Labirynt to przestrzeń obca dla człowieka

Labirynt to przestrzeń obca dla człowieka

Labirynt jest budowlą o rozmyślnie skomplikowanym, zawiłym układzie sal, korytarzy i przejść, z której bardzo trudno jest znaleźć wyjście. Labirynt oprócz swojej funkcji architektonicznej ma także wiele symbolicznych znaczeń. Wszystkie mają jednak ze sobą jedną wspólną cechę - definiują labirynt jako przestrzeń obcą człowiekowi.
Według Jolanty Gawlikowskiej labirynt symbolizuje zamęt, zamieszanie, plątaninę, sytuację skomplikowaną. Według autorki przestrzeń ta znacząco wpływa na zachowanie i świadomość człowieka. Jako przykład można się posłużyć Minotaurem, dla którego przestrzeń ta stała się znana, jednak bardzo wpłynęła na jego zachowanie. Labirynt był także definiowany jako piekło, był symbolem nieuświadomionych lęków przed życiem i jego utratą. Tak samo jak śmierć dla człowieka jest czymś nieznanym, nieoczekiwanym, tak samo labirynt jest zamkniętą przestrzenią, ograniczającą, która bezwarunkowo wzbudza w nas lęk.
Labirynt może mieć swoją funkcję duchową. Według Joanny Łukaszewicz może on stać się narzędziem służącym do oczyszczenia, poznania, rozwiązania konkretnego problemu. Labirynt wymaga od nas podjęcia trudnych decyzji, jest pewnego rodzaju łamigłówką, zmuszającą nas do myślenia, rozwijającą intelekt. Wyjście z takiego labiryntu symbolizuje zrozumienie tego kim jesteśmy, rozwiązanie problemu. Jednak jak każdy wie podejmowanie trudnych decyzji jak i radzenie sobie z problemami nie są dla nas zbyt przyjemne. Choć pojawiają się one zawsze nigdy się z nimi nie oswoimy i zawsze będą dla nas czymś trudnym.
Zbigniew Herbert w swoim utworze Labirynt nad morzem przedstawia ową przestrzeń jako swoją wędrówkę po muzeum w poszukiwaniu śladów kultury śródziemnomorskiej. Poznaje i interpretuje wiele dzieł z tamtych czasów, jednak ciągle nie udaje mu się znaleźć rzeczy, która by go zachwyciła. Czuje się rozczarowany, wyobcowany. Dopiero po długich poszukiwaniach udaje mu się odkryć sarkofag, który jest nienaruszonym śladem tamtej kultury. Dla niego to odkrycie jest znalezieniem wyjścia z labiryntu, a zarazem spełnienia jego oczekiwań.
Labirynt miał swoją dużą popularność w starożytności. Był budowany w pałacach, pojawiał się w wielu mitach. Jednym z mitycznych bohaterów, który w swoich przygodach ma do czynienia z labiryntem jest Tezeusz. Musiał on wejść do labiryntu, aby zabić mieszkającego w nim potwora Minotaura. Przestrzeń ta była dla niego czymś obcym, czuł strach. Zwycięstwo zarówno z labiryntem jak i potworem umożliwiła mu Ariadna, która podarowała mu nić, dzięki której udało mu się szczęśliwie znaleźć wyjście.
Jak widać labirynt pojawia się w różnych dziedzinach naszego życia. Ma on swoje znaczenie symboliczne, architektoniczne, anatomiczne a nawet zoologiczne. Powstało także wiele przenośnych znaczeń i związków frazeologicznych związanych z labiryntem. Znaczenie on ma tylko jedno – zawsze jest dla nas czymś obcym, skomplikowanym, przestrzenią która budzi lęk i nie może stać się przyjazna człowiekowi