profil

W kontekście podanych informacji na temat filozofii Maxa Stirnera dokonaj analizy podanego fragmentu „Zbrodni i kary” F. Dostojewskiego i rozważ dramat człowieka „uwiedzionego’ przez fałszywą ideę.

poleca 85% 468 głosów

Treść
Grafika
Filmy
Komentarze

Fiodor Dostojewski był dziewiętnastowiecznym rosyjskim literatem. Jednym z jego wielkich utworów była powieść pt. „Zbrodnia i kara”, ukazująca problemy natury psychologicznej i moralnej. Jest głęboką i drobiazgową analizą człowieka, który egoistycznie uwierzył w swój rozum i przyznał sobie prawo do sądzenia innych.

Autor w swoim dziele opisuje duchowe rozterki i poszukiwania życiowe Rodiona Raskolnikowa (głównego bohatera powieści), który zbuntowany przeciwko porządkowi świata i „uwiedziony” przez fałszywą ideę, chce sobie dowieść, że nie jest uzależniony od „fikcji” krępujących jego wolność. Uważa, że i on ma prawo dokonać zbrodni i wykroczeń, które stoją na drodze do urzeczywistnienia idei, jaką głosi, ponieważ rozum zobowiązuje do czynienia dobra, dlatego też nieważne są środki, ważny jest cel – szczęście ogółu, wyższe ponad interes jednostki. Czując się przez to człowiekiem wybitnym, odrzuca uznane wartości i neguje normy moralne rządzące ludźmi. Stwarza własną teorię, według której dobre jest tylko to, co można logicznie wytłumaczyć.

Rodion jest jednak osobą wrażliwą na ludzką krzywdę i dobrą, a mimo to zapomniał, że ma uczucia, serce i stłumił w sobie miłość do ludzi. Dlatego też po dokonaniu zabójstwa rozpoczęła się długotrwała męka bohatera. Gardzi on sobą, gdyż nie jest dość twardy, by przezwyciężyć dręczące go myśli i wyrzuty oraz zagłuszyć sumienie. Jest bliski obłędu, ponieważ nie mógł znieść faktu, że popełnił morderstwo, choć sam przed sobą do tego się nie przyznaje.

Podczas rozmowy z Sonią, gdzie odkrywa jej całą prawdę o sobie, przyznaje, że nie zabił po to, by wspierać matkę, czy tez dla pieniędzy, lecz po to, żeby się dowiedzieć, czy jest „wszą” jak wszyscy, czy jest człowiekiem i potrafi przekroczyć zasady moralne. Wtedy też uświadamia sobie i przekonuje się, że samo zadawanie sobie tych pytań ukazuje i dowodzi, że nie on ma prawo do sądzenia innych i posiadania władzy, ale ten, który się nad tym nie zastanawia i działa wprost, bez zapytania.

Dramat Rodiona Raskolnikowa polega na tym, że jego przemyślana teoria racjonalnej zbrodni okazała się zawodna, ponieważ nie ujmowała przeżyć i uczuć, a także dodatkowych komplikacji. Zamordował on świadomie, wspierając swą zbrodnię logicznymi argumentami, a następnie przekonał się, że zabójstwo to było pomyłką, gdyż nie liczył się on ze swoją wrażliwością i uczciwością. Te właśnie uczucia ukryte głęboko w jego psychice, wzmagają głos wewnętrznego wyrzutu, sprawiając, że nie jest on dość silny, aby uporać się ze swoim sumieniem. Nie pozwalało mu ono normalnie zyć i zapomnieć o winie i ciężarze, czego dowodem jest rozmowa z Sonią, podczas której dochodzi do wniosku, że zgubiła go duma i przekonanie o swojej wyższości nad innymi, dlatego tez popełnił niewyobrażalny błąd, co według filozofii Maxa Stirnera, (na której Rodion opierał swe działania), oznacza, że w takim razie nie miał on racji i prawa to tego, aby popełnić zbrodnię.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty

Podobne tematy