Krajobrazy Ameryki Środkowej i Południowej.

Ameryka Środkowa i Południowa - czyli południowa część kontynentu amerykańskiego traktowanego jako jedna całość, od wschodu oblewanego przez Atlantyk, od zachodu zaś przez Pacyfik - rozpościera się na obu półkulach. Nazwa Ameryki Środkowej określa się pomost lądowy łączący Amerykę Północną z Południową (na odcinku od przesmyku Tehuantepec na północnym zachodzie po obniżenie Atrato na południowym wschodzie) wraz z wyspami na Morzu Karaibskim. Podział ten opiera się wyłącznie na cechach fizyczno-geograficznych. Pod względem historyczno-kulturowym i językowym do Ameryki Środkowej należy także cały Meksyk, a pod względem klimatycznym obejmuje ona także południe Stanów Zjednoczonych oraz północne rejony Ameryki Południowej. Ameryka Południowa zajmuje powierzchnię 17,82 milionów kilometrów kwadratowych. Odległość od Morza Karaibskiego na północy do przylądka Horn na południu wynosi 7400 km, a maksymalna szerokość kontynentu na linii wschód-zachód równa jest 5170 km. Obok specyficznych czynników klimatycznych i geologicznych - takich jak zimne i ciepłe prądy oceaniczne czy biegnący z północy na południe łańcuch Andów, o szczytach sięgających niemal 7000 m.n.p.m. - decydujący wpływ na rozwój flory i fauny wywarły czynniki geologiczne. Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa, Nizina Meksykańska i Karaiby uważane są za jednorodny region zoogeograficzny - krainę neotropikalną. Charakteryzuje ją duże bogactwo gatunków żyjących w najrozmaitszych ekosystemach. Ze względu na izolowane położenie Ameryki Południowej w stosunku do innych kontynentów rozwinęło się tutaj wiele gatunków endemicznych, niewykazujących żadnego pokrewieństwa ze zwierzętami żyjącymi w innych częściach świata, łącznie z Ameryką Północną. Owa różnorodność nadaje południowoamerykańskiej faunie szczególny charakter. Niemniej większość z występujących niegdyś na tym obszarze gatunków zwierząt wymarła. Ameryka Środkowa leży na zachodnim krańcu karaibskiej płyty litosfery, czyli na niestabilnym fragmencie skorupy ziemskiej. W epoce miocenu, a więc od około 24 mln do 5 mln lat temu, ląd zaczął się wynurzać z morza, gdy płyta karaibska stopniowo wsuwała się pod płytę kokosową. W wyniku tego najpierw powstał półwysep i archipelag. Wskutek dalszego wynurzania przed 3 mln lat poszczególne wyspy połączył pomost lądowy, do dziś biegnący między Ameryką Północną i Południową. Współczesną różnorodność krajobrazów Ameryki Środkowej określa skupiona na niewielkiej przestrzeni duża rozmaitość formacji geologicznych oraz roślinnych. Wznoszące się do wysokości 4000 m.n.p.m. góry Ameryki Środkowej są otoczone pasami przybrzeżnych nizin, ciągnących się nad Atlantykiem i Pacyfikiem. Cała Ameryka Środkowa położona jest w gorącej, tropikalnej strefie klimatycznej. Przeważające od listopada do kwietnia wiatry północno-wschodnie znad Morza Karaibskiego przynoszą znaczne ilości wilgoci, uwalniając ją w postaci ulewnych deszczów na wschodnich stokach gór. W tym samym czasie na zachodnich, nadpacyficznych nizinach panuje pora sucha. W północnej części Ameryki Środkowej ze względu na brak bariery przegradzającej kontynent na linii wschód-zachód, mocno dają się odczuć o tej porze wpływy mas zimnego powietrza z Ameryki Północnej. W lecie napływa ciepłe powietrze z południowego zachodu i wówczas na zachodnim wybrzeżu trwa pora deszczowa. Po stronie Morza Karaibskiego północno-wschodni pasat w tym czasie traci na sile. Zdarzają się wtedy gwałtowne burze, połączone z tropikalnymi cyklonami. Różnice klimatyczne w Ameryce Środkowej określane są przez wysokość nad poziomem morza, nie przez szerokość geograficzną. Za strefą gorącą, do wysokości 1000 m.n.p.m. rozciąga się strefa umiarkowana, do około 1800 m. Dalej, do wysokości 4700 m.n.p.m. ciągnie się strefa chłodna. Kilka szczytów, które wznoszą się ponad tę wysokość, sięga strefy mroźnej, z wiecznym śniegiem.