Dwudziestolecie Miedzywojenne

Dwadzieścia lat między dwiema wojnami światowymi to nie tylko czas ogromnego rozwoju cywilizacyjnego, mediatyzacji i demokratyzacji społeczeństwa, unowocześnienia technicznego, wzrostu roli kobiet, czy rewolucyjnych teorii naukowych Einsteina i Freuda. To także okres, który miał ogromy wpływ na literaturę polską – niektórzy teoretycy i badacze literatury twierdzą, że dwudziestolecie zmieniło sposób patrzenia na kulturę. Choć jest to krótki czas, to obfituje w wydarzenia zarówno historyczne, jak i artystyczne, filozoficzne czy literackie.

Analizując lata 1918-1939 można przyjrzeć się narodzinom nowych nurtów myślowych, można prześledzić wpływ, jaki na naszą rodzimą twórczą miały główne tendencje Europy XX-lecia międzywojennego (behawioryzm, freudyzm, egzystencjalizm, pragmatyzm, katastrofizm) czy nurty w poezji (ekspresjonizm, futuryzm, dadaizm, nadrealizm, neoklasycyzm), a w końcu można poszperać w życiorysach tak barwnych osób, jak Pablo Picasso, Marcel Duchamp czy Salvador Dali.

Dwudziestolecie zaspokoiło gusta czytelnicze nawet najbardziej wybrednych odbiorców. Wielbiciele realizmu od Marii Dąbrowskiej otrzymali kilkusetstronicową sagę rodzinną Noce i dnie, introwertyczni samotnicy cierpiący na manię prześladowczą i nerwicę mogli usłyszeć opowieść Franza Kafki Proces, a wszyscy ci, którzy w literaturze poszukują zabawy, a groteska jest dla nich chwilą ucieczki przed problemami świata zewnętrznego – mogli sięgnąć po powieść Witolda Gombrowicza Ferdydurke.
Epoka zasługuje na dokładną analizę nie tylko ze względu na rolę, jaką odegrała w podnoszeniu się ludzi po traumie I wojny światowej, odnajdywaniu się ich w nowej sytuacji niepodległej Polski, ale także na specyfikę rodzimego życia artystyczno-literackiego, które osiągnęło poziom od lat utrzymywany we Francji czy Włoszech. Nie bez przyczyny znany historyk literatury Andrzej Zawadzki stwierdził w swej syntezie epoki Dwudziestolecie literackie: Nigdy przedtem i nigdy potem nie zdarzył się w polskiej kulturze fenomen tak bujnego życia literackiego.
Mapa serwisu:

Dwudziestolecie międzywojenne - wiadomości wstępne
- Narodziny epoki
- Nazwa epoki
- Podział chronologiczny epoki
- Kalendarium polskiej literatury międzywojennej
- Kalendarium światowej literatury międzywojennej

Dwudziestolecie międzywojenne a Młoda Polska
- Dwudziestolecie międzywojenne a Młoda Polska

Tło historyczne dwudziestolecia międzywojennego
- Europa między wojnami
- Lata dwudzieste w Polsce
- Lata trzydzieste w Polsce
- Kalendarium dwudziestolecia miedzywojennego w Polsce
- Kalendarium dwudzestolecia międzywojennego na Świecie

Nowe tendencje w literaturze XX wieku
- Ekspresjonizm
- Futuryzm
- Formizm
- Dadaizm
- Surrealizm (nadrealizm)
- Neoklasycyzm
- Kreacjonizm
- Psychologizm
- Realizm magiczny

Awangardowe ugrupowania poetyckie międzywojnia
- Skamander
- Futuryści
- Awangarda Krakowska
- Awangarda Lubelska (tzw. Druga Awangarda)
- Żagary
- Kwadryga

Filozofia dwudziestolecia międzywojennego
- Egzystencjalizm
- Pragmatyzm
- Katastrofizm
- Fenomenologia

Światopogląd dwudzestolecia międzywojennego
- Psychologia w dwudziestoleciu miedzywojennym
- Freudyzm
- Behawioryzm
- Ideologia komunistyczna i faszystowska
- Teoria względności Einsteina

Życie społeczno - kulturalne dwudziestolecia międzywojennego
- Kino dwudziestolecia międzywojennego
- Kabaret dwudziestolecia międzywojennego
- Teatr i dramaturgia dwudziestolecia miedzywojennego
- Nauka i wynalazki w dwudziestoleciu międzywojennym
- Sport w II Rzeczpospolitej
- Kalendarium kina dwudziestolecia międzywojennego

Główne kierunki w sztuce plastycznej lat 20. i 30.
- Kubizm
- Abstrakcjonizm
- Dadaizm i surrealizm
- Ekspresjonizm
- Sztuka meksykańska

Główne gatunki literackie uprawiane w dwudziestoleciu międzywojennym

Krytyka literacka dwudziestolecia międzywojennego
- Główni przedstawiciele krytyki literackiej - Boy -Żeleński i Irzykowski
- Literaturoznawstwo dwudziestolecia miedzywojennego
- Czasopiśmiennictwo dwudziestolecia międzywojennego

Ośrodki życia kulturalnego w II Rzeczypospolitej
- Warszawa
- Kraków
- Pozostałe miejscowości

Znaczenie dwudziestolecia międzywojennego

Bibliografia

Literatura powszechna – ogólna charakterystyka
- Niemcy - literatura międzywojnia
- Anglia - literatura międzywojnia
- Francja - literatura międzywojnia
- Rosja - literatura międzywojnia
- Stany Zjednoczone - literatura międzywojnia
- Czechy - literatura międzywojnia

Proces Franza Kafki
- Streszczenie Procesu Franza Kafki
- Szczegółowe streszczenie Procesu
- Proces - geneza
- Proces - problematyka
- Interpretacje Procesu
- Egzystencjalizm w Procesie
- Proces - plan wydarzeń
- Proces jako powieść parabola
- Józef K. - charakterystyka
- Proces jako powieść absurdu
- Problem winy niezawinionej w Procesie
- Źródła tragizmu bohatera powieści F. Kafki Procesu

Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa
- Streszczenie Mistrza i Małgorzaty
- Charakterystyka grupy Wolanda
- Obraz Moskwy i jego mieszkańców w Mistrzu i Małgorzacie
- Alternatywne dzieje Poncjusza Piłata

Literatura polska - ogólna charakterystyka

Leopold Staff
- Kowal Leopolda Staffa
- Deszcz jesienny – Leopolda Staffa
- Przedśpiew Leopolda Staffa
- Kartoflisko Leopolda Staffa
- Ars poetica - analiza i interpretacja
- Wysokie drzewa - analiza i interpretacja
- Curriculum vitae - analiza i interpretacja

Konstanty Ildefons Gałczyński
- Serwus, madonna - Konstanty Ildefons Gałczyński
- Opracowanie Końca świata
- Analiza i interpretacja wiersza Kryzys w branży szarlatanów
- Analiza i interpretacja Strasnej zaby

Maria Pawlikowska - Jasnorzewska
- La précieuse - Maria Pawlikowska - Jasnorzewska
- Analiza i interpretacja wiersza Miłość Marii Pawlikowskiej - Jasnorzewskiej
- Płyty Carusa (fragmenty) - opracowanie cyklu
- Biografia Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

Bruno Jasieński
- Bruno Jasieński - życiorys
- JEDNODŃUWKA FUTURYSTUW mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską
- But w butonierce Bruno Jasieński
- Omówienie - Nuż w bżuhu. 2 jednodńuwka fururystuw
- DO NARODU POLSKIEGO. MANIFEST W SPRAWIE NATYCHMIASTOWEJ FUTURYZACJI ŻYCIA
- MANIFEST W SPRAWIE POEZJI FUTURYSTYCZNEJ
- MANIFEST W SPRAWIE KRYTYKI ARTYSTYCZNEJ

Jarosław Iwaszkiewicz
- Streszczenie Ikara
- Analiza i interpretacja Powrotu Jarosława Iwaszkiewicza
- Źródło Aretuzy - Jarosław Iwaszkiewicz
- Erotyk - Jarosław Iwaszkiewicz

Antoni Słonimski
- Antoni Słonimski - życiorys
- Credo Antoni Słonimski
- Smutno mi Boże - Antoni Słonimski

Kazimierz Wierzyński
- Kazimierz Wierzyński - życiorys
- Kufer - Kazimierz Wierzyński
- Zielono mi w głowie - Kazimierz Wierzyński
- Motto - Kazimierz Wierzyński

Julian Przyboś
- Julian Przyboś – życiorys
- Julian Przyboś "Póki my żyjemy" - opracowanie
- Norte Dame - analiza i interpretacja
- Z Tatr - analiza i interpretacja
- Widzenie katedry w Chartres - analiza i interpretacja

Julian Tuwim
- Wiosna. Dytyramb - Juliana Tuwima
- Sitowie - Juliana Tuwima
- Ranyjulek Juliana Tuwima
- Opracowanie Balu w operze
- Julian Tuwim - Rzecz czarnoleska
- Do krytyków - analiza i interpretacja
- Prośba o piosenkę - analiza i interpretacja
- Mieszkańcy - analiza i interpretacja
- Sokrates tańczący - analiza i interpretacja

Józef Czechowicz
- Sam - Józef Czechowicz - opracowanie
- Na wsi - Józef Czechowicz
- Ze wsi - Józef Czechowicz
- Modlitwa żałobna - analiza i interpretacja
- Żal - analiza i interpretacja

Bolesław Leśmian
- Bolesław Lesmian - życiorys
- Dwoje ludzieńków - analiza i interpretacja
- Topielec - Bolesława Leśmiana
- W malinowym chruśniaku Bolesława Leśmiana
- Dziewczyna Bolesława Leśmiana
- Pan Błyszczyński - analiza i interpretacja
- Urszula Kochanowska - analiza i interpretacja
- Szewczyk - Bolesława Leśmiana
- Dusiołek - analiza i interpretacja

Inni pisarze i poeci dwudziestolecia międzywojennego
- Juliusz Kaden-Bandrowski - życie i twórczość
- Kazimiera Iłłakowiczówna - życie i twórczość
- Tadeusz Peiper - życie i twórczość
- Aleksander Wat - życie i twórczość
- Adam Ważyk - życie i twórczość
- Józef Wittlin - życie i twórczość
- Emil Zegadłowicz - życie i twórczość

Sanatorium pod Klepsydrą Bruno Schulza
- Sanatorium pod klepsydrą streszczenie
- Narracja w Sanatorium pod Klepsydrą
- Kreacja przestrzeni w Sanatorium pod klepsydrą
- Czas jako ważny element świata przedstawionego w Sanatorium pod Klepsydrą

Cudzoziemka Marii Kuncewiczowej
- Streszczenie Cudzoziemki
- Róża - charakterystyka
- Budowa Cudzoziemki
- Wartości artystyczne Cudzoziemki

Granica Zofii Nałkowskiej
- Granica - geneza
- Charakterystyka Zenona Ziembiewicza
- Krótkie streszczenie Granicy
- Streszczenie szczegółowe Granicy
- Granica - znaczenie tytułu
- Kariera Zenona Ziembiewicza
- Jakich argumentów należy użyć dla obrony lub oskarżenia Zenona Ziembiewicza
- Budowa Granicy
- Charakterystyka Elżbiety Bieckiej
- Obraz społeczeństwa polskiego w Granicy
- Charakterystyka Justyny Bogutówny

Ferdydurke Witolda Gombrowicza
- Szczegółowe streszczenie Ferdydurke
- Ferdydurke - forma jako wynik relacji międzyludzkich
- Charakterystyka Józia
- Charakterystyka Miętusa
- Co oznacza tytuł Ferdydurke?
- Profesor Pimko - charakterystyka
- Ferdydurke - niedojrzałość
- „Ferdydurke” jako powieść awangardowa
- Pylaszkiewicz (Syfon) - charakterystyka
- Ferdydurke - interpretacja zakończenia
- Symboliczne znaczenie takich terminów jak „pupa”, „gęba” i „łydka”
- „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza i „Lekcji łaciny” Zbigniewa Herberta - analiza porównawcza
- Krótkie streszczenie Ferdydurke

Czesław Miłosz
- Czesław Miłosz - życiorys
- Obłoki - Czesław Miłosz

Przedwiośnie Stefana Żeromskiego
- Przedwiośnie - geneza
- Dzieje Cezarego Baryki
- Szczegółowe streszczenie Przedwiośnia
- Charakterystyka Seweryna Baryki
- Przedwiośnie - obraz rewolucji
- Proces dojrzewania ideowego Cezarego Baryki
- Trzy koncepcje naprawy Rzeczpospolitej zawarte w "Przedwiośniu"
- Przedwiośnie - streszczenie
- Mit szklanych domów
- Koncepcja Szymona Gajowca
- Koncepcja Antoniego Lulka (komunistyczna)

Jan Lechoń
- Jan Lechoń - życiorys
- Pieśń o Stefanie Starzyńskim - analiza i interpretacja
- Herostrates - analiza i interpretacja

Szewcy Witkacego
- Streszczenie Szewców
- Obraz rewolucji i sytuacji współczesnego człowieka w Szewcach
- Teoria Czystej Formy w Szewcach
- Warstwy społeczne i relacje między nimi w Szewcach S. I. Witkiewicza
- Szewcy - nawiązania do „Wesela” Wyspiańskiego

Sklepy cynamonowe Bruno Schulza
- Streszczenie Sklepów cynamonowych
- Narracja Sklepów cynamonowych
- Elementy autobiograficzne w Sklepach cynamonowych
- Znaczenie symboliczne księgi

Panny z Wilka Jarosława Iwaszkiewicza
- Streszczenie lektury Panny z Wilka
- Panny z WIlka - problematyka

W małym dworku Witkacego
- „W małym dworku” - streszczenie
- Geneza dramatu „W małym dworku”
- Problematyka dramatu „W małym dworku”
- „W małym dworku” a Czysta Forma
- bibliografia