SCharakteryzuj kobietę, jej życie i pragnienia odwołując się do wybranych postaci literackich.

Bibliografia

I Literatura podmiotu
1. Szekspir W., Makbet, 2002, ISBN 83-7297-298-2
2. Prus B., Lalka, 2008, ISBN 978-83-7327-186-9
3. Żeromski S., Siłaczka, 2007, ISBN 978-83-7327-185-2
4. Żeromski S., Przedwiośnie, ISBN 83-7327-873-7
II Literatura przedmiotu
1. Kosiek T., Skrzypek Ł., Nawrot A., Słownik motywów literackich, 2006, s. 148, s. 142-143
2. Komorowski J., Makbet Williama Shakespeare’a, 1989, s. 57
3. Miłosz Cz., Historia Literatury Polskiej, 1993, s. 343-344
4. Brudnicki J., Stefan Żeromski Przedwiośnie, 1991, s. 25
5. Tułodziecka I., „Opowiadania” Stefana Żeromskiego, 1975, s.89-100


Obraz kobiety jest tematem poruszanym przez wielu artystów we wszystkich epokach literackich. Każda z tych epok w skrajnie różny sposób ukazywała wizerunek kobiet. Na przestrzeni wieków ich rola i pozycja w życiu społecznym wciąż ulegała zmianie. W przeszłości płeć piękna musiała podporządkować się woli mężczyzny i była traktowana jedynie, jako jego dopełnienie. Miała ograniczone prawa, co oznacza, że nie mogła udzielać się w życiu politycznym, społecznym i kulturowym: m.in. występować w teatrze, zdobywać wykształcenie i pracę. Z upływem czasu, dzięki zjawisku emancypacji, nastąpiło zwiększenie udziału kobiet w zyciu publicznym, zaczęto zapewniać im dostęp do szkol wyższych, poszerzano ich aktywność zawodowa. W dzisiejszych czasach kobieta zajmuje równorzędne miejsce w życiu jak mężczyzna i ma takie same prawa jak on. W literaturze i sztuce niewiasty były i są natchnieniem i muzą dla artystów. Malarze tworzyli portrety kobiece, natomiast pisarze i poeci każdej epoki pisali utwory o kobietach z najróżniejszymi charakterami. Były wśród nich m. in. feministki, altruistki, dobre matki, próżne kokietki oraz kobiety, które dopuściły się zbrodni. W literaturze możemy spotkać się z portretami kobiet dobrych i złych. Utworami, na których oprę swoje rozważania będą: „Makbet”, „Lalka”, „Siłaczka” oraz „Przedwiośnie”.
Jedną z najokrutniejszych kobiet w literaturze była Lady Makbet, małżonka tytułowego Makbeta z tragedii Williama Szekspira. Jest to utwór pochodzący z epoki renesansu. Lady Makbet wydaje się jednoznacznie zbrodnicza, wręcz demoniczna. Swoją potworną intrygę zaczęła knuć, gdy otrzymała list, z którego dowiedziała się o przepowiedni, którą usłyszał jej mąż. Jedna z czarownic zwróciła się do Makbeta słowami „ Cześć ci, Makbecie! Przyszły królu, cześć ci!” Perspektywa zdobycia władzy i zostania królową całkowicie zaślepiła Lady Makbet. Postanowiła pomóc losowi i ukartowała plan morderstwa ówczesnego króla Dunkana. Namawiając męża do zbrodni powiedziała mu słowa: ” „Wyglądaj, jako kwiat niewinny, ale niechaj pod kwiatem tym wąż się ukrywa”. Co miało oznaczać, że muszą godnie przyjąć króla w swoim zamku, aby nikt nie podejrzewał ich, o jego zabicie. Lady Makbet była bezwzględna i w momencie niezdecydowania małżonka. Szydzi z niego i go wyśmiewa .Makbet podporządkował się swojej żonie i uczestniczył w intrydze, którą ona zaplanowała. Jakże odpowiednie dla tego małżeństwa są słowa Ignacego Krasickiego: ”Mimo tak wielkiej płci naszej zalety, My rządzim światem, a nami kobiety”. Lady Makbet w zestawieniu z odważnym generałem Makbetem wyróżniała się stanowczością i silną psychiką. Potrafiła manipulować mężem. Zachowała opanowanie i nie pozwoliła na ujawnienie zbrodni. Nie uległa emocjom. Lady Makbet to okrutna i żądna władzy kobieta, którą nikt ani nic nie powstrzyma przed dojściem do celu. Jej plan powiódł się i Makbet został królem. Wówczas Lady straciła zimną krew, popadła w obłęd i ostatecznie popełniła samobójstwo. Mimo, iż to Makbet zabił króla Dunkana, to jednak jego żonie przypisuje się tę zbrodnie
Próżną kokietkę , Izabelę Łęcką, poznajemy w powieści Bolesława Prusa „Lalka”. Utwór został napisany w epoce pozytywizmu. Autor przedstawia Łęcką, jako kobietę niepospolicie piękną, ale zarazem egoistyczną. Żyła ona w świecie idealnym, nietknięta „życiowym brudem”, przekonana, iż ludzie, niewywodzący się z arystokracji są podludźmi. Kobieta ta przyzwyczajona była do luksusów, a jej życie polegało na bywaniu w salonach. Działalność charytatywną prowadziła tylko, aby móc pokazać się w nowych kreacjach.. Izabela była piękną i oryginalną kobietą, więc zawsze w jej pobliżu było wielu adoratorów , których ona z wyrachowaniem odrzucała. Marzyła o wspaniałym i idealnym mężczyźnie, ale jednocześnie przywykła do flirtowania i nie potrafiła pokochać kogoś szczerze Nie miała pojęcia o zarabianiu pieniędzy stąd wiedziała, że musi dobrze wyjść za mąż. Była bardzo pewna swojego wdzięku: „Ależ nie ma na świecie człowieka, który ośmieliłby się zrobić mi scenę”. W tej próżnej arystokratce zakochał się Stanisław Wokulski. Niestety niefortunnie, gdyż Izabela uważała, iż ten nie jest jej godzien. Uznawała go za zwykłego kupca. Panna Łęcka swoim traktowaniem Wokulskiego doprowadziła do upadku psychicznego i odebrała mu chęć do życia. Izabelę można określić jednym zdaniem, które stwierdził dr Szuman: „Piękna, rozpieszczona, ale bez duszy”.
Kolejną przedstawianą przeze mnie postacią jest Stanisława Bozowska, bohaterka noweli „Siłaczka” Stefana Żeromskiego. Autor przedstawia ja pozytywny sposób. Będąc młodą dziewczyną Stanisława zarabiała, jako guwernantka na Podolu. Interesowała się medycyną i chciała wyjechać na studia za granicę. Jej plany nie powiodły się i Stasia zamieszkała we wsi koło Obrzydłówka. Stała się działaczką oświatową, realizującą hasło pracy u podstaw. Jej życie to przede wszystkim służba społeczna. W porównaniu z Pawłem Obareckim, który w młodości również wyznawał hasła pozytywistyczne, nie dała się pokonać korupcji obrzydłowskiej inteligencji. Wykazała hart ducha i nieugiętą wolę. Bozowska była dobrą kobietą, jednym z faktów, które na to wskazują jest to, iż nie mając dla siebie środków do życia przygarnęła biedną kobietę. „Siłaczka” była wiejska nauczycielka, pragnęła walczyć z analfabetyzmem. Nie brała od ludzi opłat za nauczanie, robiła to bezinteresownie. Jej największym osiągnięciem było napisanie książki Fizyka dla ludu. Dzięki swojej skromności i chęci pomocy innym zdobyła szacunek mieszkańców wsi. Do leżącej na łożu śmierci Stanisławy przyszedł doktor Paweł Obarecki i widząc, że Bozowska była do końca życia wytrwała w swoich pozytywistycznych przekonaniach, wstydzi się, że on nie był taki wytrwały. Postać Bozowskiej może być wzorem szlachetności i poświęcenia.
Piękny i wzruszający portret matki, która poświęca się dla własnego syna, opisał Stefan Żeromski w powieści „Przedwiośnie”. Jadwiga Baryka z domu Dąbrowska była żarliwą katoliczką i przykładną żoną. Miała męża Seweryna i syna Cezarego. Pochodziła z Siedlec i żyjąc już w obcym dla siebie Baku wciąż powracała wspomnieniami do swoich rodzinnych stron. Będąc jeszcze panną była zakochana w ubogim chłopcu Szymonie Gajowcu, jednak Chłopak nie odważył się na wyznanie miłości pannie i ta została wydana „bez gadania” za lepszego konkurenta, którym był Seweryn Baryka. Po ślubie, mieszkając już w Rosji, Seweryn wyjechał na wojnę i Jadwiga została sama z synem. Czuła się zagubiona i nie mogła dać sobie ze wszystkim rady. Dopóki mąż był w domu, to on decydował o ważnych sprawach, a ona będąc z natury osobą cicha żyła w jego cieniu. Gdy została sama musiała decydować i rządzić a to sprawiło, że pogubi la się w swoich obowiązkach. Na domiar złego Cezary poczuł nieograniczoną swobodę i stał się nieposłuszny, a matka nie była w stanie go dopilnować. „Zaciskała zęby i milczała przeżywając nieskończone godziny trwogi o jedynaka” Cierpliwa matka próbowała robić wszystko, by jej dziecku niczego nie zabrakło. Cały czas walczyła o przetrwanie, wędrowała po nocy by zdobyć żywność dla swojego syna. Jadwiga żyła tylko dwoma uczuciami: wielką tęsknotą za rodzinnymi okolicami i miłością do syna. Pragnęła szczęścia dla Cezarego, więc jedyną ulgę znajdowała w ciągu nocy, gdy syn spał. Barykowa wiedziała wtedy, że nic mu nie zagraża. Nie potrafiła się złościć na swoje dziecko. Jadwiga przez swoje cierpienie i walkę zaczęła tracić siły. Wówczas młody Baryka zaczął dostrzegać, że zgarbiła się, i była bardziej milcząca niż zawsze . Zaczął śledzić jej kroki i odkrył nocne wyprawy po zboże. Ogarnął go wtedy wielki żal. Mimo, iż sytuacja w domu Baryków nie była ciekawa, jednak Jadwiga zdecydowała się przyjąć pod swój dach księżną Szczerbatow Mamajew i jej córki pod swój dach. Gościna im udzielona nie wyszła Jadwidze na dobre i przez to skierowano ją do robót publicznych z porcie. Pani Baryka zmarła tam z wycieńczenia. Gdy w przyszłości Cezary wspominał matkę, zaczął uświadamiać sobie, że była silną kobietą. Wciąż przeciwstawiała się chorobom i biedzie, nawet na chwile się nie poddając.
Przedstawiłam kilka portretów kobiet opisanych w literaturze. Żadna z nich nie jest taka sama. Ma odmienny charakter oraz inna hierarchię wartości. Przytoczone wyżej przykłady bohaterek świadczą, iż trudno jest wskazać jedną ogólną definicję, która by opisywała kobietę. Są kobiety dobre, które są w stanie z oddaniem troszczyć się o swoją rodzinę, a także nieznajomych oraz są te złe, które potrafią krzywdzić wszystkich wokół, aby przybliżyć się do władzy i majątku. Wskazane bohaterki, łączy wielka siła charakteru. Potrafią zabić człowieka albo poświęcić własne życie i godność dla ideałów, a niekiedy po prostu są do tego zmuszone, aby przeżyć. To czy kobieta jest dobra, czy zła, zależy od tego, co jest jej życiowym celem i jak zdecyduje się go zdobyć.