Zmiana systemu społecznego i gospodarczego w 1989 roku spowodowała reorientację priorytetów polskiej polityki zagranicznej. Jednym z nowych elementów było dążenie do zbliżenia ze Wspólnotami Europejskimi, a w dłuższej perspektywie uzyskania członkostwa w tej strukturze.
Polska nawiązała stosunki dyplomatyczne ze Wspólnotami Europejskimi w lipcu 1988. W następnym roku doszło do podpisania umowy ws. handlu i współpracy handlowej i gospodarczej między Polską i Europejską Wspólnotą Gospodarczą. Wspomniana umowa stanowiła podstawę do rozwoju dalszych kontaktów i była punktem wyjścia do rozpoczęcia w przyszłości rozmów na temat stowarzyszenia Polski z WE. Zamiar taki wyraził premier T. Mazowiecki przemawiając w lutym 1990 roku w Parlamencie Europejskim. Jednocześnie w sejmowym expose w czerwcu 1991, minister spraw zagranicznych stwierdził, że celem Polski jest uzyskanie w przyszłości członkostwa we Wspólnotach Europejskich.
Polska złożyła wniosek o rozpoczęcie negocjacji ws. umowy o stowarzyszeniu 19 maja 1990, a negocjacje rozpoczęły się w grudniu 1990 roku. Po 11 miesiącach negocjacji, doszło do podpisania Układu Europejskiego ustanawiającego Stowarzyszenie między Polską i Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi. Układ Europejski ustanawiał dialog polityczny między Polską i WE (a potem Unią Europejską), jak również wprowadzał stopniową liberalizacje handlu artykułami przemysłowymi, aż do ustanowienia strefy wolnego handlu. Doprowadziło to do wzrostu wymiany handlowej między Polską i WE oraz do rozwoju dialogu i współpracy politycznej, co sprzyjało dalszemu zbliżeniu między Polską i WE. Układ Europejski wszedł w życie 1 lutego 1994 roku.
Jednakże, kluczowe znaczenie z punktu widzenia polskich starań o członkostwo miało uznanie przez Radę Europejską na szczycie w Kopenhadze (21-22 czerwca 1993 roku) rozszerzenia o państwa Europy Środkowo-Wschodniej za cel Wspólnot Europejskich. Rada Europejska sformułowała kryteria polityczne i gospodarcze, od których spełnienia uzależnione było przyjęcie do UE wspomnianych państw. Wśród tych kryteriów znalazły się m.in. stabilność instytucji gwarantujących zasady demokracji i praworządności, przestrzeganie praw człowieka i podstawowych wolności oraz praw mniejszości narodowych, istnienie funkcjonującej gospodarki rynkowej, zdolności kraju do sprostania konkurencji oraz siłom rynkowym wewnątrz UE, zdolność państwa kandydującego do podjęcia obowiązków członka UE oraz zdolność Unii do przyjęcia nowych członków.
Kolejnym ważnym etapem w drodze Polski do członkostwa do UE, było przedstawienie przez Komisję Europejską (16 lipca 1997) pozytywnej opinii o rozpoczęciu negocjacji przez UE z 6 państwami kandydującymi – Polską, Czechami, Węgrami, Słowenią, Estonią i Cyprem. Rada Europejska podjęła w grudniu 1997 roku decyzję o rozpoczęciu negocjacji z 6 państwami kandydującymi, które rozpoczęły się 31 marca 1998 roku. Jednocześnie UE podjęła w 1999 roku decyzję o rozpoczęciu negocjacji akcesyjnych z czterema kolejnymi państwami kandydującymi: Słowacją, Litwą, Łotwą i Maltą.
Negocjacje akcesyjne składały się z dwóch części: screeningu czyli przeglądu zgodności ustawodawstwa państw kandydujących z ustawodawstwem unijnym oraz z merytorycznej fazy rokowań w 30 rozdziałach negocjacyjnych. Faza merytoryczna negocjacji rozpoczęła się w przypadku Polski 10 listopada 1998 roku. Rozpoczęcie negocjacji stanowiło poważne wyzwanie dla całej struktury państwowej Polski oraz dla polskiej gospodarki, w szczególności ze względu na konieczność dostosowania prawa polskiego do wspólnotowego dorobku prawnego.
Ostatecznie Polska (wraz z innymi państwami kandydującymi) zakończyła negocjacje akcesyjne w 13 grudnia 2002 roku w trakcie spotkania Rady Europejskiej w Kopenhadze. Logiczną konsekwencją zakończenia negocjacji było podpisanie Traktatu Akcesyjnego w Atenach – 16 kwietnia 2003 roku. Po ratyfikacji Traktatu Akcesyjnego, Polska i 9 pozostałych państw członkowskich stało się członkami UE 1 maja 2004 roku.
Globalizacja sama z siebie nie jest ani dobra ani zła ale pamiętajmy, że może stanowić zagrożenie jeśli uczyni się z niej współczesną formę kolonializmu. Jednak jeśli Polska będzie umiała umiejętnie „wkroczyć” do Europy to będzie to nasza szansa na lepsze jutro.
Moim zdaniem przystąpienie Polski do UE wyjdzie wszystkim Polakom na korzyść, gdyż dzięki temu UE otwiera nam nowe „furtki”. Dużo polaków będzie mogło wyjechać do innych państw aby się uczyć, pracować, poznawać inne kultury i języki. Jedną z politycznych korzyści z członkostwa będzie odmienne niż dotychczas postrzeganie Polski przez inne kraje (również kraje UE) – świadome, iż mają do czynienia z państwem – uczestnikiem wielkiego ugrupowania politycznego i gospodarczego. Po przystąpieniu do Unii Polska uzyskała większy dostęp do nowoczesnych technologii
Lecz istnieją również wady przystąpienia Polski do UE… Wielu obywateli budzi obawy przed integracją polski z UE. Są one związane m.in. z wykupem ziemi przez obcokrajowców co stanowi poważne zagrożenie dla państwa.
Plan pracy
1. Dążenie Polski do zbliżenia z krajami UE.
2. Nawiązywanie stosunków dyplomatycznych
3. Wniosek o rozpoczęcie negocjacji
4. Uznanie przez Rade Europejska projektu rozszerzenia Unii o nowe kraje
5. Lipiec 1997 – opinia komisji UE o rozpoczęciu negocjacji z krajami kandydującymi
6. Przebieg negocjacji akcesyjnych.
7. Zakończenie negocjacji i podpisanie Traktatu Akcesyjnego
8. Korzyści i wady wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej