Spowiedź Jacka Soplicy - analiza

Analizując fragment ”Pana Tadeusza” z księgi X tj. spowiedź Jacka Soplicy, ukaż typowe elementy romantycznej biografii bohatera oraz zauważ różnice. Jak myślisz z czego one wynikają?

Adam Mickiewicz w swym ostatnim z największych arcydzieł - w poemacie zatytułowanym „Panu Tadeuszu” przedstawił nowy typ bohatera romantycznego. Tą bardzo interesującą postacią jest Jacek Soplica.

W młodości Jacek Soplica jak to przystało na bohatera romantycznego przeżył bardzo głęboki zawód miłosny, który był powodem jego moralnego upadku. Jacek zakochał się w pięknej córce Stolnika, którą chciał poślubić. Jednak po pewnym czasie podano mu do stołu czarną polewkę, co oznaczało odmowę wydania córki. Jacek w zemście zabił Stolnika, przez co został ogłoszony zdrajcą. Zabiwszy Stolnika Horeszke, musi sie ukrywać przed kara za zabójstwo. W utworach Adama Mickiewicza można zauważyć zmienność typu bohatera romantycznego. W życiu Jacka Soplicy dokonuje się metamorfoza. Wewnętrzna przemiana odmienia praktycznie wszystko, przynosi zaprzeczenie wczorajszych cech charakteru. Dawniej porywczy, energiczny, lubiący dobrze się bawić staje się pokorny, skromny i konsekwentny. Spolica przemienia się w ks. Robaka, przeistoczenie zaznaczone jest zmianą imienia. Staje się emisariuszem i przygotowuje na Litwie powstanie. Bohater ten po raz pierwszy w literaturze romantyzmu wybrał inną drogę postępowania. Zamiast dokonywać czynów wybitnych, głośnych pod własnym imieniem, ale mało skutecznych i trudnych do realizacji przez ogół społeczeństwa, ukazał drogę, jaką powinni podążać wszyscy współcześni mu patrioci. Nie ukrył się jednak w klasztorze, nie uciekał od rzeczywistości. Przy wszystkich typowo romantycznych cechach tej postaci jest w niej zupełnie nowy element. Ksiądz Robak to pierwszy z wielkich bohaterów Mickiewicza, który działa wśród społeczeństwa, wierzy w sens wspólnego wysiłku. Nie ma w nim złudzeń Konrada bohatera „Dziadów”, ze sam jeden potrafi dokonać czegoś wielkiego. Jacek to już nie indywidualista jest częścią wielkiej społeczności patriotów, którzy wspólnymi siłami pragną wyzwolić ojczyznę. Również nietypowa dla bohatera romantycznego jest skromność ks. Robaka nie ma tu cienia wywyższenia się ponad tłumy, przeciwnie jest głęboka pokora i szczera pokuta. Jako jedyny z Mickiewiczowskich bohaterów odnosi sukces. Tym sukcesem można nazwać przede wszystkim, zyskania przebaczenia Gerwazego, sługi Stolnika. Dzięki temu Soplica zostaje pośmiertnie zrehabilitowany. Jacek Soplica przechodzi stopniowy proces przemiany. Z romantycznego nieudacznika przemienia się w dojrzałego patriotę. Rozbudzają się w nim coraz głębsze uczucia patriotyczne, przestaje być rozmarzonym romantykiem. Ewolucja ta rysuje obraz bohater dynamicznego potrafiącego walczyć o swoje życie i ojczyznę. Jego metamorfoza jest ściśle związana z przeżyciami wewnętrznymi poety, z jego podejściem do świata, które z wiekiem staje się poważniejsze, dojrzalsze.

Mickiewicz w swoim utworze, świadomie podkreśla jak wielkie znaczenie w życiu człowieka odgrywa służba i poświęcenie dla ojczyzny oraz żarliwy patriotyzm, co powoduje, że przebaczamy Jackowi wszystkie grzechy jego młodości i stawiamy go w rzędzie tych bohaterów literackich, którzy stanowią dla nas wzory osobowe.