Geneza II wojny światowej.

1 września 1939 r. Wybuchła największa wojna w dziejach świata - II wojna światowa- która trwała niemal 6 lat – do maja 1945, w którym to dniu hitlerowskie Niemcy skapitulowały. Uczestniczyło w niej 61 państw, liczba zmobilizowanego wojska Co wywołało taki bieg historii, jakie były tego przyczyny ? Wielu historyków starało się wytłumaczyć przyczyn wojny. Otto Dariusza, autor książki „Geneza II wojny światowej” słowami: „Nie wiadomo, dlaczego wybuchła druga wojna światowa. Choć wiadomo, przynajmniej w Europie, kto ją rozpoczął”, rozpoczyna swoje rozważania. Świat nie zdążył powrócić to polityki sprzed I wojny światowej, a zniszczenia jakie spowodowała I wojna światowa nie zostały w pełni naprawione.
W latach 1929-1933 świat był pogrążony w kryzysie ekonomicznym co stanowiło dobry grunt do rodzenie się nowych ideologii i dążeń do uzyskania władzy przez szaleńców. Po dojściu do władzy w Niemczech przez nazistów zmieniła się polityka zagraniczna tego państwa. Hitler zaczął łamać postanowienia traktatu wersalskiego. Pierwszym posunięciem w tym kierunku było wystąpienie Niemiec z Ligi Narodów w 1933r. Państwa dawnej Ententy zareagowały na to w sposób pobłażliwy. Francja próbowała założyć blok pod nazwą pakt wschodni spełniający rolę "wschodniego Locarno". Jednak projekt ten nie znajdując akceptacji Polski i Niemiec ostatecznie upadł. Natomiast Wielka Brytania skłaniała się do ustępstw wobec Niemiec i niechętnie odnosiła się do planów rozbudowy armii francuskiej. W marcu 1935 roku rząd niemiecki formalnie wypowiedział piątą część traktatu wersalskiego i wprowadził powszechny obowiązek służby wojskowej i dysponował wówczas 380 tys armią. 7 III 1936 roku niemieckie wojska wkroczyły nie napotykając oporu do zdemilitaryzowanej Nadrenii. Na co Francja i Anglia wystosowały tylko protest dyplomatyczny. Włochy kierowały swą ekspansję na obszar Afryki. W październiku 1935 roku po wcześniejszym sprowokowaniu incydentu granicznego zaatakowały Etiopie (Abisynię) i zajęły ją do marca 1936r. Cesarz etiopski zwrócił się z prośbą o pomoc do Ligi Narodów, a ta tylko ogłosiła sankcje ekonomiczne przeciwko Włochom. Sytuacja międzynarodowa w drugiej połowie lat 30-tych zaczęła się znacznie komplikować. Wyraźnie rosły wpływy partii komunistycznych, które zabiegały o tworzenie w poszczególnych krajach tzw. frontów ludowych przeciwko faszyzmowi. W Portugalii, Niemczech, Włoszech i Hiszpanii umacniał się faszyzm. Stosunki francusko-brytyjskie uległy zaostrzeniu. Wojna domowa w Hiszpanii była postrzegana przez polityków zachodnich jako walka komunizmu z faszyzmem, skąd wynikał dystans do tej tragedii ze strony Anglii i Francji. We Francji realne stało się utworzenie rządu frontu ludowego dzięki porozumieniu socjalistów z komunistami. W tym czasie w Anglii wpływy posiadali pacyfiści z elit rządzących oraz wyższego duchowieństwa. Podjęli oni akcję zbierania milionów podpisów w obronie pokoju co miało odstraszyć faszystów od dalszych aneksji. Premier i szef dyplomacji Wielkiej Brytanii liczyli na to, że polityka ustępstw wobec Niemiec pomoże zachować pokój w Europie. Wykorzystując to wszystko Niemcy zbroiły się i umacniały swe sojusze. W 1936 roku Hitler zawarł dwa układy : "oś Berlin-Rzym" oraz pakt antykominterowski z Japonią skierowany przeciw ZSRR, do którego rok później przystąpiły Włochy. Powstanie "osi Berlin-Rzym-Tokio" tworzyło nowy bilans sił militarnych w skali światowej i było zwiastunem zmian na mapie politycznej świata.
W tym samym czasie zagrożony był także pokój na Dalekim Wschodzie. Japońskie koła wojskowe dążyły do rozszerzenia wpływów na część Chin. W 1931 roku Japonia wykorzystując wojnę domową dokonali podboju olbrzymiego terytorium Mandżurii, co wywołało protest Ligi Narodów. Na zajętym terytorium w 1932 roku Japonia utworzyła zależne od niej państwo Mandżuko, które stało się zapleczem surowcowym. W 1933 roku Japonia zrezygnowała z członkostwa w Lidze Narodów. Po umocnieniu się w Mandżurii Japonia zaczęła podbój północnych Chin. Druga ofensywa nastąpiła w 1937 roku w trakcie której zajęto : Pekin. Okupacja tak wielkiego terytorium ugruntowała militaryzm Japonii, a polityka zagraniczna zacieśniła stosunki na osi Berlin-Rzym-Tokio. W Austrii w 1934 roku podjęto nieudaną próbę przejęcia władzy przez nazistów. Przez zbliżenie Hitlera i Mussoliniego Austria była zmuszona do zawarcia z Niemcami w 1936 roku układu podporządkowującego ekonomicznie ten kraj interesom III Rzeszy. Kanclerz Austrii nie chcąc dopuścić do aneksji wyznaczył w marcu 1938 roku plebiscyt, który miał wykazać zdanie ludności za lub przeciw przyłączeniu Austrii do Niemiec. Kilka dni wcześniej postawił rządowi tego kraju ultimatum, żądając odwołania plebiscytu, ustąpienia kanclerza i oddania władzy austriackim faszystom. Pomimo spełnienia tych warunków w nocy armia żołnierzy niemieckich wkroczyło do Austrii. Powstał nowy rząd i 12 marca 1938 r. podjął uchwałę o przyłączeniu Austrii do Niemiec.
W dniach 29-30 września 1938 roku w Monachium odbyła się konferencja z udziałem brytyjskiego premiera Chamberlaine`a, premiera Francji Daladiera oraz Mussoliniego i Hitlera. Układ monachijski zezwalał Niemcom na przyłączenie Sudetów. Decyzję tą narzucono prezydentowi Czechosłowacji. W wyniku tej aneksji w granicach III Rzeszy znalazło się około 800 tys Czechów. Tą sytuację wykorzystali słowaccy nacjonaliści i utworzyli prohitlerowski rząd, którego premierem został ksiądz Tiso. Po uznaniu tego rządu przez Pragę za nielegalny Tiso zwrócił się do Hitlera z prośbą o pomoc. Hitler wystąpił jako obrońca Słowaków i Ukraińców, którzy oderwali od Czechosłowacji Ukrainę Zakarpacką, tworząc odrębne państwo. W 1939 r. Hitler przekreślił nadzieje nacjonalistów ukraińskich przekazując Zakarpacie Węgrom, które zapowiedziały przyłączenie się do "osi". W marcu 1939 r. Hitler wystosował w stosunku do prezydenta i ministra spraw zagranicznych Czechosłowacji ultimatum. Dokument ren zawierał rezygnacje władz tego państwa z suwerenności i zgodę na utworzenie Protektoratu Czech i Moraw przyłączonych do Rzeszy. W 1939 roku wojska Rzeszy wkroczyły do Pragi i Republika Czechosłowacji przestała istnieć. Konferencja monachijska była szczytem polityki ustępstw Francji i Anglii wobec Niemiec. Państwa te liczyły na skierowanie agresji Rzeszy w stronę ZSRR.
22 marca 1939 roku miała miejsce aneksja terytorium Kłajpedy portu należącego do Litwy a następnym krokiem ku stworzeniu "przestrzeni życiowej" na wschodzie miała być wojna z Polską. Jak wiadomo sporem w stosunkach polsko – niemieckich było Wolne Miasto Gdańsk. Po słowach jakie wypowiedział 5 maja 1939 roku polski minister spraw zagranicznych Józef Beck: „ ...czy też o odepchnięcie Polski od Bałtyku , od którego Polska odepchnąć się nie da!”, Hitler zaczął rozmowy z Stalinem. Dnia 23 sierpnia 1939r. został podpisany pakt Ribbentrop – Mołotow, w którym to Hitler i Stalin dzielą się wpływami w Europie. Linia dzieląca strefy wpływów miała przebiegać przez Polskę wzdłuż rzek: Pisa-Narew-Wisła-San.
Polityka ustępstw, brak stanowczych decyzji i działań na samym początku rodzenia się zagrożeń przez Francję i Anglię, szalone dążenia przywódców państw nazistowskich. To wszystko zapoczątkowało tą straszna, wielką i okrutną batalię jaka była II wojna światowa. Czy słowa wypowiedziane przez Hitlera na odprawie z dowódcami Wehrmachtu 23 maja 1939 r., że Gdańsk nie jest obiektem, o który chodzi. Chodzi o rozszerzenie naszej przestrzeni życiowej na wschodzie i zabezpieczenie dostaw żywności, jak również o rozwiązanie problemu bałtyckiego, odzwierciedlały zasadnicze cele agresji przygotowywanej przez Niemcy na Polskę i dalej na wschód? Celem tej agresji nie był ani Gdańsk, ani jakiekolwiek korektury graniczne. Była to dążność do całkowitej likwidacji państwa polskiego i otwarcia sobie drogi umożliwiającej dalszą ekspansję w Europie.