Harpagon – śmieszy, przeraża czy budzi politowanie?

Harpagon – śmieszy czy przeraża? Jeżeli chcemy uzyskać odpowiedź na to pytanie, powinniśmy się bliżej przejrzeć tytułowej postaci komedii Moliera pt. „Skąpiec”.

Harpagon to 60- letni wdowiec, który wywodził się z warstwy społecznej mieszczaństwo. Najprawdopodobniej był to bogaty człowiek. Ojciec dwójki dzieci – Kleantego i Elizy.

Harpagonem zawładnęły pieniądze. Przez to stał się nieufny oraz chciał się pozbyć jak najszybciej swoich dzieci, aby nie dzielić się z nimi swoim majątkiem. Nie jego najbliżsi dają mu radość i szczęście, tylko jego ukochana szkatułka. Nie interesuje się sprawami Elizy ani Kleanta. Sam bez ich zdania wybiera im małżonków, którzy wniosą coś do jego majątku.

Przez swoje skąpstwo utrzymuje kilka osób ze służby, które traktuje znacznie gorzej od swoich dzieci. Jego służący noszą podarte stroje oraz mają niskie wynagrodzenie. Wszystkie zabawy i przyjęcia są urządzane w taki sposób, aby jak najmniej pieniędzy wydać na przygotowania. Harpagon także chce się ożenić z Marianną. Najprawdopodobniej nie z miłości, tylko, dlatego, że zdaje sobie sprawę z tego, że Marianna jest osobą skromną i nie potrzeba jej wiele do szczęścia. Takie małżeństwo nie pozbawiłoby go jego majątku.

Tytułowy sknera przeraża, ale także jego skąpstwo może wydawać się niektórym śmieszne lub absurdalne. Wszyscy mieszkańcy Paryża wyśmiewają się z zachowań Harpagona. Chociażby wtedy, kiedy 60-latkowi zginęła szkatułka. Osądzał całe miasto o jej kradzież. Kazał wszystkich aresztować.

Zachowanie Harpagona budzi też w wielu osobach politowanie. Odwracają się od niego znajomi i rodzina. Nie jest to zbyt przyjemne uczucie być samotnym.

Moim zdaniem Harpagon jest postacią, która zarazem śmieszy, przeraża i budzi przerażenie. Jego skąpe zachowanie jest tak samo zabawne, jak i tragiczne.