profil

Przeznaczenie jako siła rządząca życiem człowieka.

poleca 86% 107 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Sofokles

Czasami słyszy się słowa: „Człowiek myśli, Pan Bóg kreśli”. To porzekadło mówi o istnieniu nadprzyrodzonej siły, mającej wpływ na życie człowieka. Również w starożytności wierzono, ze nasza przyszłość jest z góry określona, a naszym życiem kieruje przeznaczenie. Wierzenia te znalazły odzwierciedlenie w twórczości autorów tamtego okresu, m. in. Sofoklesa oraz Horacego.
Sofokles w tragedii pt. „Król Edyp” pokazuje, do czego prowadzą próby oszukania losu. Zarówno tytułowy bohater, jak i jego ojciec próbowali uniknąć przeznaczenia, lecz im bardziej się starali, tym bardziej ich decyzje i czyny przybliżały ich do nieuchronnego wypełnienia się przepowiedni. Te daremne wysiłki komentuje Chór w Stasimonie IV uświadamiając nam, że życie ludzkie jest kruche i nietrwałe, a dla bogów jesteśmy niczym:
„O śmiertelnych pokolenia!
Życie wasze to cień cienia.”

Wszelkie plany i marzenia człowieka nie mają szans na spełnienie, ponieważ i tak zostaną pokrzyżowane przez bogów, a wszystko, co sprawi nam radość musi być kiedyś przypłacone cierpieniem:
„Bo któryż człowiek więcej tu szczęścia zażyje
Nad to, co w sennych rojeniach uwije,
Aby potem z biegiem zdarzeń
Po snu chwili runąć z marzeń?”

Edyp za wszelką cenę chciał uniknąć losu przepowiedzianego mu w wyroczni delfickiej i jego historia pokazuje wyraźnie, że na przeznaczenie nie mamy najmniejszego wpływu, a próba ingerencji w to, co nieuniknione, doprowadzi w końcu do tragedii.

W pieśni Horacego „Do Leukonoe” podmiot liryczny natomiast zaleca czytelnikowi, by nie próbował poznać przyszłości i nie zadręczał się nią, ale przyjmował ją ze spokojem:

„I babilońskich nie pytaj wróżbiarzy.
Lepiej tak przyjąć wszystko, jak się zdarzy.”

Sugeruje również, że czas szybko płynie i zamiast skupiać się na tym, co przyniesie los, człowiek powinien nauczyć się czerpać radość z chwili obecnej:

„Nie troszcz się o to i… klaruj swe wina.
Mknie rok za rokiem, jak jedna godzina.
Więc łap dzień każdy, a nie wierz ni trochę
W złudnej przyszłości obietnice płoche.”

Na przykładzie Edypa oraz listu „Do Leukonoe”, widać, że z przeznaczeniem, choćbyśmy się starali ze wszystkich sił nie da się wygrać. Dlatego jedyną rzecz, która pozostaje jest życie bez obaw o przyszłoś, o śmierć, ponieważ „Dopóki żyjemy śmierci nie ma, a gdy ona przychodzi, nie ma nas” i o przyszłość. Żyjmy chwilą, Carpe diem!

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 2 minuty

Teksty kultury