Wiele się słyszy ostatnio o:
- ekstremalnych zjawiskach pogodowych takich jak powodzie, fale upałów, huragany i sztormy;
- globalnym ociepleniu;
- efekcie cieplarnianym;
- redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Jaki związek mają te zjawiska ze zmianami klimatycznymi?
POGODA to ogół zjawisk atmosferycznych, zachodzących w danej chwili w dolnych warstwach atmosfery nad danym obszarem.
Parametry służące do opisu pogody to:
- temperatura powietrza,
- wilgotność powietrza,
- ciśnienie atmosferyczne,
- opady atmosferyczne,
- zachmurzenie,
- siła i kierunek wiatru.
KLIMAT to następstwo typów pogody, charakterystyczne dla danego miejsca w cyklu rocznym; inaczej „przeciętna pogoda”, występująca na danym obszarze.
Zapamiętaj:
- pogoda zmienia się w cyklu dobowym i rocznym,
- klimat potrzebuje minimum kilku dziesięcioleci by się zmienić.
DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA A ZMIANY KLIMATU
Obecnie obserwowane zmiany klimatu zachodzą na skutek takich działań człowieka, jak:
- emisje gazów cieplarnianych, które gwałtownie wzrosły od czasów rewolucji przemysłowej (połowa XVIII wieku) w związku z powszechnym wykorzystaniem paliw kopalnych,
- wylesienia,
- zmiany sposobu użytkowania gruntów.
CO TO SĄ GAZY CIEPLARNIANE
Gazy cieplarniane to składniki atmosfery, które mają zdolność zatrzymywania energii słonecznej w obrębie atmosfery ziemskiej.
ZNACZENIE GAZÓW CIEPLARNIANYCH
- niektóre z nich są naturalnymi składnikami atmosfery – np. para wodna,
- dzięki ich obecności w atmosferze na Ziemi panują warunki klimatyczne umożliwiające rozwój życia,
- w efekcie wzrostu zawartości gazów cieplarnianych w atmosferze pogłębia się zjawisko efektu cieplarnianego i następuje globalne ocieplenie
EFEKT CIEPLARNIANY to zjawisko polegające na zatrzymywaniu przez gazy cieplarniane części energii, która wcześniej dotarła do Ziemi w postaci promieniowania słonecznego.
- promieniowanie słoneczne przechodzi przez atmosferę i ogrzewa powierzchnię Ziemi,
- ogrzana Ziemia wypromieniowuje ciepło,
- promieniowanie cieplne jest pochłaniane przez gazy cieplarniane i ponownie emitowane do powierzchni Ziemi
Efekt cieplarniany jest zjawiskiem naturalnym, jednak pod wpływem działalności człowieka przybiera na sile.
JAKIE DZIAŁANIA CZŁOWIEKA SĄ ŹRÓDŁEM EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH
- dwutlenku węgla – spalanie paliw kopalnych, karczowanie lasów
- metanu - spalanie paliw kopalnych, hodowla bydła, uprawy ryżu, składowiska odpadów
- podtlenku azotu – spalanie paliw kopalnych, stosowanie nawozów azotowych, przemysł chemiczny
SKUTKI ZMIAN KLIMATU
- skutki zmian klimatycznych zagrażają środowisku naturalnemu,
- mogą okazać się niebezpieczne dla wielu gatunków roślin i zwierząt oraz całych ekosystemów,
- a także dla zdrowia, życia i działalności gospodarczej ludzi
PRZEWIDYWALNE ZMIANY KLIMATYCZNE BĘDĄ MIAŁY WPŁYW NA
- zdrowie ludzi,
- rolnictwo,
- zasoby leśne,
- zasoby wodne,
- tereny przybrzeżne,
- ekosystemy i poszczególne gatunki
WPŁYW ZMIAN KLIMATU NA CZŁOWIEKA
- zalanie zamieszkanych terenów przybrzeżnych,
- rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych,
- ekstremalne zjawiska pogodowe zagrożeniem dla życia, zdrowia i mienia człowieka,
- niedobór wody pitnej,
- zmiany zasięgu upraw,
- pustynnienie żyznych terenów uprawnych,
- konieczności prowadzenia nawadniania na większą skalę,
- negatywne konsekwencje dla turystyki
JAK KAŻDY Z NAS MOŻE OGRANICZYĆ EMISJE GAZÓW CIEPLARNIANYCH
- oszczędzając energię: wyłączaj sprzęt, z którego nie korzystasz, zakręcaj niepotrzebnie lejącą się wodę, wybierz transport publiczny zamiast samochodu,
- kupując energooszczędny sprzęt to jak najwyższej klasie efektywności energetycznej,
- informując innych o skutkach zmian klimatu i o tym, jak mogą im przeciwdziałać