Austria

POWIERZCHNIA 83 849 KM2
LUDNOŚĆ 7 645 000
STOLICA WIEDEŃ-2 043 000
PODZIAŁ ADMINISTRACYJNY 9 KRAJÓW

Republika Austriacka powstała po I wojnie światowej i obejmowała ok. 12% dawnej monarchii austro-węgierskiej. W 1955 r. parlament austriacki uchwalił ustawę o wieczystej neutralności Austrii. Jest to kraj prawie jednolity pod względem narodowościowym, jedynie na jego południowo-wschodnich krańcach mieszkają nieliczni Słoweńcy, Chorwaci i Węgrzy.

Warunki naturalne

Ponad 60% powierzchni Austrii zajmują Alpy, a pozostała część przypada na Przedpole Alpejskie, część Przedpola Karpackiego, Kotlinę Węgierską i niewielki skrawek Masywu Czeskiego. Centralną część Austrii zajmują Alpy Wschodnie, które dzielą się na Alpy Północne, Alpy Centralne oraz Alpy Południowe. W Alpach Centralnych występują najwyższe szczyty: Grossglockner (3797m) w Wysokich Taurach oraz Wildspitze(3774m) w Alpach Otztalskich. Tutaj też najlepiej wykształcone zostały formy polodowcowe. U stóp Grossglockner spływa najdłuższy w Alpach Wschodnich lodowiec Pasterz (10km).
Pomiędzy Alpami Centralnymi a Północnymi i Południowymi rozciągają się rozległe doliny pochodzenia tektonicznego. Północny ich ciąg jest wykorzystany przez odcinki Innu, Salzachu i Enns, południowy natomiast przez Adygę i Drawę. Południowa depresja rozszerza się w Kotlinę Celowiecką (Klagenfunt). Oba zniżenia oraz Kotlina Celowiecka mają ogromne znaczenie gospodarcze. W nich skupia się przeważająca część ludność zamieszkującej Alpy. Tędy też biegną główne alpejskie szlaki komunikacyjne. Z Alp wypływa większość rzek Austrii, a główna rzeka-Dunaj-otrzymuje z nich swe najważniejsze dopływy. Ozdobą Alp są liczne jeziora polodowcowe. Ich skupienie występuje w obniżeniu Drawy. Klimat Alp ma wszelkie cechy klimatu górskiego strefy umiarkowanej. W partiach wysokogórskich panuje klimat hal, a powyżej klimat wiecznych śniegów. Występuje tu charakterystyczny dla Alp wiatr lokalny, zwany fenem(Fóhn). Opady w partiach wysokogórskich wynoszą przeszło 2000mm rocznie, natomiast w kotlinach i dolinach śródgórskich są stosunkowo niewielkie. Do pozostałych krain Austrii należą: pagórkowate Przedpole Alpejskie, faliste Przedpole Karpackie, zapadliskowa Kotlina Wiedeńska otwarta w kierunku Małej Niziny Węgierskiej.
Niezwykle malownicza jest dolina Dunaju. Występuje w niej kilka wąskich przełomów, zwłaszcza pomiędzy Melk i Krems.
Należąca do Austrii skrajnie południowa część Masywu Czeskiego przedstawia się jako zalesiona wyżyna o zrównanej powierzchni wysokości.

Ludność

Gęstość zaludnienia Austrii wynosi 91 mieszk./km2 . Jednakże ludność jest bardzo nierównomiernie rozmieszczona ze względu na górzysty charakter znacznej część kraju. Największym miastem kraju jest Wiedeń. Jest to ważny ośrodek gospodarczy i węzeł komunikacyjny. Miastami, które przekroczyły 100 tys. mieszkańców są: Granz, Linz, Salzburg oraz Innsbruck. Ludność czynna zawodowo wynosi ok. 2,8mln osób. Przy czym w rolnictwie i leśnictwie zatrudnionych jest 4%, 38% zatrudnionych pracuje w górnictwie, przemyśle 58% w handlu usługach, komunikacji. Liczba robotników zagranicznych wynosi ok. 150 tys.

Gospodarka

Rolnictwo w Austrii ma charakter wysokotowarowy. W zasadzie pokrywa potrzeby kraju w zakresie wyżywienia ludność, a niektóre produkty są także przedmiotem wywozu. Ziemie orne zajmują jedynie 20% powierzchni kraju. W strukturze własnościowej przeważają % małe i średnie gospodarstwa. Ponad 50% gospodarstw liczy mniej niż 5ha, a 2% powyżej 100ha. Ze zbóż uprawia się głównie pszenicę i kukurydzę oraz żyto, jęczmień i owies. Z okopowych pierwsze miejsce zajmują buraki cukrowe, a następnie ziemniaki. Duże znaczenie ma uprawa winnej latorośli. Pod względem pogłowia zwierząt hodowlanych pierwsze miejsce zajmuje trzoda chlewna, a następnie bydło i owce. Lasy pokrywają 40% kraju, a drewno stanowi jeden z najważniejszych surowców naturalnych. Austria należy do tych nielicznych krajów europejskich, które eksportują drewno, celulozę, papier i wiele produktów z drewna.
Austria jest zasobna w surowce mineralne. Największe znaczeniem ma wydobycie wysokooprocentowanych rud żelaza ( Styria i Karyntia). Wydobywa się też miedź, grafit, mangan, magnezyty, ołów i cynk. Brak jest natomiast węgla kamiennego. Jest on, więc sprowadzany z zagranicy. Posiada natomiast jeden z największych potencjałów hydroenergetycznych w Europie. Moc zainstalowana w elektrowniach wynosi ok.15,7 tys. MW, z czego na elektrownie wodne przypada 10,3 tys. MW. Niewielkie ilości ropy naftowej i gazu ziemnego wydobywa się na nizinie morawskiej. Większość ropy naftowej i gazu ziemnego kraj musi importować.
Przemysł Austrii jest wysoko rozwinięty. Przetwarza on własne surowce mineralne, przy czym część z ich musi importować. Wysoko postawione hutnictwo żelaza skupia się w Linzu i Donwitz. Huty miedzi znajdują się w Brixlegg, a aluminium w Arnoldstein-Gailitz i w Ranshofen. Ośrodkami różnorodnego przemysłu maszynowego są: Graz, Linz, Steyr, Wiener-Neustedt, Innsbruck. Centrum przemysłu petrochemicznego znajduje się w Schwechat koło Wiednia. Rozwinięty jest także przemysł włókienniczym.in. w Voralbergu i Tyrolu. Przemysł drzewny najlepiej rozwinął się w Styrii. Pod względem przemysłowym najbardziej rozwinięta jest Dolna Austria z centrum w Wiedniu.
Turystyka jest w Austrii silnie rozwinięta i stanowi ważną dziedzinę życia gospodarczego. Austrię odwiedza ok. 21 mln turystów rocznie. Około 70% kieruje się w regiony Austrii Zachodniej, a więc na obszary gdzie przez większość roku można uprawiać sporty zimowe.
Z uwagi na położenie Austrii w Europie, problem transportu w tym kraju ma poważne znaczenie. Z uwagi na górzysty charakter kraju utrzymanie oraz rozbudowa infrastruktury drogowej i kolejowej są kosztowne i wymagają pracochłonnych rozwiązań technicznych. Ważnym szlakiem komunikacyjnym jest Dunaj. Głównymi portami kraju są Wiedeń i Linz