Przyczyny, które doprowadziły do upadku Rzeczypospolitej

Głównymi przyczynami upadku Rzeczypospolitej są: słaba sytuacja wewnętrzna w państwie i ingerencja państw ościennych w sprawy Polskie. Po III Rozbiorze Polski w 1795 roku Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata.

W XVIII wieku w Polsce były trzy stany: szlachta, mieszczaństwo i chłopi. Jak w każdym innym państwie europejskim szlachta dzieliła się na tą bogatszą – magnaterię i uboższą – gołotę (zwaną żartobliwie hołotą szlachecką). Magnaci byli niezadowoleni z wewnętrznej sytuacji państwa po uchwaleniu Konstytucji 3-go Maja, gdyż nie mogli kupować głosów od zubożałej szlachty. W ten sposób skończyły się rządy najbogatszych.

Nie patrząc na dobro państwa magnaci podpisali Konfederacje w Targowicy, której głównymi postanowieniami były: obalenie Konstytucji, przywrócenie praw kardynalnych i prośba o pomoc zbrojną Rosji. Katarzyna II zgodziła się i w 1792 roku wkroczyła z wojskiem do Polski.

Ważnym czynnikiem wewnętrznym jest także „liberum veto”, które zrywało wszelkie obrady. Sejmowi i sejmikom trudno było doprowadzić do zakończenia obrad bez zerwania ich.
Zasada wolnej elekcji tez stała się przyczyną upadku Rzeczypospolitej, ponieważ tron nie był dziedziczny i to sprawiło, że za panowania nowego elekta rządy będą sprawowane w inny sposób od jego poprzednika.

Polska armia w II połowie XVIII wieku liczyła zaledwie 20.000 żołnierzy, a po III rozbiorze ok. 14.000. Polacy byli wcielani do armii pruskiej lub rosyjskiej, która wywoziła ich na Syberię gdzie mieli pełnić służbę.

Sytuacja gospodarcza nie była też dobra Polska oddała sąsiadom najurodzajniejsze ziemie na wschodzie i zachodzie oraz ośrodki rzemiosła i przemysłu. Traciła dostęp do rzek uniemożliwiając handel czarnomorski.

Wówczas nie byliśmy w stanie przystąpić do walki w obronie ojczyzny. Krótkie zrywy narodowe były skazane na niepowodzenie, gdyż były szybko tłumione przez zaborców. Polska zatwierdzając wszystkie trzy rozbiory dało obraz słabego wewnętrznie rozbitego państwa. Król Stanisław August abdykował 25 listopada 1795 roku pogrążając szanse Polaków na odzyskanie niepodległości.
Zewnętrznymi czynnikami wpływającymi na upadek Rzeczypospolitej był wzrost potęgi państw ościennych. Kraje te dążyły do utrzymania wewnętrznej i międzynarodowej słabości Polski. Rosja i Prusy ingerowały w sprawy kraju za sprawą innowierców (protestantów i prawosławnych). Rosja wymusiła na polskiej szlachcie tolerancję religijną i dostęp do urzędów przez szlachtę innowierczą.
Polacy nie posiadali żadnych sojuszników, którzy by poparli sprawę Polską. Jedynym państwem, które poparło, lecz nie angażowało się ani zbrojnie ani finansowo, była Francja. W 1793 roku Kościuszko udał się do Paryża prosząc, aby Francja w rokowaniach pokojowych z państwami koalicji zażądała niepodległości Polski. Nasze kontakty z Rządem Republikańskim skończyły się ostatecznie III Rozbiorem pod zarzutem „zarazy francuskiej” postawionym przez Rosję, Prusy i Austrię.

Są to najważniejsze przyczyny upadku Rzeczypospolitej Polskiej. Do końca nierozstrzygnięta jest kwestia czy wykorzystane zostały wszystkie możliwości, czy nie popełniono błędów, za które przyszło płacić nam najwyższą cenę – utratę niepodległości.