Analizując i interpretując fragment powieści Michała Bułhakowa pt.: „Mistrz i Małgorzata” i wiersz Zbigniewa Herberta pt.: „Domysły na temat Barabasza”, zwróć szczególną uwagę na przedstawione sytuacje, kreacje bohaterów i nawiązania

Wina i odpowiedzialność to tematy często poruszane w literaturze wszystkich epok. Artyści wielokrotnie szukali inspiracji w wątkach biblijnych. Szczególnie motyw śmierci Chrystusa i jej okoliczności stanowią niewyczerpalne źródło tematów dla twórców. Michał Bułhakow oraz Zbigniew Herbert wykorzystali ten motyw w swojej twórczości.
Pierwszy z przytoczonych fragmentów pochodzi z powieści Michała Bułhakowa pt. :”Mistrz i Małgorzata” i przedstawia scenę, w której Piłat musi publicznie ogłosić wyrok na czterech zbrodniarzach, którzy zostali oskarżeni o morderstwo, podburzanie do buntu, obrazę praw i religii. Jednak zgodnie z tradycją święta Paschy jeden z nich zostanie uwolniony.
Wydanie wyroku było dla procuratora wyzwaniem. Bał się spojrzeć na skazańców, więc tylko wskazał na nich dłonią. Strach przed utratą pozycji społecznej, która była wysoka, nie pozwolił mu uwolnić osoby, której niewinności był pewien. Tą osobą był Ha-Nocri. Piłat musiał ogłosić wyrok zgodnie z zaleceniem Cezara, mimo że nie mógł go zaakceptować. Odczuwał ból i miał wyrzuty sumienia wobec pozostałych skazańców. Był również świadomy tego, że uwolniony Bar-Rabban może ponownie wyrządzić komuś krzywdę.
Scena ta wyraźnie nawiązuje do ewangelicznego skazania na śmierć Jezusa. Podobieństwo ujawnia się poprzez miejsce akcji i postać procuratora Piłata. Święto Paschy i tradycja z nim związana również mają charakter biblijny, a imiona bohaterów łudząco przypominają imiona postaci z ewangelii. Różnice ujawniają się w sposobie przedstawienia Piłata, który u Bułhakowa wydając wyrok cierpi razem ze skazanymi, gdyż wiedział, że ponosi za to odpowiedzialność. Liczba skazanych także odbiega od swojego biblijnego odpowiednika-jest większa o jedną osobę.
Drugi tekst to wiersz Zbigniewa Herberta pt. : „ Domysły na temat Barabasza”. Podmiot liryczny spekuluje na temat tego, co dzieje się z tytułowym bohaterem, który uniknął śmierci na krzyżu mimo tego, że na nią nie zasłużył. Podmiot liryczny jest uczestnikiem wydarzeń i opisuje je.
Pierwsza zwrotka mówi o tym, że przestępca ponownie zaczął nawiedzać bezpieczne do tej pory miasto, o czym świadczy fragment: „Wyszedł na białą ulicę”. Barabasz był szczęśliwy, znów miał władzę nad sobą, trzymał życie we własnych rękach, nie był już zależny od łaski Piłata. W drugiej strofie jest mowa o tym, że wraz z tłumem krzyczał, aby uwolniono Barabasza, dlatego szuka odpowiedzi na pytanie zawarte w pierwszym wersie: „ Co się stało z Barabaszem?”. Podmiot liryczny czuje się winny, bo wie, że gdyby choć on jeden odważył się wyłamać, to poparłby go tłum, przez co uwolniono by odpowiednią osobę, czyli niewinnego Jezusa. W trzeciej zwrotce snuje domysły na temat tego, czym obecnie trudni się tytułowy bohater wiersza. Czy wciąż zabija, a może założył warsztat garncarski? Czwarta strofa to krótka apostrofa przedstawiająca jedną z wiodących myśli antycznych-fortuna kołem się toczy i ludzie powinni być tego świadomi. Ostatnia zwrotka mówi o Jezusie, o jego samotnej i bolesnej śmierci, od której nie było ucieczki.
Utwór ten obfituje w środki poetyckie, m.in. takie jak: metonimia-„Imperator”, „Wielkorządca”, „Nazareńczyk”, przerzutnie-„I ręce skalane zbrodnią-czyści w glinie stworzenia” oraz liczne epitety.
Barabasz był zabójcą, został słusznie skazany, lecz nie czuł się winny. Po uwolnieniu powrócił do dawnego trybu życia. Mimo tego, że był zły, nie dosięgnęła go sprawiedliwość i nie poniósł kary. Jezus zaś był niewinny, lecz nie mógł liczyć na poparcie tłumu. Był gotowy na śmierć i nie sprzeciwiał się wyrokowi.
Autor mówi o tym, że kara nie zawsze jest słuszna, ale nawet gdy jest, sprawiedliwość czasem nie dosięga winnego. Porusza także temat odpowiedzialności zbiorowej, gdyż to właśnie tłum domagał się ułaskawienia Barabasza, a podmiot wraz z nim. Usprawiedliwiał się tym, że każdy zgromadzony przed Piłatem tak czynił, więc jeden głos sprzeciwu nie zmieniłby niczego, lecz jednocześnie żałuje, że nie odważył się na głośne wypowiedzenie swojej opinii.
Głównym powodem zestawienia tekstów jest nawiązanie do tematyki ewangelicznej. Zarówno proza Bułhakowa, jak i wiersz Herberta mówią o postaciach związanych ze śmiercią Jezusa. Sytuacja przedstawiana jest z perspektywy osób, które przyczyniły się do jego śmierci, czyli Piłata i jeden z osób obecnych przy wydawaniu wyroku. Pierwszy fragment zawiera drobne różnice w porównaniu z oryginalną, biblijną historią, a mianowicie ilość skazańców, których jest czterech. Bohaterowie mają też inne imiona, lecz łudząco podobne do pierwowzorów. W utworze Herberta wybierają pomiędzy dwoma skazanymi, a ich imiona nie są zmienione. Teksty różnią się jeszcze między sobą sposobem egzekucji. W pierwszym fragmencie skazywano na rozpięcie na słupie, zaś w drugim na przybicie do krzyża.
Na podstawie tych dwóch tekstów można stwierdzić, że temat winy i odpowiedzialności jest ciągle aktualny. Decyzje, które są podejmowane pod presją innych często są błędne i powodują późniejsze wyrzuty sumienia. Sprawiają też, że ludzie szukają usprawiedliwienia swoich czynów lub próbują uciec od odpowiedzialności, co powoduje szkody nie tylko dla nich, lecz także dla innych ludzi, którzy w konsekwencji też mogą ucierpieć.

Rozwinięcie: 19
Kompozycja: 3
Styl:5
Jęsyk:9
Zakończenie:2
Walory:0
38/50
76%
Ocena dobra:)