profil

Odrodzenie się niepodległego państwa polskiego

Ostatnia aktualizacja: 2022-01-18
poleca 86% 101 głosów

Treść Grafika
Filmy
Komentarze
Józef Piłsudski

1. Sytuacja na ziemiach polskich w przeddzień odzyskania niepodległości.
a) królestwo Polskie
Państwa centralne przegrały wojnę. Kanclerz Niemiec zwrócił się do prezydenta USA o pośrednictwo w rokowaniach pokojowych z Aliantami na podstawie 14 punktowego orędzia przez USA. 7.10 rada regencyjna wydała manifest z zasadą niepodległościową na podstawie 13 punktu. Był pierwszym aktem władzy polskiej programującym o odzyskaniu niepodległości. Miał poparcie endecji, lewicy niepodległościowej (chcieli zniesienia okupacji i zwołania parlamentu) Ludowcy galicyjscy. SDKPiL uważali to za komedię niepodległościową. Władze okupacyjne nie pogodziły się z manifestem, ale nie mogły zapobiec. W październiku 1918 powstał nowy rząd Świerzyńskiego Józefa, który chciał manifestować niezależność od władz, nie ubiegał się o ich uznanie, zwrócił się do KNP o reprezentację na zewnątrz.
b) zabór Pruski
Ożywienie w Polsce nastąpiło w kołach niepodległościowych. 1918 powstaje w zaborze Pruskim (Wielkopolska) polska organizacja wojskowa działała z ramienia KNP w Paryżu z hasłem pełnej niepodległości dla Polski. Wystąpili Sejda i Korfanty w parlamencie Niemieckim. Centrum komisji edukacji wyłonił komitet księdza Adamskiego przekształcił się w naczelną radę ludową.
c) zbór Austriacki
10.1918 cesarz Karol I chciał przekształcić dualizm w związek wielu niezależnych państw. Powołano radę narodowa księstwa Cieszyńskiego i państwową komisję likwidacyjną (Witos). PHL ogłasza się tymczasowym rządem dzielnicowym. Spory i antagonizmy Polsko- Ukraińsko Austriackie wychodziły z Lwowa. Zarząd nad miastem maja Ukraińcy. Walki między Polską i Ukrainą. Powstały Orlęta Lwowskie (Chłopcy w wieku 12-18 lat), którzy byli za Polskim posiadaniem Lwowa.

2. Ferment rewolucyjny na ziemiach Polskich.
Polska była zlepkiem ziem, zróżnicowanej gospodarczo i wojennie. Rozwijały się tendencje rewolucyjne ze względu n trudną gospodarkę i bezrobocie, agitacje bolszewicką. Wszystko to związane było z przybywaniem ludności ze wschodu- uciekali przed wojną. Listopad- powstaje rada delegatów, a radykalni przywódcy chłopscy tworzą republikę tarnobrzeską z 2 opcjami:
a) Lewica niepodległościowa- jest za socjalizmem parlamentarnym w ramach niepodległości państwa Polskiego.
b) Lewica rewolucyjna- chcieli dyktatury bolszewickiej.
SDKPiL występuje z weto przeciw niepodległości.

3. Rząd Lubelski
6-7.Listopada 1918- powstaje tymczasowy rząd ludowy republiki Polskiej (Daszyński). W składzie z PPS jest PSD, PSL wyzwolenie, konwent A. Rząd lubelski wydał manifest zapowiedzi przyjęcia władzy, aż do czasu sejmu ustawodawczego. Przeprowadzono reformy rolne radykalne, nacjonalizacja gospodarki, demokratyzacja ustroju, nie trwały długo, ale były ważne.

4. Przyjazd Piłsudskiego do Warszawy
10 listopada wraca do Warszawy Moraczewskiego Magdeburga Piłsudski. Chciano dać mu pełna władzę, bo był liderem niepodległościowym. Rada regencyjna wyszła naprzeciw Moraczewskiego dała mu władzę nad wojskiem. Było nagle kilka ośrodków władzy: rada regencyjna, PKL, rząd lubelski, rada delegatów. Piłsudski miał zjednoczyć je pod jednym rządem.

5. Rząd Moraczewskiego
Listopad 1918 rozwiązała się rada Delegatów Moraczewskiego dała swoja władzę Piłsudskiemu, który Moraczewskiego porozumieniu z Daszyński rozwiązuje rząd lubelski Moraczewskiego przekazuje nowy rząd Moraczewskiemu, który był I ogólnopolskim rządem po odzyskaniu niepodległości. 22listopada podpisano, że Polska jest republiką Najwyższą władzę ma Piłsudski jako naczelnik państwa. Wydał z Moraczewskim dekret, wprowadził:
- ośmiogodzinny czas pracy
- ubezpieczenie dla robotników
- ordynacja wyborcza oparta na powszechnym, równym, tajnym, bezpośrednim i proporcjonalnym prawie wyborczym. Głosowali ludzie (kobiety też) po 21 roku życia.
Wybory 2.1.1919 Moraczewski chciał stosunków z zagranicą, ale nikt nie chciał, bo znał Piłsudskiego, którego nie lubili, bo nie chciał być kierowany przez antante. Rząd uznało tylko państwo niemieckie z nowym rewolucyjnym rządem socjalno-demokratycznym.

6. Wybory do sejmu ustawodawczego.

Czy tekst był przydatny? Tak Nie

Czas czytania: 3 minuty