Agresja Niemiec na Francję w 1940 roku

Atak na Danię i Norwegię okazał się wstępem do przygotowywanej operacji przeciwko Francji. Niemcy zamierzali zniszczyć siły sprzymierzonych na kontynencie i zdobyć dogodne pozycje nad kanałem La Manche do przyszłej inwazji na Anglię. Francuzi spodziewali się walk o przełamanie Linii Maginota.

W nocy z 9/10 maja 1940 r. armia niemiecka przystąpiła do ofensywy przeciwko Francji bynajmniej nie na wys. Linii Maginota, a przez Belgię, Holandię, Luxemburg i dalej – Ardeny w kierunku Mozy. Po 4 dniach opór holenderski został złamany. Wojska belgijsko-francuskie zaś poniosły klęskę nad Mozą. Droga nad kanał La Manche przez Sedan i Mozę stanęła otworem. Uderzenie przez Ardeny spowodowało rozcięcie frontu alianckiego na dwie części. 22 maja wojska niemieckie dotarły do wybrzeża morskiego na zachód od ujścia Sommy.

W tym czasie gen.Gamelin został odwołany ze stanowiska naczelnego dowódcy i jego miejsce zajął gen.Weygand. Francuski premier Paul Reygnaud konferował nieustannie z nowym premierem brytyjskim Winstonem Churchillem. Stworzył on rząd obrony narodowej. Pierwszym zadaniem nowego rządu stało się ocalenie armii brytyjskiej walczącej we Francji. Groziła jej bowiem całkowita zagłada. Gen.Guderian zdążył już zająć porty w Boulogne oraz Calais i zbliżał się do Dunkierki. Z niewiadomych przyczyn Hitler wstrzymał atak na Dunkierkę. W błyskawicznym tempie Anglicy przygotowali most przerzutowy z wykorzystaniem wszelkiego dostępnego transportu morskiego. W ciągu tygodnia od 27 maja do 4 czerwca zdołano ewakuować prawie 330 tys. bryt. i franc. żołnierzy.

4 czerwca bitwa o Flandrię zakończyła się całkowitym zwycięstwem Niemców. Rozmiry francuskiej klęski przeszły wszelkie oczekiwania, nawet Hitler nie spodziewał się tak łatwego i szybkiego zwycięstwa. 10 czerwca do wojny po stronie Niemiec przystąpiły Włochy. 14 czerwca dywizje niemieckie wkroczyły niezagrożone do Paryża. Nowo mianowany premier Francji, marszałek Petain, zwrócił się z prośbą o rozejm. 22 czerwca Francja podpisała z Niemcami układ o zawieszeniu broni, 24 czerwca z Włochami. Działania wojenne ustały we Francji 25 czerwca.

Francja została podzielona na dwie strefy: okupowaną (cała Francja płn. i środ. po Loarę oraz całe wybrzeże atlantyckie do granicy hiszp.) i nieokupowaną (płd. część kraju, gdzie powstało państewko francuskie ze stolicą w Vichy). Alzacja i Lotaryngia zostały włączone do Rzeszy.

W walkach przeciwko Niemcom na ziemi francuskiej wzięły udział sformowane tam polskie dywizje. Zgodnie z porozumieniem między gen.Sikorskim i gen.Gamelin, miały one walczyć jako korpus. Jednak zaskakujący rozwój wypadków spowodował rozproszenie polskich jednostek na wiele odc. frontu. 1 Dywizja Grenadierów (gen.Duch) stoczyła zwycięską bitwę pod Legarde. 2 Dywizja Strzelców Pieszych (gen.Prugara-Ketling) walczyła w Alzacji i Jurze. Niespełna jeszcze sformowana 10 Brygada Kawalerii Pancernej (gen.Maczek) walczyła w rejonie Champaubert i Montbard.

Wobec nieodwracalnej klęski Francji Wódz Naczelny i premier rządu polskiego gen.Sikorski udał się do Londynu, by wykorzystać ostatnia szansę ratowania polskiej armii. Został przyjęty życzliwie przez Churchilla, który udzielił rządowi polskiemu gościny na ziemi brytyjskiej i pomógł przy ewakuacji z Francji żołnierzy polskich (19-25 czerwca).