profil

Noc z 31 października na 1 listopada

poleca 88% 101 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

W Nowym Targu w nocy z 31 października na 1 listopada legioniści, żołnierze Polsce służący […] zajęli wojskowe baraki na Czerwonem i magazyny w mieście. Stało się to pod komendą kapitana Brzeziny, który w legionach polskich był znanym pod nazwiskiem majora Brzozy. Żołnierzy i oficerów innej narodowości rozbrojono i zaciągnięto warty.
Wieczorem w magisterce odbyło się zebranie obywateli ze wszystkich warstw, urzędników, mieszczan itd., na którem wśród radosnego nastroju uchwalono nazajutrz przystąpić do uroczystego przejęcia urzędów w polskie ręce oraz do wyczyszczenia powiatu z naleciałości wojennych. Część orłów austryjackich pozdejmowano w nocy.
Nazajutrz rano w imieniu Rządu Polskiego w Warszawie a z ramienia Polskiej Komisyi Likwidacyjnej w Krakowie udali się delegaci Powiatowej Organizacji Narodowej: poseł dr Jan Bednarski, burmistrz Józef Rajski, obywatel nowotarski Michał Skalski ubrany w przepiękny strój góralski i bogatą gunię, i dr Ignacy Dziedzic, w otoczeniu rady gminnej i tłumu publiczności do komendy stacyjnej, gdzie od kapitana Brzeziny odebrali ślubowanie posłuszeństwa Rządowi Polskiemu. Żołnierze i oficerowie zerwali z czapek „bączki” austryjackie, a przypinali polskie orzełki. Odtąd major Brzoza jest komendantem okręgowym, komendantem powiatowym rotmistrz Mariusz Zaruski z Zakopanego.
Stąd udali się do delegacji do starostwa i odebrali ślubowanie od starosty Pisarskiego. W chwili ślubowania zerwano austryjackiego orła z gmachu starostwa a wywieszono biało – czerwoną chorągiew polską wśród radości tłumów. Z balkonu ogłosił dr Bednarski, że ślubowanie złożono, starosta zaś oświadczył, że odtąd będzie urzędował dla dobra narodu.
Następnie udano się do sądu, urzędu podatkowego, kolei, ewidencji podatku gruntowego, gimnazjum, oby szkół ludowych, straży skarbowej, poczty i oddziału podatkowego. Wszędzie naczelnicy władzy ślubowali wierność i posłuszeństwo Rządowi Polskiemu. Mowę z ratusza wygłosił burmistrz Rajski, wzywając do zachowania porządku, posłuchu nowemu rządowi i zakończył okrzykiem na cześć zjednoczonej i niezawisłej Polski.
Miasto było ozdobione chorągwiami o barwach narodowych. Na budynkach rządowych przytwierdzono herb polski, białego orła, przepięknie namalowanego przez prof. Gołębiowskiego.
2 listopada udali się delegaci Powiatowej Organizacji Narodowej, dr Bednarski i Jan T. Dziedzic do Czarnego Dunajca. Tutaj oczekiwała ich cała gmina z naczelnikiem Cikowskim na czele. Po stosownych przemowach w towarzystwie Rady gminnej i licznej publiczności udano się do budynku sądowego, gdzie zebrani naczelnicy wszystkich władz złożyli ślubowanie na wierność Polsce, co zgromadzeni przyjęli z radością.
W ten sam dzień w Krościenku Prezydium miejscowego Komitetu Organizacji Narodowej odebrało od tutejszych urzędów ślubowanie na rzecz Polskiego Rządu. Uroczystość odbyła się w największym porządku. Wszyscy ze wzruszeniem złożyli żądane ślubowanie. Orły austryjackie portrety cesarskie pozdejmowano, zawieszono orły polskie.
4 listopada odbyło się w Sali Rady powiatowej w Nowym Targu uroczyste zaprzysiężenie marszałka powiatu, Jerzego Uznańskiego, burmistrza Rajskiego i zgromadzonych w komplecie (oprócz chorego wójta ze Sromowiec Nożnych) naczelników polskich gmin przybranych odświętnie w barwne góralskie stroje. Z ruskich gmin przybył naczelnik gminy Szlachtowa, nie stawili się naczelnicy Jaworek, Białej Wody i Czarnej Wody z niewiadomych powodów. Ślubowanie poprzedziło przemówienie dr Bednarskiego, zakończył wezwanie do zebranych wygłoszone przez Jana T. Dziedzica
(„Gazeta Podhalańska” z 10 listopada 1918r.)

Czy tekst był przydatny? Tak Nie
Opracowania powiązane z tekstem

Czas czytania: 3 minuty