Przemysł energetyczny w Polsce

Przemysł energetyczny
Na początku XXI wieku produkcja energii elektrycznej wynosiła 144 TWh (mld kWh), co w pełni zaspokajało potrzeby wewnętrzne kraju oraz dawało niewielkie nadwyżki eksportowe. Zdecydowana większość energii (97%) pochodzi z elektrowni cieplnych, w tym 56% z elektrowni opalanych węglem kamiennym, 3% z hydroelektrowni oraz 0,03% z elektrowni wiatrowych. Od kilku lat obserwowana jest tendencja zmniejszania zużycia węgla kamiennego na rzecz węgla brunatnego. Druga tendencja to systematyczny, lecz powolny, rozwój energetyki alternatywnej – głównie wiatrowej.
Rozmieszczenie elektrowni w Polsce jest nierównomierne i zależy od trzech czynników:

– miejsca eksploatacji surowców energetycznych (z bazą surowcową najsilniej związane są elektrownie opalane węglem brunatnym, który do elektrowni dostarczany jest taśmociągami bezpośrednio z kopalnii)

– rynku zbytu w dużych miastach i okręgach lub ośrodkach przemysłowych (elektrownie zlokalizowane w rejonach dużego zapotrzebowania na energię opalane są węglem o dużej kaloryczności);

– zasobów wodnych – elektrownie zużywają duże ilości wody do celów chłodniczych.

Struktura wytwarzanej energii elektrycznej jest w znacznej mierze zdeterminowana posiadanymi surowcami mineralnymi oraz zasobami złóż tych surowców. Podstawowe surowce energetyczne Polski to:
 węgiel kamienny,
 węgiel brunatny,
 ropa naftowa,
 gaz ziemny,
 torf,
 drewno,
 energia wód,
 energia słońca,
 energia wiatru,
 pierwiastki promieniotwórcze.


Od kilkunastu lat w polskiej energetyce narasta wiele poważnych problemów. Do najważniejszych z nich należą:

– zmiana struktury zużycia surowców (stosunkowo niska kaloryczność węgla podwyższa koszty wytwarzania energii);

– zmniejszenie wydobycia węgla kamiennego;

– zmniejszenie strat energii na liniach przesyłowych;

– zmniejszenie zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem węgla i związkami siarki powstającymi przy spalaniu węgla;

– zwiększenie produkcji energii w hydroelektrowniach;

– rozwój energetyki alternatywnej, tak aby w bieżącym roku dostarczała 7,5% produkowanej w kraju energii (nowe prawo energetyczne);

– zmniejszenie energochłonności gospodarki i racjonalne gospodarowanie energią

Struktura produkcji energii w Polsce wygląda następująco (według danych GUS, rok 2003):
 62% to energia oparta na węglu kamiennym i węglu brunatnym,
 21,8% to energia oparta na ropie naftowej,
 12,5% to energia oparta na gazie ziemnym,
 3,7% to energia oparta na odnawialnych (alternatywny) źródłach energii.

Elektrownie cieplne:

Spalany w nich węgiel służy do ogrzewania wody, a wytwarzana para wodna pomaga w uzyskaniu energii. Jedne z największych elektrowni spalających węgiel brunatny są w Bełchatowie, Bogatyni i Koninie. Jednak większość elektrowni używa węgla kamiennego. Przez spalanie węgla do atmosfery dostają się szkodliwe i duże ilości pyłów.

2.Elektrownie wodne:

W elektrowniach wodnych uzyskuje się czystszą energię niż w pozostałych. Elektrownie te są uzależnione od rzek. Niestety na terenie Polski nie ma zbyt dużo odpowiednich rzek. Stąd moc polskich hydroelektrowni jest niewielka. Elektrownie wodne można podzielić na:
przepływowe, które buduje się na rzekach, stawiając zapory wodne np.: na Sanie w Solinie i na Wiśle we Włocławku.
Szczytowo-pompowe, energia uzyskiwana jest po przez wykorzystanie różnic wysokości 2 zbiorników wodnych. Są one między innymi w Żarnowcu, Żydowie i na górze Żar w Beskidach. Elektrownie wodne w Polsce dzielą się na przepływowe, szczytowo-pompowe i szczytowe. Największą moc mają elektrownie szczytowo- pompowe (ponad 500 MW),

3.Elektrownie alternatywne:

Wyróżnia się elektrownie wiatrowe, słoneczne, geotermiczne i pływowe. Ich zaletą jest uzyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych np.: wiatr, energia słoneczna, energia wnętrza ziemi i pływy morskie. Kolejne źródło energii alternatywnej to wiatr. Aby pozyskiwać energię wiatrową potrzeba: odpowiednich warunków klimatycznych, tj. stałej prędkości wiatru w ciągu roku, który będzie napędzał wiatraki. Bardzo korzystne rejony dla tej formy energii znajdują się nad morzem i na pojezierzach oraz lokalnie w górach. Energia wiatrowa jest wytwarzana na potrzeby zarówno lokalne — dla gospodarstw domowych, jak i dla większych skupisk zabudowań czy przemysłu.

Kolejna forma czystej energii to energia słoneczna. Jej produkcja wymaga zastosowania kolektorów słonecznych, które gromadzą promienie słoneczne. Takie baterie są stosowane głównie w gospodarstwach domowych, które zaopatrują je w czystą energię. Ostatnie lata, po wstąpieniu Polski do struktur Unii Europejskiej, umożliwiły Polakom uzyskiwanie dotacji na zakładanie baterii słonecznych na własne potrzeby, co było związane z prowadzonymi działaniami krajów Wspólnoty na rzecz poprawy stanu ekologicznego Ziemi. Taka forma pozyskiwania energii w żaden sposób nie ingeruje w naturalne ekosystemy przyrodnicze, a cały koszt inwestycji dosyć szybko się zwraca.

Pozostałe formy pozyskiwania energii, które nie odgrywają większej roli to energia geotermalna (systemy grzewcze wykorzystujące ciepło wód termalnych, budowane na przykład na Podhalu), energia biomasy (oparta na spalaniu naturalnych roślin, zazwyczaj rzepaku, słomy czy wierzby).
1.

W Polsce nie ma elektrowni jądrowych. Jest mała ilość elektrowni wodnych i bardzo duża ilość elektrowni cieplnych.

Analizując moc energetyczną polskich elektrowni widać jaki jest udział poszczególnych rodzajów elektrowni:
elektrownie opalane węglem kamiennym dostarczają na polski rynek 24500 MW mocy wytwórczej,
elektrownie opalane węglem brunatnym dostarczają 9233 MW mocy,
elektrownie wodne dostarczają 2160 MW mocy,
pozostałe to 2665 MW.