Kalendarium historii Egiptu

HISTORIA EGIPTU

HAAG M., EGIPT, WYDAWNICTWO WIEDZA I ŻYCIE, WARSZAWA 2000R.
Okres wczesnodynastyczny :3100 –2755p.n.e.
Pierwsza dynastia: 3100 –2905p.n.e
Narmer jednoczy Górny i Dolny Egipt; stolice ustanawia w Memfis
Druga dynastia: 2905-2755
Stare państwo: 27755-2255 p.n.e.
Okres stabilizacji
Trzecia dynastia: 27755-2680p.n.e.
Dżeser buduje schodkową piramidę w Sakkarze
Czwarta dynastia: 2680 –2544 p.n.e.
Cheops, Chefren, Mykerinos wznoszą piramidy w Gizie
Piąta dynastia: 25544-2407p.n.e.
Unis buduje piramidę w Sakkarze
Szósta dynastia:2407-2255 p.n.e.
Pierwszy okres przejściowy 2255-2035 p.ne.
Upadek władzy centralnej
Siódma i ósma dynastia: 2255-2235 p.n.e
Dziewiąta i dziesiąta dynastia: 2235-2035 p.n.e.
Średnie państwo: 2034-1786p.n.e
Ponowne zjednoczenie Egiptu. Podbój Nubii
Jedenasta dynastia: 2034-1991p.n.e
Dwunasta dynastia: 1991-1786 p.n.e.
Największe prace budowlane i prace melioracyjne w Fajum
Drugi okres Przejściowy: 1786-1570 p.n.e.
Upadek władzy centralnej
Trzynasta do siedemnastej dynastii: 1786-1570 p.n.e.
W Dolnym Egipcie rządy Hyksosów 1668-1560 p.n.e. Wprowadzenie rydwanów
Nowe państwo: 1570-1070 p.n.e.
Okres potęgi, luksusu i kosmopolityzmu
Osiemnasta dynastia: 1570-1293p.n.e.
Wypędzenie hyksosów; w Tebach utworzono rezydencję królewską oraz polityczną i religijną stolicę państwa. Wielkie prace budowlane w Tebach i Karnaku.
Totmes I 1524-1518 rozpoczyna pochówki Dolinie Królów
Hatszepsut 1503-1483,rządzi przed a potem razem z Totmesem III którego całkowicie zdominowała. Budowa wspaniałej świątyni grobowej w nekropolii tebańskiej.
Totmes III 1504-1450, wielki wódz wojskowy kładzie podwaliny pod afrykańsko-azjatyckie imperium
Amenhotep III 1453-1419 p.n.e. Apogeum świetności Nowego Państwa.
Amenhotep IV (Echanton) 1350-1335 p.n.e. pozbawia władzy kapłanów boga Amona; przenosi stolicę do Tell al.-Amarny; ustanawia cześć jedynego boga Atona; jego żoną była Nefretete.
Tutenchamon 1334-1325 p.n.e. powrót do czci Amona
Dziewiętnasta dynastia: 1293-1185 p.n.e.
Seti I 1291-1279 przywraca styl Starego Państwa
Ramzes III 1279-1212 p.n.e. Wielkie budowle np. Abu Simbel i Ramesseum.
Dwudziesta dynastia: 1185-1070 p.n.e. Egipt wchodzi w Wiek Żelaza
Ramzes II 1182-1151 p.n.e. pokonuje Libijczyków; był ostatnim wielkim faraonem
Trzeci okres przejściowy 1070-656 p.n.e.
Dwudziesta pierwsza dynastia: 1070-946 p.n.e. stolica w Tanis
Dwudziesta druga dynastia: 946-712 p.n.e.
Dwudziesta trzecia dynastia: 828-720 p.n.e.
Etiopscy władcy kontrolują Górny Egipt
Dwudziesta czwarta dynastia: 740-712 p.n.e.
Etiopscy władcy kontrolują całym Egiptem
Dwudziesta piąta dynastia:767-656p.n.e.
Taharka, etiopski król, buduje pierwszy pylon w Karnaku, zostaje pokonany przez Asyryjczyków, którzy zajmują Teby
Okres Saicki: 664-525 p.n.e.
Dwudziesta szósta dynastia: 664-525 p.n.e.
Książęta Delty, ich stolica w Sais; Asyryjczycy wypędzeni z pomocą Greków.
Neko 610-595 p.n.e. próby połączenia kanałem Morza Czerwonego i Śródziemnego. Opłynięcie Afryki.
Okres późny: 525-332 p.n.e.
Dwudziesta siódma dynastia: 525-405 p.n.e.
Rządy Persów
Dwudziesta ósma dynastia: 405-399 p.n.e.
Wypędzenie Persów z pomocą Greków
Dwudziesta dziewiąta dynastia: 399-380 p.n.e
Delta pozostaje centrum władzy
Trzydziesta dynastia: 380-343 p.n.e.
Nektenebo I 380-362 p.n.e. buduje File
Trzydziesta pierwsza dynastia: 343-332 p.n.e. Rządy Persów
Aleksander Wielki włącza Egipt w granice swojego imperium w 332 p.n.e.

323-282 pn.e. Ptolemeusz I Soter, jeden z wodzów armii Aleksandra Wielkiego, koronuje się na władcę Egiptu i zakłada dynastię ptolemejską, która rządzi Egiptem o śmierci Kleopatry w 30 r p.n.e. Funduje Muzejon z Biblioteką w Aleksandrii, należący jednak, jak i sam Ptolemeusz do kręgu kultury greckiej. W Górnym Egipcie Ptolemeusze utrzymują dawny styl faraonów w architekturze i stare wierzenia.
282-246p.n.e. Ptolemuesz II Filadelf wznosi latarnię morską na Faros w Aleksandrii
246-222 p.n.e. Ptolemuesz III Euergetes buduje w Karnaku; początek budowy świątyni w Edfu
222-204 p.n.e. Ptolemeusz IV Filopator rozpoczyna budowę świątyni w Esnie i Kom Ombo.
80-51 p.n.e. Ptolemeusz XII Neos Dionizis zapobiega rzymskiej aneksji. Buduje w Denderze i Edfu i na File.
51-30 p.n.e. Kleopatra VII chce zachować potęgę Egiptu poprzez połączenie jego sił z Rzymem
30 pn.e. Oktawian August zdobywa Aleksandrię. Kleopatra i Antoniusz popełniają samobójstwo; Egipt staje się rzymską prowincją
45 n.e. zgodnie z legendą św. Marek wprowadza do Egiptu chrześcijaństwo
249-251 rządy Decjusza; okrutne prześladowania chrześcijan
251- 356 Lata życia św. Antoniego, pierwszego pustelnika
284-305 Rządy Dioklecjana. Jego wstąpienie na tron wyznacza początek „ery męczenników”; prześladowania od których zaczyna się kalendarz koptyjski
331 edykt mediolański wprowadza tolerancję dla chrześcijan
około 330założenie pierwszych na świecie klasztorów Wadi an-Natrun
379-395 rządy Teodozjusza I Wielkiego. Ogłasza on chrześcijaństwo oficjalną religią cesarstwa rzymskiego, które jest już wówczas podzielone. Egiptem rządzą władcy Konstantynopola, stolicy cesarstwa wschodniorzymskiego (bizantyjskiego)
451 Sobór w Chalcedonie uznaje monofizytyzm, doktrynę kościoła egipskiego (koptyjskiego) za herezję
476 upadek zachodniego cesarstwa rzymskiego
622 ucieczka Mahometa z Mekki. Hidżra, od której liczy się era muzułmańska
640 Arabska inwazja na Egipt. Babilon (Stary Kair) upada w 642.
878 Ibn Tulun, abbasydzki zarządca Egiptu, uniezależnia się od kalifatu bagdadzkiego
969 założenie Kairu przez Fatymidów, dynastię z Afryki Północnej, którzy podbili Egipt
971 założenie Al.- Azhar
1099 Krzyżowcy zdobywają Jerozolimę
1171 Salah ad-Din (Saladyn)zakłada Egipcie nową dynastię Ajjubidów
1250-1517 Egipt rządzony przez sułtanów mameluckich
Początek XIVw. Prześladowania Koptów stanowiących wciąż jeszcze połowę ludności Egiptu; masowe przechodzenie na islam
1517 Egiot satje się częścxią imerium osmańskiego
1798-1801 okupacja francuska
1805-1848 Muhammed Ali obwołuje się namiestnikiem Egiptu. Początek modernizacji kraju, odrodzenie Aleksandrii i założenie dynastii władającej do rewolucji Nasera
1869 Otwarcie kanału Sueskiego
1882 powstanie narodowe przeciwko wpływom tureckim i europejskim. Brytyjczycy okupują Egipt
1936 Trktat angielsko-egipski kończy formalnie okres okupacji brytyjskiej z wyłączeniem strefy Kanału Sueskiego
1939-1945 Armia brytyjska ponownie wkracza do Egiptu, aby wyprzeć wojska włoskie i niemieckie. Rommel ponosi klęskę pod Al.-Alamajn w 1942
1948 brytyjczycy opuszczają Palestynę; powstaje państwo Izrael. Wojna arabsko-izraelska; klęska Arabów
1952 Organizacja Wolnych Oficerów pod wodzą Nasera dokonuje zamachu stanu; abdykacja króla Faruka.
1956 Naser nacjonalizuje kanała Sueski; Izrael, Francja i Wielka Brytania dokonują agresji na Egipt, ale wycofują się po protestach międzynarodowych
1967 izrael atakuje i pokonuje Egipt w tzw. Wojnie sześciodniowej; okupacja Synaju
1970 Śmierć Nasera; prezydentem zostaje Sadat
1971 ukończenie Wilekiej Tamy Asuańskiej
1973 wojna październikowa; armia egipska przekracza kanał
1977 wizyta Sadata w Jerozolimie z misja pokojową
1981 zabójstwo Sadata przez islamskiego fundamentalistę. Prezydentem zostaje Hosni Mubarak
1982 Izrael odaje Synaj
1984-1996 okres politycznej i ekonomicznej liberalizacji, ale jednocześnie wzrost islamskiego konserwatyzmu.