Tren VI

Tren VI jest wyrazem bólu i żalu poety. Składa się z dwóch kontrastowo zestawionych części. Część pierwsza to apostrofa do Urszulki, pełna pasji i dramatyzmu, a potem coraz bardziej zrezygnowane wezwania do zmarłej córki. Panuje tu atmosfera rozmowy ze zmarłą.
Tren rozpoczyna się zwrotem: „Ucieszna moja śpiewaczko! Safąsłowieńska”. Nazywa ją „Safą słowieńską” i ubolewa, że miała być nie tylko spadkobierczynią jego posiadłości ziemskiej, ale przede wszystkim talentu. Przypomina o zadatkach jakie wskazywały o zdolnościach poetyckich córki. Jest to swoista hiperbolizacja talentu Urszulki. Przyrównanie dziecka do Safony idealizuje ją, czyni bohaterką literacką. Kolejne zdania oddają ciepłą atmosferę domu w Czarnolesie, napełnionego śpiewem Urszuli porównanej do „słowiczka w krzaku zielonym”. Zdrobnienia i epitety: „ucieszna gardziołko” i „wdzięczna szczebiotka” wyrażają ogromną miłość i przywiązanie Kochanowskiego do córeczki. Wyraża swój ból jej zbyt prędkim odejściem. Porównuje ją do słowika śpiewającego całą noc, który został nagle spłoszony. W dalszej części utworu poeta przedstawia scenę śmierci swej córki, która żegna się z matką słowami pieśni ludowej, śpiewanej przez pannę młodą, opuszczającą dom rodzinny. W ten sposób autor przechodzi do drugiej części trenu, czyli pieśni żałobno- weselnej Jest to bardzo smutny i pełen cierpienia moment. Po tym pożegnaniu odchodzi a podmiot liryczny ubolewa, że były to ostatnie słowa jakie wysłuchał z jej ust. W utworze tym Kochanowski stosuje liczne epitety, deminutiwa (zdrobnienia), porównania, antropomorfizację. Jest to wiersz sylabiczny, trzynastozgłoskowy. W utworze tym poeta zwraca się bezpośrednio do córki..