Poezja awangardowa a awangardowa sztuka.

„Dzieło sztuki – mikrokosmos odbijający epokę” {Józef Czechowicz) słowa te wskazują niejako na przynależność twórczości artystycznej do okresu, w jakim się ona rozwija. Sztuka jest pojęciem bardzo szerokim obejmującym swym znaczeniem dziedziny takie jak muzyka, architektura, rzeźba, plastyka czy poezja. Zakładając, że dzieło jest „lustrem” konkretnego okresu możemy wnioskować, że wyżej wymienione dziedziny muszą mieć ze sobą jakiś związek. Tak jest również w przypadku poezji i sztuki awangardowej (konstruktywizmu), które się nawzajem uzupełniają.
Częstym zabiegiem wykorzystywanym przez poetów było operowanie paletą barw w celu opisania jakiegoś zjawiska. Przykładem może być choćby utwór „Sztuka poetycka” Paula Verlaine`a. Autor nawiązuje do impresjonizmu, nurtu charakteryzującego się subtelnym obrazowaniem:
,”Bo nade wszystko chcemy Odcienia,
Odcienia, nie kolorów tęczy!”
Inaczej jest jednak w przypadku poezji awangardowej. Tutaj nawiązanie do plastyki można zauważyć powołując się przede wszystkim na wiersze Juliana Przybosia. Jego utwory mogą zaskakiwać układem graficznym opracowanym przez Władysława Strzemińskiego. Nie ma tu tradycyjnego podziału na strofy. Zastosowane są natomiast zmiany w wielkości czy grubości czcionki. Poszczególne części wierszy podzielone są pionowymi lub poziomymi liniami. Nasuwa to nie tylko skojarzenia z ówczesna, bardzo zgeometryzowana sztuka plastyczna, ale jest także dodatkowym elementem, który może nasunąć uzupełniającą interpretacje.
Poeci skupieni wokół Tadeusza Peipera proponują swój program nadając swojej twórczości konkretne cechy. W dziedzinie plastyki konstytuują się takie grupy jak „Preasens”, „Blok” czy „a.r.” (artyści rewolucyjni). W ich programach można znaleźć cechy wspólne. Poezja jest zerwaniem z romantyzmem, z wieszczeniem, z młodopolskim dekadentyzmem, gdzie występował kult jednostki. Równocześnie w myśl zasady uniwersalizmu i kolektywizmu konstruktywiści występują przeciwko indywidualizmowi w sztuce.
Podobieństwo występuje również w formie przekazu. Wiersz wymaga „intelektualnej obróbki słów” ma być pełen ładu i jednocześnie w przekazywać maximum treści przy użyciu minimum słow. Analogicznie artysta ma dążyć do osiągnięcia jasności i ścisłości formy
Głównym powodem, dla którego zauważana jest zbieżność sztuk to podobna tematyka czy zainteresowania twórców. Malarze byli przekonani, że geometria zaświadcza o zwycięstwie człowieka nad nieuporządkowana natura. Figury geometryczne są jedynie wymysłem człowieka, nie maja swoich odpowiedników w rzeczywistości. Przykładem są kompozycje Władysława Strzemińskiego czy Henryka Stażewskiego. Wkraczając w wiek XX musimy zwrócić uwagę na stechnizowanie tych czasów. Dlatego zarówno w poezji jak i w malarstwie zauważamy uwielbienie dla estetyki maszyny. Jedyną różnicą jest forma przekazu. Poeci operują słowem natomiast plastyka operuje obrazem. Czytając wiersz „Na kołach” Juliana Przybosia widzimy opis miasta i jednocześnie pojazdu ukazany poprzez robotników, jego stwórców:
„Miasto kołami woła,
turkot zajeżdża do uszu robotników, którzy
zarobiony dzień niosą na plecach”
Malarstwo zaś poprzez prostotę form odzwierciedla budowę maszyn. Podobnie zresztą ukazują to rzeźby Katarzyny Kobro
Program poetów awangardowych wyznacza miejsce poezji, która ma pełnić konkretną – funkcje ma służyć społeczeństwu. Być czynnikiem przewodzącym na drodze ku nowoczesności określając symbole ów nowoczesności „miasto, masa, maszyna”. Wysiłek poety jest analogia do trudu rzemieślnika, odmienna jest jedynie materia, tworzywo. Narzędziem poety jest słowo. Konfrontując to z założeniami grup „Praesens” czy „a.r.” tradycyjne pojecie piękna zastąpione tu jest pojęciem społecznej użyteczności. Sztuka wyznacza twórczości jedynie funkcje instrumentalną, dzieło jest produkcją.
Ogólniejszy związek poezji i plastyki tego okresu to fakt, że niektórzy z artystów zajmowali się obiema dziedzinami. Czego przykładem może być Słonimski. Natomiast tomiki często opatrywane były ilustracjami.
W okresie awangardy szczególnie mocno zarysowały się czynniki łączące poezje z malarstwem. Artyści reprezentujący oba nurty kierowali się wspólnymi ideami, często wzajemnie się wspierali. Można powiedzieć, że w okresie awangardy obie dziedziny były ze sobą najbliżej w porównaniu z innymi epokami.