Budowa i funkcje układu płciowego człowieka

Mężczyźni- zestaw chromosomów- XY
Pierwszorzędowe cechy płciowe:
-NARZĄDY WEWNĘTRZNE
>dwa jądra (wytwarzają komórki plemnikowe- proces spermatogenezy; oraz wytwarzają hormony płciowe (androgeny)- testosteron, który odpowiada za cechy drugorzędowe taki jak typowo męskie owłosienie, kształt ciała, itp.).
>dwa najądrza (w nich dojrzewają plemniki)
>dwa nasieniowody (zbudowane są z tkanki mięśniowej. Umożliwiają przesuwanie nasienia)
>pęcherzyki nasienne (łączą się z nasieniowodami; wytwarzają i wydzielają substancję, która za zadanie ma odżywiać plemniki, substancja ta zawiera witaminę C, białka, węglowodany, kwas mlekowy)
>gruczoł krokowy (prostata; dostarcza płyn, który zobojętnia kwaśne pH pochwy, które mogłoby zabić plemniki)

>cewka moczowo-płciowa (wspólne ujście układu płciowego i wydalniczego)
-NARZĄDY ZEWNĘTRZNE
>worek mosznowy (moszna, w niej znajdują się jądra; w czasie życia płodowego znajdują się one w jamie brzusznej, ale z czasem zaczynają się one przemieszczać do worka mosznowego- mówi się o zstąpieniu jąder; gdy nie dojdzie do tego w czasie życia płodowego, po urodzeniu robi się to chirurgicznie- choroba ta nosi nazwę wnętrostwo; jądra znajdują się w mosznie, ponieważ jest tam niższa temperatura niż w jamie brzusznej, co zapewnia plemnikom ruchliwość).
>prącie (penis, członek; umożliwia przeprowadzenie aktu płciowego oraz proces wydalania nasienia na zewnątrz –wytrysk. Penis zbudowany jest z ciał jamistych, które podczas podniecenia seksualnego napełniają się krwią, co usztywnia prącie)
Budowa plemnika:
Plemnik składa się z główki, wstawki oraz wici. Przednia część plemnika nosi nazwę AKROSOM. Znajdują się w nim enzymy, które rozpuszczają otoczkę komórki jajowej. We wstawce znajduje się dużo mitochondriów, ponieważ musi powstać energii aby poruszać wicią, która służy do przemieszczania plemnika.
Kobiety- zestaw chromosomów- X
Pierwszorzędowe cechy płciowe:
-NARZĄDY WEWNĘTRZNE
>dwa jajniki (znajdują się w jamie brzusznej; produkują komórki jajowe- oogeneza; produkują hormony płciowe- estrogen oraz progesteron
>dwa jajowody (nie są połączone z jajnikami; transportują komórkę jajową do macicy z jajnika; w nich dochodzi w do zapłodnienia; komórka jajowa się nie porusza, przesuwa się do macicy dzięki temu, że jajowody są zbudowane z tkanki mięśniowej gładkiej- skurcze przesuwają komórkę jajową, dodatkowo jajowody są wyścielone nabłonkiem walcowatym zaopatrzonym w rzęski)
>macica (zbudowana z tkanki mięśniowej gładkiej. W niej zagnieżdża się zarodek i rozwija płód)
>pochwa (zbudowana z tkanki mięśniowej; miejsce które umożliwia dostanie się plemników do komórki jajowej oraz umożliwia urodzenie dziecka)

-NARZĄDY ZEWNĘTRZNE
>wargi sromowe (większe i mniejsze)

>łechtaczka (zbudowana z ciał jamistych)
CYKL MIESIĘCZNY KOBIETY:
Oogeneza kończy się w momencie zapłodnienia.
FSH- hormon folikulotropowy (folikulostymulina) (produkowany przez przysadkę mózgową)
LH- hormon luteinizujący (produkowany przez przysadkę mózgową)

Cykl miesięczny trwa od pierwszego dnia miesiączki do ostatniego dnia przed kolejną miesiączką (około 28 dni)

Cykl składa się z trzech faz:
-przedowulacyjna
-owulacyjna
-poowulacyjna

FAZA I:
Poziom FSH rośnie, pobudza on pęcherzyki jajnikowe (Graafa), aby dochodziło w nich do dojrzewania komórki jajowej. W nich właśnie zachodzi oogeneza. FSH pobudza także jajniki do produkcji estrogenu, który odpowiada za odbudowanie błony śluzowej macicy po miesiączce. Poziom progesteronu nie rośnie.

FAZA II:
Poziom LH wzrasta i gdy osiąga szczytowy poziom, dochodzi do owulacji (pęka pęcherzyk Graafa i wypada z niego oocyt II rzędu- NIE JEST TO DOJRZAŁA KOMÓRKA JAJOWA- DOJRZAŁA JEST WTEDY, GDY DOJDZIE DO ZAPŁODNIENIA). W miejscu, gdzie wypadł oocyt, powstaje ciałko żółte.

FAZA III:
Ciałko żółte odpowiada za produkcję progesteronu, który wspomaga estrogen, odpowiada za lepsze ukrwienie i pogrubienie ściany macicy.
Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, poziom wszystkich hormonów spada i dochodzi do menstruacji (złuszczenie błony śluzowej macicy). Ciało żółte zanika.
Jeżeli dojdzie do zapłodnienia ciałko żółte nie zanika, dalej produkuje progesteron. Komórka jajowa zagnieżdża się (w formie blastocysty) w ścianie macicy i zaczyna produkować własny hormon- gonadotropina kosmówkowa. Wtedy ciałko żółte zanika, bo nie jest już potrzebne.

Ciąża bliźniacza:
-bliźnięta jednojajowe: jeżeli dojdzie do zapłodnienia jednej komórki jajowej z jednym plemnikiem a po podziale mitotycznym komórki się rozdzielą to powstaną identyczne bliźniaki, tej samej płci.
-bliźnięta dwujajowe: gdy dojdzie do zapłodnienia dwóch różnych komórek jajowych przez dwa różne plemniki, powstaną bliźnięta, które nie będą do siebie podobne i mogą być różnej płci.