Szata roślinna Polski: zróżnicowanie klimatyczne i typy lasów

Zróżnicowanie Klimatyczne a Szata Roślinna Polski

Szata roślinna Polski jest typowa dla strefy klimatów umiarkowanych, ciepłych. Zróżnicowanie klimatyczne kraju, mimo jego niewielkich rozmiarów, spowodowało znaczną różnorodność szaty roślinnej. W północno-wschodniej części Polski, gdzie panuje stosunkowo chłodny klimat kontynentalny, wykształciły się lasy iglaste. Na obszarach pojezierzy, Niżu Środkowopolskiego oraz pasa wyżyn dominują lasy mieszane z przewagą drzew iglastych.

Na południowym krańcu kraju, w Karpatach i Sudetach, występują tzw. piętra roślinne (regiel dolny i górny), zajmowane przez lasy mieszane i iglaste. Przejściowość klimatu w Polsce jest widoczna w zasięgu występowania niektórych gatunków drzew, takich jak buk i lipa, których wschodnia granica zasięgu przebiega przez Polskę.

Stan Lasów w Polsce

Obecnie powierzchnia lasów w Polsce powoli, lecz stale wzrasta. Od II wojny światowej lesistość wzrosła z 20,8% do około 31% powierzchni kraju (dane na 2023 rok). Mimo tego, Polska pod względem lesistości zajmuje 16 miejsce w Europie. Według najnowszych prognoz, lesistość w Polsce ma wynosić około 31% w 2023 roku, co jest zbliżone do średniej lesistości krajów zachodnioeuropejskich wynoszącej około 32%.

Największą lesistość w Polsce, bo około 48%, posiada województwo lubuskie. Najmniejszą lesistość, około 12%, występuje w województwie płockim.

Typy Lasów w Polsce

1. Bory
- Opis: Bory to lasy iglaste, które zajmują największą powierzchnię w Polsce. Spotyka się również bory mieszane, w których oprócz sosny przeważają dąb, brzoza, osika i lipa.
- Udział w całości lasów: Około 78%.

2. Grądy
- Opis: Grądy to wielogatunkowe lasy liściaste z przewagą grabu. W tych lasach występują także dąb, brzoza, topola, osika i lipa.
- Udział w całości lasów: Około 10%.

3. Łęgi
- Opis: Łęgi porastają głównie doliny rzek. Rosną tam wierzby, jesiony, wiązy i topole. Obecnie są już dość rzadkie.
- Status: Należą do rzadkości.

4. Olsy
- Opis: Olsy porastają głównie tereny bagienne. Występują tu olsza czarna, wierzba, brzoza i jesion.
- Siedlisko: Tereny bagienne.

5. Buczyny
- Opis: Buczyny to lasy liściaste i mieszane, gdzie przeważa buk. Są one bardzo rzadkie.
- Status: Bardzo rzadkie.

Szata roślinna Polski jest wynikiem zróżnicowania klimatycznego, które wpływa na różnorodność lasów w kraju. Od lasów iglastych w północno-wschodniej Polsce, przez lasy mieszane na pojezierzach i wyżynach, aż po piętra roślinne w Karpatach i Sudetach – każdy region charakteryzuje się unikalnym składem gatunkowym. Obecnie Polska notuje stopniowy wzrost powierzchni lasów, choć lesistość kraju nadal pozostaje poniżej średniej europejskiej. Dominującymi typami lasów są bory, które stanowią większość, jednak coraz większą uwagę przykłada się do ochrony rzadkich typów lasów, takich jak łęgi czy buczyny. W obliczu zmian klimatycznych i intensywnej eksploatacji zasobów leśnych, kluczowe jest zrównoważone zarządzanie lasami oraz ochrona ich różnorodności biologicznej.