Palenie tytoniu a zdrowie czlowieka

Palenie tytoniu jest jednym z czynników zagrażających zdrowiu, a nawet życiu. Obecnie znanych jest około 5000 składników, które występują w dymie tytoniowym. Najbardziej szkodliwe to: nikotyna, tlenek węgla (czad), substancje drażniące oraz substancje smoliste (smołowate).
Nikotyna wywiera szkodliwy wpływ na wiele narządów, a w szczególności na serce, naczynia krwionośne oraz przewód pokarmowy.
Czad czyli tlenek węgla powoduje niedotlenienie organizmu. Narządami szczególnie wrażliwymi na małą ilość tlenu jest mózg i serce.
Substancje wywołują raka języka, krtani, płuc oraz pęcherza moczowego. Najczęstszym nowotworem złośliwym jest rak płuc



Historia palenia tytoniu



1492 - Krzysztof Kolumb w czasie swej podróży do Indian został poczęstowany wysuszonymi liśćmi tytoniowymi

1545 - Ślady palenia tytoniu przez Indian, zamieszkujących okolice w pobliżu dzisiejszego miasta Montreal w Kanadzie.

1556 - Tytoń po raz pierwszy staje się znany we Francji.

1558 - Tytoń dociera do Brazylii i Portugalii.

1559 - Tytoń trafia do Hiszpanii.

1560 - Plantacje Nicotiana rustica w Afryce Centralnej.

1565 - Tytoń trafia do Anglii.

1600 - Palenie i żucie tytoniu poznają mieszkańcy Włoch, Niemiec, Norwegii, Szwecji, Rosji, Persji, Indii, Indochin, Japonii, Chin i zachodniego wybrzeża Afryki.


Palenie w Polsce


Dane z końca lat dziewięćdziesiątych





Od 30 lat Polska znajduje się w czołówce krajów o najwyższej konsumpcji tytoniu na świecie. Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie.
W Polsce codziennie zaczyna palić około 500 nieletnich chłopców i dziewcząt, a rocznie próbuje palenia około 180 tys. dzieci.
Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma bezpośredni związek z paleniem tytoniu.
40% nałogowych palaczy umrze przed 65 rokiem życia, a spośród niepalących tylko 15%.
Obecnie świat przestaje palić. Ameryka jest pierwsza. Moda na niepalenie zaczyna docierać do Polski. Każdy chce być modny i akceptowany społecznie, lecz również zdrowy.



Składniki dymu tytoniowego


- Cyjanowodór ( gaz używany do ludobójstwa w komorach gazowych)
- Aceton ( rozpuszcza tkankę łączną )
- Arsen (trutka na szczury)
- Polon (pierwiastek radioaktywny)
- Chlorek winylu (używany do produkcji plastiku)
- Tlenek węgla ( czad)
- Formaldehyd (stosowany do konserwacji preparatów biologicznych np. żab)
- Nikotyna
- Ciała smołowate



Nikotyna - działa obkurczająco na ściany naczyń krwionośnych, zwiększa ciśnienie krwi, powoduje zaburzenia rytmu serca, a także wpływa negatywnie na gen p53, który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów.

Ciała smołowate - są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka.

Tlenek węgla (czad, CO) - zmniejsza zawartość tlenu we krwi, utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych części i narządów organizmu człowieka. Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów.


Co grozi palaczowi?


- udar mózgu
- katarakta
- twarz nikotynowa
- nowotwór krtani
- rak płuca
- zawał serca
- nowotwór nerek
- choroba żołądka i dwunastnicy
- nowotwór trzustki
- zmniejsza potencja seksualna i płodność
- częste infekcje górnych dróg oddechowych



Choroby wywołane paleniem


Nowotwory złośliwe:

- Rak : płuc, nerki, trzustki, wargi, języka, jamy ustnej, przełyku, krtani, pęcherza moczowego
- Choroba niedokrwienna serca
- Przewlekłe zapalenie oskrzeli
- Gruźlica układu oddechowego
- Nadciśnienie tętnicze
- Udar mózgu
- Wrzody żołądka oraz dwunastnicy
- Przepukliny jelitowe



Narządy palacza narażone na choroby


- płuca
- jelita
- serce
- żołądek
- mózg
- nerka
- płód
- trzustka
- tarczyca

Palenie tytoniu a ciąża


Kobieta paląca tytoń w ciąży powoduje, że jej dziecko nie otrzymuje wystarczającej ilości tlenu, niezbędnego do prawidłowego wzrostu i rozwoju.

Rozwijające się w jej łonie dziecko jest zmuszane do kontaktu z prawie 4.000 substancji chemicznych, w tym 40 rakotwórczymi, które są zawarte w dymie tytoniowym.

Dziecko rodzi się znacznie mniejsze i podatniejsze na choroby wieku niemowlęcego i dziecięcego.

Zwiększa się ryzyko komplikacji w czasie ciąży: samoistnego poronienia, porodu przedwczesnego, krwawień z dróg rodnych, łożyska przodującego,

Najbardziej negatywnie na rozwój płodu wpływa zwłaszcza palenie w ostatnich 2 miesiącach ciąży.

Niemowlęta wdychające dym częściej zapadają na poważne choroby układu oddechowego, astmę oskrzelową, zapalenie ucha środkowego, białaczkę.



Korzyści zdrowotne



- wciągu 20 min - Do normy wracają: ciśnienie tętnicze krwi, czynność serca oraz obniża się tętno.
- wciągu 8 godzin - Zmniejsza się poziom tlenku węgla we krwi, a podnosi poziom tlenu.
- wciągu 24 godzin - Zmniejsza się ryzyko ostrego zawału serca.
- wciągu 48 godzin - Powraca do normy zmysł smaku i zapachu.
- od 2 tygodni do 3 miesięcy - Poprawie ulega stan układu krążenia. Zwiększa się wydolność fizyczna. Wydolność płuc wzrasta o 30%.
- od 1 do 9 miesięcy - Poprawia się wydolność układu oddechowego, ustępuje kaszel, duszności, zmęczenie.
- po 1 roku - O połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną serca.
- po 5 latach - O połowę zmniejsza się ryzyko zachorowania na raka płuc oraz raka jamy ustnej, przełyku i krtani. W dużym stopniu zmniejsza się ryzyko wystąpienia udaru mózgu.
- po 10 latach - Ryzyko zachorowania na chorobę niedokrwienną jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej. Ryzyko zachorowania na raka jamy ustnej, krtani, przełyku, pęcherza moczowego i nerek nadal zmniejsza się.
- po 15 latach - Ryzyko zachorowania na raka płuca jest podobne jak u osoby nigdy nie palącej.

Korzyści ekologiczne



9 milionów tytoniowych „kominów” produkuje codziennie w naszych domach i zakładach pracy chmury dymu. Rocznie tworzą one chmurę dymu z 90 miliardów papierosów.

Każdy palacz zanieczyszcza środowisko , w którym przebywa. Jeśli rzucisz palenie, przestaniesz zanieczyszczać środowisko.



Korzyści moralne


- Jeśli kobieta paląca tytoń zrezygnuje z tego nałogu w pierwszej połowie ciąży, to ryzyko niskiej wagi urodzeniowej u dziecka, wcześniactwa, martwego płodu będzie podobne jak u kobiet nigdy nie palących.

- Jeśli kobieta pali po porodzie i karmi dziecko piersią to przekazuje wraz z pokarmem wielu trujących substancji, co powoduje u dziecka występowanie okresów niepokoju, bezsenności, wymiotów, biegunek.

- Kobieta, która będzie matką, nie powinna palić.

- Każdy dom, gdzie są dzieci musi się stać wolny od dymu tytoniowego.



Korzyści finansowe

Jeśli paliłeś paczkę papierosów dziennie ( 4-5 zł),

Wciągu roku zaoszczędzisz aż

5zl * 365 dni = 1825zł



Czy jesteś już uzależniony?


Test FAGERSTROMA

1. Jak szybko po przebudzeniu zapalasz pierwszego papierosa?

a) w ciągu 30 minut - 1 pkt

b) po 30 minutach - 0 pkt

2. Ile papierosów wypalasz w ciągu dnia?

a) do 15 sztuk - 0 pkt

b) 16-25 sztuk - 1 pkt

c) 26 sztuk i więcej - 2 pkt

Szczerze odpowiedz na pytania, podlicz ilość punktów i przeczytaj komentarz.

Wyniki testu

0 pkt - Nie jesteś uzależniony od nikotyny. Palenie tytoniu jest dla Ciebie raczej nawykiem, którego nie chcesz lub nie możesz się pozbyć. Przy odrobinie silnej woli możesz zerwać z nałogiem.

1-2 pkt - Jesteś na dobrej drodze do uzależnienia. Masz szansę rzucić palenie.

3 pkt - Jesteś osobą uzależnioną. Wydaje Ci się, że nie możesz żyć bez papierosów. Jeżeli jednak będziesz bardzo chciał(a) zerwać z nałogiem, spróbuj, masz szansę.

Jak rzucić palenie?


15 porad na przetrwanie po rzuceniu palenia:

1. W ciągu pierwszych dni staraj się spędzać jak najwięcej wolnego czasu w miejscach, gdzie palenie jest zabronione, np. w bibliotece, muzeum, sklepach, kościele.
2. Pij duże ilości wody ( nie gazowanej ) i soków owocowych.
3. Staraj się unikać alkoholu i innych rzeczy, związanych często z paleniem papierosów.
4. Jeśli nie wiesz, co robić z rękami, naucz się zajmować ręce innymi przedmiotami (wykorzystaj np. ołówek, kostkę Rubika, monetę, spinacz biurowy).
5. Jeśli brakuje Ci trzymania czegoś w ustach, spróbuj żuć gumę ,ssać cukierki, gryź marchewkę, pestki, jabłko.
6. Śpij długo.
7. Stosuj właściwą dietę. Przynajmniej przez 6 miesięcy ogranicz spożycie mięsa, tłuszczów zwierzęcych, cukru, mocnej kawy i piwa. Jedz tłuszcze roślinne, ryby, świeże owoce i warzywa.
8. Uprawiaj sport.