Rolnictwo jako producent żywności

Rolnictwo , czyli uprawa roślin Użytkowych oraz hodowla zwierząt, było od początku naszej cywilizacji jedna z podstawowych form działalności człowieka, dostarczającą pożywienia i innych cennych surowców. Ludzie zrobili ogromny krok naprzód w momencie gdy odkryli, że jedzenie można otrzymywać nie tylko poprzez zbieranie wolno rosnących roślin oraz polowanie na dzikie zwierzęta. Gdy człowiek nauczył się, jak z nasiona wyhodować dorodną roślinę i jak zarazem żyć z rolnictwa, nie musiał już prowadzić niespokojnego, koczowniczego trybu życia i szybko osiadł w jednym miejscu. Dzięki temu mogła rozwijać się cywilizacja.

Jednak, aby to rolnictwo dawało jakieś korzyści i mogło zaspokoić potrzeby mieszkańców Ziemi, niezbędne są urodzajne gleby oraz odpowiedni sprzęt rolniczy. Według najnowszych danych, spośród milionów kilometrów lądu, większość nie nadaje się ani do uprawy, ani na pastwiska dla zwierząt hodowlanych. Jest to spowodowane działalnością ludzi, m.in. ciągłym rozbudowywaniem i powstawaniem nowych miast, fabryk, autostrad, jak również brakiem przydatności ziem ( tereny podbiegunowe i strome zbocza gór nie nadają się do hodowli upraw ). Oblicza się, że na jednego mieszkańca Ziemi przypada 0,3 hektara gruntów rolnych. Tymczasem, żeby zadowolić potrzeby żywieniowe obywatela kraju wysoko rozwiniętego, potrzeba od 0,5 do ,07 hektara ziemi. Wraz ze wzrostem ludności wzrasta zapotrzebowanie na żywność, a co za tym idzie na tereny rolnicze, więc rolnicy często walczą o każdy kawałek ziemi. Z tego względu zmuszeni są do tak zwanego odzyskiwania ziemi.

Polega ona na osuszaniu terenów nadmorskich ( np. w Holandii ), z których większość znalazła się pod wodą dopiero w czasach historycznych. Wtedy odprowadza się wodę z miejsca, gdzie jest jej nadmiar. Drugie działanie jest odwrotne. Ulepsza się gleby pozornie bezwartościowe, nawadniając je ( np. w Egipcie, na pustyni Libijskiej czy w Australii ). Kolejnym sposobem wykorzystywania gleb, które zdają się być niedostępne, jest budowanie systemu schodków, zwanych terasami, na zboczach gór (np. w Malezji lub w Chinach ). Pomagają one zatrzymywać wodę w glebie dzięki orce w poprzek zbocza. Czwarty sposób – to często stosowana w rolnictwie ( na obszarach lasów tropikalnych, np. w Wenezueli ) gospodarka żarowa. Polega ona na wypalaniu całych połaci lasów, gdyż powstały w ten sposób popiół znacznie użyźnia glebę. Po dwóch lub trzech latach intensywnej uprawy jakość gleby, a więc i plony, wyraźnie się podnoszą. Wtedy nadchodzi czas, by przygotować pod uprawę nową połać lasu, gdzie zaczyna się hodowlę. Porzucona ziemia szybko zaczyna odzyskiwać równowagę biologiczną. Leśna roślinność powraca i przywraca glebie dawną świetność. W ten sposób taki obszar może być wielokrotnie wykorzystywany przez rolnictwo.

Niestety odzyskiwanie ziem, czyli ingerencję w porządek natury, należy traktować jako zło konieczne. Należy chronić gleby, które nie zostały jeszcze zniszczone, a ochrona ta powinna polegać na zapobieganiu rabunkowej gospodarce. Aby móc hodować rośliny na większą skalę, należy uwolnić uprawy od szkodliwych owadów. W tym celu rozpyla się na polach nawozy sztuczne oraz środki owadobójcze. Te działania mogą na pewien czas zwiększyć wydajność gleby, jednak na dłuższą metę zawarte w nich związki chemiczne niszczą bakterie i inne pożyteczne organizmy. Obniża to zdolność regeneracji terenu, który po pewnym czasie nadaje się tylko na pastwisko. W takiej sytuacji prowadzone są badania naukowe zmierzające do udoskonalenia tych nawozów i środków. Dzięki tym zabiegom rolnicy są w stanie wyhodować tyle roślin, aby zaspokoić nasze potrzeby żywnościowe.

Rośliny to niezbędny składnik ludzkiego pożywienia. Dieta ludzka powinna zawierać m.in. odpowiednią ilość węglowodanów, których głównym źródłem są zboża i ziemniaki, białek roślinnych oraz witamin znajdujących się w świeżych owocach i warzywach. Brak tych składników może wywołać różne schorzenia. Tabelka poniżej przedstawia skutki niedoboru witamin i innych składników potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu oraz dzięki jakim produktom możemy te braki uzupełnić.

L.p. Nazwa związku Skutki niedoborów Źródła
1. Węglowodany Brak energii Owoce, dżemy, produkty mączne, ziemniaki

2. Białka Karłowaty wzrost, słabo rozwinięte mięśnie Nasiona, np. fasoli, soi, grochu

3. Tłuszcze Niska odporność , problemy z sercem i krążeniem Orzechy, awokado

4. Związki mineralne Kruche kości, wysokie ciśnienie krwi, wyciszenie, brak energii, niedokrwistość Zielone liście warzywa figi, nasiona soi, jaja, warzywa

5. Witaminy( A, B, C, D ) Uszkodzenia naczyń krwionośnych, kurza ślepota, obniżona odporność, schorzenia skory, kłopoty z pamięcią, uszk. Wątr. Marchewka i inne warzywa o pomarańczowej barwie, pełne ziarna zbóż, warzywa liściaste, słodka papryka, kwaśne owoce, kiełki, pomidory, brokuły, kapusta

6. Błonnik Problemy z funkcjonowaniem przewodu pokarmowego, kamienie żółciowe i nerkowe, nowotwór jelita grubego Całe ziarna zbóż, otręby, warzywa, owoce, płatki owsiane