Kształtowanie sie monarchii parlamentarnej w Anglii

Sytuacja społeczno-ekonomiczna w Anglii w początkach czasów nowożytnych
Wilhelm Zdobywca:
• 1066-bitwa pod Hastings - pokonał Anglosasów i stworzył Anglonormanów
• stworzył nowy system lenny - "wasal mojego wasala jest moim wasalem"
• wiedział, że musi mieć odpowiednie dochody - 1085 powszechny spis podatkowy(Domesday Book). Okreslono w nim wysokość podatków.
Władza opierała się na szeryfach - urzędnikach królewskich. Dzięki temu za panowania Wilhelma i następców monarchia była silna. Niestety, Tworzyły się przemiany społeczno-gospodarcze, np. tworzenie się stanów. W XIII-XIV w monarcha musiał iść na ustępstwa.
Ryszard Lwie Serce i Jan Bez Ziemi angażowali się w wojny, nie było więc króla w państwie. Rosły wpływy stanów.
1215- Jan Bez Ziemi wydał Wielką Kartę Swobód - nietykalność duchownych i możnych.
II połowa XIV w - powstanie parlamentu 2-izbowego: niższa gmny i wyższa lordów. Obąwiązki:stanowienie podatków. Król musiał pytać parlament o zgodę.
Schyłek średniowiecza-budowa absolutyzmu.
Dynastia Tudorów (Henryk VIII, Elżbieta I Wielka) wymarła. Od 1603 rządziła dynastia Stuartów.

Objęcie władzy w państwie przez dynastię Stuartów i konflikt między monarchią a parlamentem
Konflikt (II połowa XVII w):
W parlamencie dochodzą do głosu nowe siły społeczne na bazie przemian gospodarczych.
Przemiany:
-rozwój gospodarki wczesno-kapitalistycznej
-nowe grupy społeczne: klasa średnia - szlachta, która bogaciła się na ekspansji kolonialnej i na wełnie.
Szlachta i mieszczaństwo krytykowali monarchię absolutną i uprzywilejowanie Kościoła anglikańskiego, przywileje starej arystokracji i szlachty urzymującej się z fenty feudalnej.
Konflikt zawiązał się, bo chciano, żeby tylko parlament ustanawiał podatki.
Zawiązał się między zwolennikami purytanizmu i kościołem anglikańskim oraz z monarchą: krytyka króla za "wadliwą politykę zagraniczną" - król nie umie dbać o kupców w handlu.
1640 - nowa faza konfliktu.

Wojna domowa w Anglii i wprowadzenie republiki
1642 - Karol I opuścił Londyn - WOJNA DOMOWA 1642-1649
Zawiązały się 2 obozy: pro- i antykrólewski.
Obóz antykrólewski: przywódca - Oliver Cromwell - zwycięztwo, zajęli Londyn. Prlament osądził króla i w 1649 odbyła się egzekucja.
Ogłoszenie republiki 1649-1660
Władzę sprawował Oliver Cromwell - działania w interesie klas średnich. Opanował Irlandię, nadawał ziemie swoim zwolennikom.
1651 - akt nawigacyjny - nie przywozic towarów na statkach holenderskich.
Po śmierci Cromwella społeczeństwo przywróciło do władzy Stuartów.

Restauracja Stuartów 1660-1668 i ukształtowanie się podstaw monarchii konstytucyjnej
Przywrócenie Stuartów nie było powrotem monarchii absolutnej, bo zwiększyły się przywileje parlamentu. Torysi (reprezentacja Arystokracji) i Wigowie (chcieli zwiększyć rolę parlamentu).
1679 - Hobeas Corgus Act - nietykalnośc osobista
1688 - odsunięcie Stuartów od władzy
1689 - Bill of Rights - ustawa o prawach - szerokie uprawnienia parlamentu.