Proces globalizacji gospodarki i jego konsekwencje dla Polski

„Globalna wioska” wg Herberta Marshalla McLuhana

1Herbert Marshall McLuhan (ur. 21.07.1911r. w Edmonton, zm. 31.12.1980r.) - kanadyjski teoretyk komunikacji. Wykładowca na Uniwersytecie Toronto i na innych uczelniach w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, zyskał rozgłos w latach 60’ stwierdzeniem, że elektroniczne media, zwłaszcza telewizja, tworzą „globalną wioskę”, w której "medium jest przekazem", tj. środki komunikacji mają większy wpływ na ludzi niż sama przekazywana wiadomość. „Globalna wioska” (ang.: „global village”): termin wprowadzony w książce pt. „The Gutenberg Galaxy”, opisujący trend, w którym masowe media elektroniczne obalają bariery czasowe i przestrzenne, umożliwiając ludziom komunikację na masową skalę. W tym sensie glob staje się wioską za sprawą elektronicznych mediów. Dzisiaj termin „globalna wioska” jest najczęściej używany w formie metaforycznej do opisania Internetu i World Wide Web. Internet globalizuje komunikację, pozwalając użytkownikom z całego świata komunikować się ze sobą.
Do najważniejszych książek McLuhana należą:
• „The Mechanical Bride” (1951r.),
• „The Gutenberg Galaxy” (1962r.),
• „Understanding Media” (1964r.),
• „From Clich to Archetype” (1970r., razem z W. Watsonem),
• „City as Classroom” (1977r., razem z K. Hutchonen i E. McLuhanem),
Produktem globalizacji jest „globalna wioska”. Wioska to teren, na którym ludzie żyją blisko siebie, dzielą się swymi problemami, cechują ich te same obyczaje, na ogół nie bywają samotni. Marzenia o „globalnej wiosce” zrodziły się trzydzieści lat temu i były spowodowane rozwijającą się komunikację elektroniczną, zwłaszcza przez Internet. Ludziom wydawało się, że łatwość porozumiewania się z kimś nawet na Antypodach, skurczy świat do rozmiarów „globalnej wioski”. Marzenia niezupełnie się spełniły

Problemy ekonomiczne współczesnego świata

Problemy ekonomiczne stanowią jeden z najistotniejszych elementów w zarządzaniu współczesną gospodarką. Dotyczy to zarówno problematyki makroekonomicznej, obejmującej analizę systemów ekonomicznych, jak i wybrane, szczegółowe analizy dotyczące pojedynczych rynków, firm i gospodarstw domowych. System ekonomiczny stwarza bowiem podstawy określania zarówno celu działalności gospodarczej, jak i warunków i możliwości jego realizacji przez podmioty gospodarcze.
W gospodarce rynkowej cel działalności gospodarczej jest jednoznacznie zdefiniowany: jest nim maksymalizacja zysku liczonego w długim okresie. Funkcjonująca obecnie gospodarka rynkowa powstała w wyniku długiej ewolucji. Cechuje ją względna stabilność systemu jako całości, zarówno w odniesieniu do zasad działania, jak i instytucji związanych z jego sprawnym funkcjonowaniem oraz procesów w nim zachodzących. Jest to związane zarówno z charakteryzującą rynek zasadą samoregulacji, jak i ze świadomej działalności centrów gospodarczych, które najczęściej umiejętnie wspomagają zachodzące samorzutnie procesy rynkowe, nakierowując działanie systemu na realizację założonych celów społecznych i gospodarczych. Przy całym zróżnicowaniu podejścia do roli państwa i centrum gospodarczego w zarządzaniu gospodarką oraz do skali możliwych i pożądanych interwencji centralnych, większość sprawnie funkcjonujących gospodarek wykorzystuje aktywnie elementy polityki ekonomicznej dla zapewnienia realizacji podstawowych celów: zapewnienia stabilnego rozwoju gospodarczego oraz ograniczania inflacji i bezrobocia. W obecnej rzeczywistości coraz istotniejszym problemem jest przy tym omijanie pojawiających się barier rozwoju gospodarczego.
Przedsiębiorstwa na drodze swojego rozwoju podlegają ciągłym zmianom, starając się dostosować swoje misje i zadania oraz sposoby organizacji i zarządzania do zmieniającego się otoczenia rynkowego i uwarunkowań działalności gospodarczej. Gospodarka rynkowa wymaga od przedsiębiorstw elastyczności działania w wykorzystywaniu swoich zasobów i umiejętności "dopasowania się" nie tylko do aktualnej sytuacji rynkowej, ale również do nadchodzących lub oczekiwanych zmian.
Przedstawiona sytuacja dotyczy rozwiniętych gospodarek kapitalistycznych. Z podobnymi problemami spotykają się jednak również i inne kraje, w tym byłe kraje socjalistyczne. Na przedstawione wcześniej trudności nakładają się bowiem dodatkowe problemy, wynikające przede wszystkim z konieczności dokonywania gruntownych zmian strukturalnych, począwszy od zmian w strukturach własnościowych, poprzez zmiany w strukturach organizacyjnych, prawnych, społecznych i szeroko rozumianych strukturach ekonomicznych, aż do bodaj najkosztowniejszych zmian w strukturach produkcji. Nierynkowe struktury gospodarcze wymagają przy tym, jak się wydaje, większego zakresu interwencji państwa, przede wszystkim dla zmniejszenia okresu przystosowawczego i pobudzenia rozwoju tych dziedzin, które z punktu widzenia strategii rozwoju danego kraju należy uznać za najistotniejsze.
Wspomniane wcześniej bariery rozwoju gospodarczego występują coraz częściej w związku ze wzrostem skali prowadzonej działalności gospodarczej i dotyczą coraz większych obszarów i organizacji gospodarczych. Za jedno z największych zagrożeń, którego znaczenie wzrasta bardzo szybko w ostatnich dziesięcioleciach, należy uznać problematykę związaną z naturalnym środowiskiem człowieka i walką o jego zachowanie dla przyszłych pokoleń. Stąd w teorii ekonomii nurt związany z rozwojem zrównoważonym rozwija się coraz szybciej, obejmując zarówno rozwiązania ekonomiczne, jak i prawne, organizacyjne oraz społeczne, w tym związane z edukacją ekologiczną społeczeństwa.
Trwająca od ponad dziesięciu lat restrukturyzacja systemowa w Polsce, polegająca między innymi na urynkowieniu gospodarki dowodzi, iż warunkiem sukcesu przedsiębiorstwa jest podejmowanie efektywnych ekonomicznie decyzji w obszarze jego zarządzania. Współczesne zarządzanie to ukierunkowany na przyszłość proces wyboru celów i kierunków rozwoju, a więc proces kształtujący przyszłą pozycję firmy w otoczeniu oraz jej strukturę i ekonomikę. Do tradycyjnych aspektów zarządzania: technologicznych, ekonomicznych i marketingowych dochodzą nowe: innowacyjne, ekologiczne, kulturowe czy ostatnio "eurounijne". Wobec tych faktów zarządzanie staje się dziedziną wiedzy coraz bardziej obszerną, trudną i odpowiedzialną, gdyż ma zapewnić przedsiębiorstwu w szybko zmieniającym się świecie trwały byt i długofalowy rozwój.
Problemy związane z ekonomią i zarządzaniem zarówno gospodarką narodową, jak i przedsiębiorstwem, z budową strategii działania podmiotów gospodarczych na różnych szczeblach zarządzania w zmieniającym się otoczeniu, są aktualne i bardzo istotne zarówno dla teorii, jak i praktyki gospodarczej.