Rozwój przemysłu fabrycznego w Wielkiej Brytanii w latach 1760-1880

Aby we właściwy sposób zrealizować powyższy temat, trzeba zwrócić uwagę na sytuację w Wielkiej Brytanii na przestrzeni wieków. Można przy tej okazji zadać sobie kilka, ale za to kluczowych pytań. Po pierwsze, dlaczego akurat Wielka Brytania stała się kolebką wielkiej rewolucji przemysłowej i miejscem szybkiego rozwoju przemysłu fabrycznego, a nie Polska, która w swojej historii (XV-XVI) była również mocarstwem, z którym liczyły się istniejące wówczas państwa Europy. Po drugie, jakie przemiany dokonały się na polu gospodarczym, politycznym i społecznym w Wielkiej Brytanii, tworzące podwaliny pod rozwój nowoczesnego przemysłu fabrycznego, który wyniósł to państwo w XIX w do rangi lidera gospodarczego i zapoczątkował trwający od końca XVIII w okres prosperity.

W początkowym okresie nic nie wskazywało, że Wielka Brytania stanie się potęgą gospodarczą dziewiętnastowiecznej Europy. W średniowieczu, podobnie jak w innych krajach europejskich tak i w Anglii panował w gospodarce feudalizm z tą tylko różnicą , że Wielkiej Brytanii wszyscy poddani byli wasalami króla i co za tym idzie nie był realizowany klasyczny ustrój lenny z rozbudowaną drabiną feudalną i charakterystycznymi dla władz feudalnych rywalizacjami i konfliktami. Nie był on jednak tak zakorzeniony jak w krajach Europy Środkowo Wschodniej, co pozwoliło na szybsze jego usunięcie z polityki gospodarczej. Oczywiście rewolucja przemysłowa nie miałaby miejsca gdyby nie przemiany gospodarczo-społeczne jakie zaszły w XVIII w.

w Wielkiej Brytanii. W rezultacie tych wydarzeń feudalizm został usunięty z życia gospodarczego. Zniesiono bariery, które uniemożliwiały powstanie rynku ogólnokrajowego, niezbędnego dla opłacalności przemysłu oraz ustrój cechowy. Zlikwidowano zależność chłopa od pana, co umożliwiło swobodne przenoszenie się ludności chłopskiej do miast, przez co przemysł nie odczuwał braku siły roboczej. Owej migracji chłopów do miast sprzyjało również zakładanie dużych gospodarstw nastawionych na hodowle owiec, które w odróżnieniu od szlacheckich folwarków w Polsce, były modernizowane i w miarę upływu czasu mechanizowane. Rugowani z ziemi chłopi udawali się do miast, gdzie znajdowali zatrudnienie w przemyśle. W wyniku owych rewolucji od władzy zostały odsunięte warstwy społeczne związane z feudalnym sposobem produkcji i feudalnym systemem społecznym. Wielka Brytania stała się monarchią parlamentarną, w której system rządów przyjęła burżuazja, warstwa najbardziej zainteresowana rozwojem kapitalistycznych stosunków. Grupa ta w okresie póżniejszym dzięki posiadaniu olbrzymich kapitałów najbardziej przyczyniła się do rozwoju przemysłu fabrycznego.
Wielka Brytania nie uczestniczyła w pierwszej fazie kolonizacji.
Swoje podboje zaczęła w wieku XVIIIw. Potrafiła ona w sposób racjonalny gospodarować bogactwami płynącymi z kolonii, w odróżnieniu od Hiszpanii i Portugalii.

Dochody pochodzące z terytoriów zamorskich przeznaczała nie na zwyczajową konsumpcję, lecz inwestowała w gospodarkę, co w perspektywie czasu należy uznać za działanie trafne. Stało się to jedną z głównych przyczyn rewolucji
przemysłowej. W polityce kolonialnej dużą rolę przypisywano kampaniom handlowym, które były organizacjami prywatnymi pod luźnym nadzorem państwa. Przynosiły one ich udziałowcom - burżuazji, ogromne zyski, których część inwestowały w rozwój przemysłu fabrycznego.