Ziemie pod zaborami do 1807r.

1. Ziemie pod zaborami do 1807r.

Zabór rosyjski
Ziemie tego zabory tworzyły 3 generałgubernatorstwa: białoruskie, kijowskie i wileńskie (te dzieliły się na gubernie a następnie na powiaty, a te na stany). Odpowiednio do tego podziału na czele poszczególnych jedn. Administracyjnych stali: generałgubernatorzy, gubernatorzy, urzędy ziemskie (isprawnik oraz amtmani). Sejmiki powiatowe i guberialne – samorząd szlachty.

Zabór pruski
Ziemie te podzielono na 3 prowincje: Prawincję Prus Zachodnich (2departamenty: Bydgoszcz, Kwidzyń), Prowincję Prus Południowych (3: Warszawa, Kalisz, Poznań), Prus Nowowschodnich (2: Płock, Białystok). Prowincje były podprzadkowane Generalnemu Dyrektorium usytuowanemu w Berlinie. Kolejna jednostką był powiat z landratem na czele, oraz najniżej: gminy miejskie i wiejskie z radcą skarbowym jako organem nadzorczym. We wsiach administrację i sądownictwo sprawował pan, ale pod nadzorem landrata.

Zabór austriacki
Prowincje: Galicja Stara (Królestwo Galicji i Lodomerii, stolica we Lwowie), Galicja Nowa (ze stolicą w Krakowie). Na czele prowincji stał gubernator, mianował i odwoływał go cesarz. Przy jego urzedzie funkcjonował organ pomocniczy – Gubernium (podzielony na departamenty składających się z radców gubernialnych). W latach 1773-1782 galicja dzieliła się na 6 wielkich cyrkułów i 59 dystryktów. 1782- 18 cyrkułów, po III rozbiorze dołączono jeszcze 6. Na czele każdego cykrułu stał starosta. Dominia – jedna lub kilka wiosek należących do tego samego pana. Wójt – na czele samorządu wiejskiego.