Biurokracja jako metoda sprawowania władzy i jako typ porządku społecznego

Biurokracja jako metoda sprawowania władzy i jako typ porządku społecznego

Termin biurokracja określany jest jako organizacja o usankcjonowanej formalnej strukturze hierarchicznej. Teorię biurokratycznego zarządzania opracował niemiecki socjolog Max Weber. Twierdził on, że każda organizacja zmierza do ustalonych celów, składa się z tysięcy jednostek, wymaga ściśle kontrolowanej regulacji swojej działalności. W teorii tej podkreślał potrzebę ściśle zdefiniowanej hierarchii, rządzącej się sformułowanymi przepisami i liniami podporządkowania. Weber uważał też, że należy szczególnie zwracać uwagę na techniczne kompetencje i że podstawą oceny pracowników powinna być ich efektywność. Według Webera w pełni rozwinięta organizacja charakteryzuje się specjalizacją zadań, powoływaniem ludzi na stanowiska na podstawie kwalifikacji, stwarzaniem możliwości kariery zawodowej dla jej członków. Cenił on bowiem w biurokracji ustalone zasady podejmowania decyzji oraz awansowanie ludzi na podstawie ich zdolności i doświadczenia, a nie w wyniku protekcji lub kaprysu. Biurokracja stanowi szczególny układ wzajemnych stosunków, który zdaniem Webera stwarza ogromne możliwości. Biurokracja okazała się skuteczna w wielu przedsiębiorstwach. Jednakże w warunkach konkurencyjnego rynku ogólnoświatowego lat 90-tych takie organizacje jak np. General Motors podjęły walkę z biurokracją, odrzucając schematy organizacyjne i zastępując je wciąż zmieniającymi się konstelacjami zespołów, grup zadaniowych.