Korporacje studenckie

KORPORACJE STUDENCKIE, stowarzyszenia studentów tworzone od pocz. XIX w. na wyższych uczelniach środk. Europy; nawiązywały do średniow. nacji, skupiały młodzież gł. z zamożnych warstw społ.; prowadziły samopomoc, samokształcenie, organizowały życie towarzyskie studentów; wyróżniały się swoistą, archaizowaną obyczajowością (przestrzeganiem kodeksu honorowego, pojedynkami), ceremoniałem i odznakami (barwne, haftowane czapki dekle, podczas uroczystości mundury, szarfy i szpady); organizowały zebrania (komersy, knajpy); członkowie korporacji studenckich (korporanci) dzielili się na: początkujących (fuchsy, giermkowie), rzeczywistych (komilitoni, barwiarze) oraz filistrów (starsi parowie), którzy ukończyli studia, pozostali w korporacji i wspierali ją finansowo. Pierwsza korporacja studencka (Burschenschaft) powstała 1815 w Jenie, 1817 powołano Ogólnoniem. Związek Korporacji Studenckich; niemieckie korporacje studenckie występowały z liberalno-demokr. postulatami odrodzenia nar. i jedności państw. Niemiec; po 1848 odwoływały się do nacjonalistycznej i kastowej wizji społeczeństwa; 1934 rozwiązane przez władze III Rzeszy; 1950 wznowiły działalność w RFN. W 1828 powstała polska korporacja studencka w Dorpacie (ob. Tartu) Polonia, później w Rydze (1879 Arkonia, 1883 Welecja) i Wiedniu (1910 Jagiellona); korporacje studenckie rozwijały świadomość nar. studentów pol.; 1918 przeniosły się do uczelni krajowych; większość korporacji studenckich znajdowała się pod ideowym i polit. wpływem ND (1921 powołano Związek Pol. Korporacji Akademickich); później powstały Zjednoczenie Korporacji Chrześc. i Federacja Korporacji Akademickich (wpływy sanacji); 1939 istniało 150 polskich korporacji studenckich liczących ok. 4 tys. studentów; działały również korporacje ukr. i żyd.; 1939 przerwały działalność.