Jean-Michele Jarre - 1cz ref na 6

JEAN MICHEL JARRE
Urodził się 24 sierpnia 1948 w Lyon(Francja) kompozytor, autor tekstów, producent nagrań. Syn wybitnego twórcy muzyki filmowej Maurice'a Jarre'a. Studiował nauki ekonomiczne, ale posiadł też gruntowną wiedzę muzyczną, m. in. pobierał przez wiele lat lekcje gry na fortepianie, uczęszczał na kursy harmonii i kompozycji (organizowane przez wykładowców Conservatorie de Paris) oraz uczestniczył w pracach słynnej Groupe de Recherches Musicales (utworzonej i kierowanej przez Pierre'a Schaeffera). Od połowy lat sześćdziesiątych współpracował jako gitarzysta z amatorskimi zespołami rockowymi, ale stopniowo zwracał się ku muzyce elektronicznej. W małym prywatnym studiu nagrań, wyposażonym m. in. w syntezatory (np. VCS 3), zrealizował kompozycje instrumentalne, które złożyły się na programy niskonakładowych płyt ("Cage - Erosmachine" 1969, "Deserted Palace" 1972), tworzył także suity baletowe (np. Aor, Dorian gray) i filmowe (np. Les granges brulees), ilustracje dźwiękowe dla telewizji i radia oraz muzykę dla domów towarowych i portów lotniczych. Odniósł sukces jako kompozytor i twórca brzmienia ( a niekiedy również jako autor tekstów) piosenek wykonywanych m. in. przez Christophe'a (np. Les paradis perdus i Le mots bleus) oraz Patricka Jouveta (np. Mort ou vif). W 1976 podpisał kontrakt z nową firmą fonograficzną i skoncentrował się na pisaniu oraz nagrywaniu instrumentalnej muzyki elektronicznej. Zdobył ogromną popularność: niemal wszystkie jego albumy zrealizowane po 1976 rozeszły się na świecie w wielomilionowych nakładach, a nieliczne koncerty przyciągnęły ogromne rzesze słuchaczy. Płyta "OXYGENE", wydana w kopercie z rysunkiem kuli ziemskiej o ludzkim obliczu, zawierała sześć obrazów dźwiękowych, bardzo urozmaiconych pod względem nastroju, a jednak tworzących spójną całość. Największą popularność zdobył fragment OXYGENE 4, oparty na prostym uroczym temacie i jego wariacyjnych przetworzeniach (typowo fortepianowych) oraz efektach dźwiękowych imitujących szum wiatru. Chociaż w licznych wywiadach prasowych Jarre wskazywał jako swoich mistrzów twórców muzyki popularnej, np. Eltona Johna, kilka fragmentów, zwłaszcza OXYGENE 2 oparty na triolowym temacie przypominającym gigue, ujawniało fascynacje muzyką Jana Sebastiana Bacha. Album wyróżniony prestiżową nagrodą GRAND PRIX de l'Academie Charles Cros, zachwycił krytyków i słuchaczy oryginalnym, świeżym brzmieniem, uzyskanym za pomocą syntezatorów, melotronu i organów. Płyta "EQUINOXE", podobnie jak poprzednia, zawierała kilka odmiennych impresji dźwiękowych powiązanych umiejętnie w większą całość. Muzyka Jarre'a urzekała przebojowością, chwytliwymi melodiami oraz dyskotekowymi rytmami. Ponieważ sukces poprzedniego albumu umożliwił kompozytorowi nabycie polifonicznych syntezatorów, opracowanie wzbogaciły efekty stwarzające wrażenie wielopłaszczyznowości brzmienia. Tytuł "LES CHAMPS MAGNETIQUES" zaczerpnięto z poematu Andre Bretona i Philippe'a Soupalta, sztandarowego dzieła nad realizmu. Album oprócz fragmentów przypominających zawartość dwóch wcześniejszych płyt zawierał też kompozycje ujawniające chęć nawiązania do muzyki awangardowej, a surrealistyczny klimat całości uwypuklała wieńcząca ją tandetna restauracyjna rumba. W październiku 1981 Jarre koncertował w Pekinie i Szanghaju. Wyprawę dokumentowały albumy: " LES CONCERTS EN CHINE" oraz angielski film telewizyjny Jean Michel Jarre-The China Concerts. W programie oprócz najbardziej charakterystycznych fragmentów cykli OXYGENE, EQUINOXE, LES CHAMPS MAGNETIQUES, znalazło się kilka nowych kompozycji, nasyconych klimatem muzyki Wschodu (Arpegiator, Night in Shang)


Co to jest muzyka elektroniczna?

Otwarcie się naszego kraju na świat zaowocowało również, poprzez dostęp do instrumentów elektronicznych, wzrastaniem rzeszy kompozytorów i wykonawców muzyki elektronicznej. Jedni trzymają się bardziej jednego bieguna, tj. rejonów eksperymentalnych, nawiązują nierzadko do muzyki klasycznej i identyfikują się z nurtami muzyki poważnej. Drugi biegun twórczości w muzyce elektronicznej nosi bardziej znamiona muzyki rozrywkowej, czytaj "niepoważnej", której prawie nieodzownym elementem jest coś, co przypomina typowy, współczesny zestaw instrumentów perkusyjnych, wywodzących się z tzw. perkusji jazzowej (we francuskim: "la batterie", w angielskim "drums"). Ten drugi biegun, to właśnie elektroniczna muzyka. Pomiędzy wspomnianymi biegunami istnieje sporych wielkości może już nie "czarna dziura", lecz co najmniej szara, której zapełnianie będzie się wiązać z zamazywaniem granic pomiędzy muzyką poważną i niepoważną. Jest to potężny obszar do popisu, którego jednak zgłębienie nie przyjdzie łatwo, ani muzykom, ani odbiorcom.
Dodatkowo muzyka elektroniczna stanowi wyśmienitą kanwę do rodzaju muzyki określanej ostatnio mianem "world music". To następne pole do działania, również dla polskich twórców. I chociaż istnieją tu pewne rejony łatwego podłączania się do banalnych gatunków, to jest to niewątpliwie rejon oczekujący na odkrywanie. Nie zmusza on kompozytorów do dziewiczego przebijania się przez skomplikowaną kombinatorykę elektronicznego instrumentarium, lecz pozwala budować muzyczne obrazy poprzez łączenie elektroniki z różnego rodzaju muzycznymi tradycjami.