Triumwirat

Triumwirat to zgromadzenie złożone z trzech osób (z łaciny triumvire - trzech mężów) mające na celu wykonanie określonych zadań.

Triumwirat można uznawać za formę ustroju politycznego, jednak naprawdę nie jest to odmienny ustrój a jedynie szczególny przypadek dyktatury bądź oligarchii. W dyktaturze triumwirat zajmuje miejsce jednego władcy (jego uprawnienia, przywileje i obowiązki). Gdy mówimy o triumwiracie w oligarchii to rozumiemy przez to fakt, że
grupa rządząca (oligarchowie) składa się z trzech osób.

Pierwszy triumwirat został powołany w roku 60 p.n.e. przez Gnejusza Pompejusza, Gajusza Juliusza Cezara i Marka Krassusa.

Drugi triumwirat został powołany w roku 43 p.n.e. przez Oktawiana Augusta, Marka Antoniusza i Marka Lepidusa.

Pierwszy triumwirat był prywatną umowa bez mocy prawnej o wzajemnym wsparciu politycznym, zawartą miedzy Pompejuszem, Cezarem i Krassusem. Konsulat Gajusza Juliusza Cezara w 59 r. p.n.e. upłynął pod znakiem realizacji żądań Pompejusza, a także na ustalaniu podatków dla ludności prowincji. Na mocy uchwały zgromadzenia ludowego, Cezar otrzymał na 5 lat w zarząd od senatu prowincje Gallia Cisalpina, Illyricum (Dalmacja) i Gallia Narbonensis. Tym samym pozycja Cezara umocniła się, a między triumwirami pojawiły się rozdźwięki. W 56 r. odbyli oni spotkanie w Lukce, by omówić swą strategię wobec senatu i odnowić triumwirat. Ustalili tam, że w 55 r. konsulat sprawować będą Pompejusz z Krassusem. Dokonali również podziału prowincji: Cezar na dalsze 5 lat otrzymał Galię, Pompejusz Hiszpanię, a Krassus Syrię. Ten ostatni jednak w 53 r. ponisół klęskę i zginął pod Carrhae w wojnie z Partami, przez co triumwirat przestał istnieć.