Wpływ człowieka na Globalne Środowisko

Na przestrzeni wieków, odkąd istnieje ludzkość środowisko naturalne poddawane jest negatywnym i pozytywnym wpływom człowieka. Najważniejszym negatywnym czynnikiem oddziaływania człowieka jest zanieczyszczenie środowiska. Może być spowodowane przez źródła naturalne (np. wulkany) lub antropogeniczne (tj. sztuczne, będące wynikiem działalności człowieka). Następuje ono w wyniku nie zamierzonej, lecz systematycznej działalności człowieka (antropopresji), polegającej na ciągłej emisji czynników degradujących środowisko, lub też jest następstwem awarii będącej przyczyną nagłego uwolnienia zanieczyszczeń do: atmosfery (np. awaria w elektrowni jądr. Three Mile Island, USA — 1979, i o wiele groźniejsza w skutkach awaria w Czarnobylskiej Elektrowni Jądr. na Ukrainie — 1986), wód (np. zanieczyszczenie wód Renu w wyniku gaszenia pożaru w zakładach chem. Sandoz w Bazylei, awarie zbiornikowców) albo gruntu (np. wycieki paliw płynnych w czasie transportu kol.). Intensywny rozwój przemysłu i urbanizacja w II poł. XX w. spowodowały, że zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego zmieniło swój zakres przestrzenny z lokalnego (np. występowanie smogu), poprzez regionalny (np. zanieczyszczenie Renu, basenu M. Śródziemnego lub Bałtyckiego — lata 60. i 70.), aż do globalnego (np. zakwaszenie środowiska, zanik warstwy ozonu w stratosferze na wysokości ok. 25 km lub zanieczyszczenie oceanów). Dlatego też wg ekspertów UNESCO obecnie najgroźniejszymi czynnikami zanieczyszczającymi są: dwutlenek węgla (CO 2) — jedna z przyczyn efektu cieplarnianego, tlenek węgla (CO), dwutlenek siarki i dwutlenek azotu (SO2 i NO2), powodujące zakwaszenie środowiska, fosfor, wywołujący eutrofizację, rtęć i ołów, ulegające bioakumulacji, ropa naftowa, DDT i inne pestycydy oraz promieniowanie. Jednocześnie wiele zagrożeń wynika ze skażenia najbliższego otoczenia człowieka, m.in. powietrza w pomieszczeniach zamkniętych (obecność CO2 i CO, NOx, lotnych związków organicznych, radonu, dymu papierosowego oraz niedobór tlenu), wody pitnej i żywności. Wiedza o stanie środowiska przyr. i zachodzących w nim zmianach oraz o stopniu degradacji poszczególnych jego elementów jest konieczna do podejmowania optymalnych decyzji dotyczących jego ochrony.

Pomimo licznych negatywnych zjawisk oddziaływania człowieka na środowisko możemy też znaleźć pozytywne przykłady. We współczesnym świecie dużą rolę odgrywa program ochrony środowiska, który stosowany jest przez wiele państw. Jednym z elementów tego programu jest rekultywacja zniszczonych terenów i obszarów przez zastosowanie nowych nasadzeń leśnych, także wprowadzanie odpowiednich płodozmianów w uprawie roślin, wzbogacających i polepszających strukturę gleb, przy zachowaniu obecnych plonów. Ważnym elementem jest także odpowiednia gospodarka wodna polegająca na budowie coraz to większych ilości oczyszczalni ścieków poprawiających stopień czystości zbiorników wodnych, także budowa zapór, regulacja rzek, mają pozytywne oddziaływanie na środowisko naturalne. Również z roku na rok podwyższane są normy czystości na emisję zanieczyszczeń usuwanych do atmosfery. To powoduje konieczność stosowania najnowszych rozwiązań w dziedzinie ochrony przed emisją spalin i innych szkodliwych substancji do atmosfery.

Rozwój nauki i postęp cywilizacyjny sprawiają, iż we współczesnym świecie pojawia się coraz to więcej nowych rozwiązań ograniczających negatywny wpływ człowieka na środowisko. Miejmy nadzieje, iż w niedalekiej przyszłości dojdzie do takiego momentu, że człowiek i przyroda będą funkcjonować w naturalnym stanie i uda się wyeliminować wszelkie zagrożenia ludzkości i zminimalizować jej negatywny wpływ na środowisko.