Konflikt bliskowschodni XX wieku (izraelsko-arabski)

1.) Pod koniec XIX wieku narodził się syjonizm(żydowski ruch narodowy), którego celem było utworzenie państwa żydowskiego; po wielu sporach gdzie je umiejscowić(Uganda, Cypr, Ameryka Południowa) ustalono, że należy powrócić do siedzib sprzed 2000 lat w Palestynie.

2.) Do 1938r. pomimo intensywnej kolonizacji i wykupywaniu ziemi od Arabów, Żydzi w Palestynie stanowili tylko 29% ludności.

3.) W 1917r. deklaracja Bulfoura(min. spraw zagr. Anglii) zapowiadała utworzenie w Palestynie żydowskiej siedziby narodowej.

4.) W 1947r. ONZ przyjęła uchwałę o podziale Palestyny i utworzeniu dwóch państw- żydowskiego i palestyńskiego.

5.) W 1948r. Anglia wycofała się z Palestyny. Natychmiast Żydzi proklamowali powstanie państwa Izrael(główną rolę odegrał Ben Gurion). Arabowie nie uznali tego faktu i zaatakowali Izrael(Egipt, Liban, Syria, Transjordania). W wyniku zwycięskiej wojny Izrael powiększył się o 1/3 terytorium. Część Palestyny- Strefę Gazy- przyłączono do Egiptu a resztę do Transjordanii(Jordanii). Tak więc Żydzi stworzyli państwo, natomiast Palestyńczykom to się nie udało. Państwa arabskie nie uznawały Izraela. Jednoznacznie powstał problem uchodźców palestyńskich, którzy żyli i żyją do dziś na terenach państw arabskich.

6.) W latach 60-tych Egipt i Syria były wspierane militarnie i gospodarczo przez ZSRR. Zachęciło to te kraje do inwazji w 1967r. na Izrael. Żydzi wyprzedzili atak i zaatakowali pierwsi. Wybuchła tzw. wojna sześciodniowa, wskutek której Izrael zajął półwysep Synaj, zach. część Jordanii i wzgórza Golan.

7.) Wydarzenia te ożywiły działalność istniejącej od 1964r. Organizacji Wyzwolenia Palestyny, na czele której stanął Yasir Arafat. W 1974r. państwa arabskie uznały OWP za jedynego reprezentanta narodu palestyńskiego.

8.) W 1973r. Egipt i Syria zaatakowały Izrael w dniu jego wielkiego(żydowskiego) święta- Jom Kippur, po początkowych sukcesach Arabów, w końcu Żydzi odzyskali inicjatywę, na żądanie USA i ZSRR przerwano walki.

9.) W 1977r. prezydent Egiptu- Sadat, wystąpił z planem ułożenia stosunków z Izraelem, był to wyłom w arabskim froncie negacji Izraela. W 1978 w Camp Dawid(USA), prezydent Izraela- Begin i Sadat podpisali porozumienie pokojowe. W 1979r. w Waszyngtonie podpisano ostatecznie pokój pomiędzy Izraelem a Egiptem. Izrael wycofał się z Półwyspu Synaj.

10.) Zbliżenie izraelsko-egipskie spotkało się z ostrą krytyką OWP i innych krajów arabskich.

11.) W 1982r. Izrael zaatakował południowy Liban, chcąc zlikwidować bazy OWP. Po trzech latach(po zniszczeniu baz palestyńskich i zmuszeniu Arafata do opuszczenia Libanu) Izrael wycofał się z Libanu.

12.) W 1987r. organizacja palestyńska „Hamas” wezwała do „Intifady”, czyli „akcji oporu”, nawet zbrojnej, przeciwko Izraelowi, aż do jego całkowitej kapitulacji. Hamas rozpoczął też akcje terrorystyczne na terenie Izraela.

13.) W 1988 Arafat zadeklarował uznanie Izraela, negował terror palestyński, co doprowadziło do tego, że USA podjęły dialog z OWP. Ostatecznie w 1993r. Arafat i premier Izraela Rabin podpisali deklarację o tymczasowym uregulowaniu konfliktu palestyńsko-izraelskiego i utworzeniu Autonomii Palestyńskiej na terenach okupowanych do tej pory przez Izrael.

14.) W 1994r. Izrael wycofał się ze Strefy Gazy.

15.) W 1994r. również Izrael podpisał pokój z Jordanią, w którym Jordania zrzekła się terenów na zachód od rzeki Jordan.
Ostatecznie Izrael godzi się na utworzenie Autonomii Palestyńskiej na terenach Zachodniego Jordanu i w Strefie Gazy, ale pod warunkiem uznania Izraela przez państwa arabskie, zaprzestania terroru. Działalność „Hamasu”, „Dżihadu”, „Brygad Męczenników”(palestyńskich organizacji terrorystycznych) utrudnia proces pokojowy, bo na każdy akt terroru Izrael odpowiada atakiem na bazy palestyńskie.