Bohaterowie romantyczni - wybitne jednostki, szaleńcy czy ofiary?

Romantyzm jest to nurt ideowy, umysłowy i literacki. Zapoczątkowała go wielka Rewolucja Francuska, natomiast w Polsce I tomik „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza wydany w 1822r.Romantyzm opanował głównie w Europę, ale również w niektóre kraje Ameryki. Jego twórcy wykreowali typ bohatera wewnętrznie skomplikowanego, skazanego na nieustanne dokonywanie wyborów, nieszczęśliwego kochanka, wojownika, który walczył o wolność narodu i ojczyzny. Zainteresowanie romantyków budziły także wszelkie odchylenia od normy, stany szaleństwa, które miały świadczyć o nieprzeciętności jednostki.

Bohater stworzony przez Byron'a, jest to człowiek, który walczy o swoje i zawsze wygrywa. Nie zna słowa: porażka. Jest postacią tajemniczą i buntowniczą; określa się go jako: "tajemniczego zbrodniarza o czułym sercu i wrażliwym sumieniu". To typowy bohater bajroniczny; cechuje go romantyczny bunt wobec norm obyczajowych i moralnych, niezależność, duma, odwaga, podejmowanie ryzyka oraz samotność, wewnętrzny konflikt i nieszczęśliwa miłość. Jest wybitną jednostką gdyż ze swoja stanowczością i upartym dążeniem do celu zawsze zdobywa to czego pragnie. Giaur zakochuje się w kobiecie, o której względy musi walczyć. Szybkość podejmowanych przez niego decyzji nie dostarczyła mu wielu rozterek. Wiedział, że jeśli ma być szczęśliwy to tylko z Leilą. Kiedy zginęła z ręki Hasana, swojego męża, Giaur bez chwili wahania zemścił się zbijając oprawcę ukochanej. Jest to oznaka szaleństwa, przejawia się ono w jego porywczości i gwałtowności. Pod koniec swego życia nadal nie zdradza oznak poczucia winy z powodu popełnionej zbrodni. Jednak jego zachowanie wyraża cierpienie i rozpacz po stracie Leilii. Dopiero tuż przed śmiercią decyduje się wyznać historię swej nieszczęśliwej miłości i zbrodni. Nie oczekuje przebaczenia, pragnie jedynie uwolnić się od ciężaru swej tragicznej świadomości Jak widać "tajemniczy zbrodniarz" miał jednak czułe serce i sumienie.

Kolejnym wzorcem osobowym jest Konrad Wallenrod - tytułowy bohater powieści poetyckiej A. Mickiewicza. Jest jednostką wybitną, gdyż potrafi opracować własną strategię i zgodnie z nią postępować, nawet jeśli związane byłoby to z walką poprzez podstęp i zdradę. W jego postawie można zauważyć również cechy prometejskie przejawiające się w bezgranicznym poświęceniu dla dobra ojczyzny i samotnej walce( nie może liczyć na jakąkolwiek pomoc).

Z drugiej jednak strony, jest człowiekiem bardzo nieszczęśliwym i rozdartym wewnętrznie bowiem ciągle staje przed tragicznymi wyborami. Pierwszym dylematem jest wybór między ojczyzną a miłością do ukochanej kobiety. Wybiera miłość do narodu i ojczyzny, wiedząc, że przekreśli to jego życie rodzinne. Za drugim razem staje przed wyborem pomiędzy etyką rycerską a walką poprzez zdradę i podstęp. Postanawia jednak wyrzec się swoich zasad, gdyż wie, że to jedyna droga do zwycięstwa. Gdy zostaje Wielkim Mistrzem postanawia dokonać zemsty lecz oddala tę decyzję. Często ma napady złości milczenia co jest przejawem pewnego rodzaju szaleństwa.

Popełnia samobójstwo, ponieważ trudne wybory okazały się być dla niego destrukcyjne. Jest ofiarą własnego losu, gdyż wygrał to o co walczył, lecz przegrał własne życie.

Następnym bohaterem jest Kordian - tytułowy bohater dramatu J. Słowackiego, który już jako młody człowiek nie widzi sensu własnego życia, przeżywa rozterki duchowe, myśli o samobójstwie, marzy o dokonaniu wielkiego bohaterskiego czynu. Jednak podczas podróży po Europie dokonuje się w nim przemiana duchowa. Wypowiedź Papieża: „Na pobitych Polaków pierwszy rzucę klątwę " zmusza go do zmiany duchowej i psychicznej. Od tego momentu stawia sobie za cel uratowanie ojczyzny - walkę o niepodległość poprzez zabicie cara. Kordian przyłącza się do spiskowców, którzy pragną zemścić się na zaborcy. Bohater postanawia jednak sam dokonać królobójstwa. Od samego początku plan ten wydaje się być jednym wielkim szaleństwem ,gdyż skuteczny może być tylko zryw narodu:

„Narodowi
Zapisuję, co mogę...Krew moją i życie
I tron do rządzenia próżny"

Kordian wiedział jednak, że w momencie gdy zabije cara popełni śmiertelny grzech, co było całkowicie niezgodne z etyką rycerską. Bohater staje się ofiarą własnego strachu i imaginacji, gdyż nie jest zdolny do takiego czynu.

Gdy zostaje zamknięty w domu dla obłąkanych odwiedza go szatan przebrany za doktora. Diabeł pokazuje mu dwóch obłąkanych, którym się wydaje, że jeden dźwiga kulę ziemską a drugiemu, że jest krzyżem pańskim. Szatan uświadamia mu, że jego idea zabicia cara jest równie szalona.

Zdradza oznak poczucia winy z powodu popełnionej zbrodni. Jednak jego zachowanie wyraża cierpienie i rozpacz po stracie Leilii. Dopiero tuż przed śmiercią decyduje się wyznać historię swej nieszczęśliwej miłości i zbrodni. Nie oczekuje przebaczenia, pragnie jedynie uwolnić się od ciężaru swej tragicznej świadomości Jak widać "tajemniczy zbrodniarz" miał jednak czułe serce i sumienie.

Wszystkich wyżej wymienionych łączą te same cechy: są wybitni, mają indywidualne podejście do życia, przeżywają niespełnioną miłość, padają ofiarami własnego losu. Łączy ich tragizm i cierpienie. Walczą samotnie w słusznej sprawie. Bohater romantyczny łączy w sobie cechy: wybitnej jednostki, szaleńca i ofiary.