Dlaczego twoim zdaniem w epoce renesansu średniowiecze określano mianem „ciemnych wieków”? Czy się z tym zgadzasz?

Renesans nie znosił średniowiecza z wielu powodów. Okres dziesięciu wieków nazwano "wiekami ciemnymi", również w celach wartościowania ich. Nie zgadzam się z tym stwierdzeniem. Ten przydomek miał oznaczać swoistą mizerność literatury, kultury i polityki. Wpłynęło na to wiele czynników: powstanie i rozwój feudalizmu, który przyczynił się to podziału ludzi na klasy. Takie jest powszechne zastrzeżenie. To nie system feudalny podzielił ludzi. Ludzkości sama, dążyła do podziału na lepszych i gorszych społecznie i zaczęło się to długo przed feudalizmem. Podział ten był przyczyną powstania elity intelektualnej, co przyczynia się do rozwoju nauki i sztuki

Czy zgadzam się z renesansowym poglądem: średniowiecze to okres "ciemnych wieków"?

Oczywiście, że nie. Uważam że ludzie Renesansu lubujący się w antycznej światłości wydali jednoznaczny i niesprawiedliwy osąd. To właśnie przez nich średniowiecze oceniane było jako czasy upadku kultury i zaprzepaszczenie dorobku antycznego. Ta negatywna ocena panowała aż do XIX wieku. Dziś jednak traktujemy ten okres, jako początki literatury narodowej. Przez okres średniowiecza wydarzyło się wiele ważnych dla rozwoju ludzkości rzeczy. Wspomnieć należy choćby upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego w 476 roku, wynalezienie druku przez Johanesa Gutenberga w 1450 roku, upadek Konstantynopola, okrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba w 1492 roku, czy rozłam w kościele na prawosławny Wschód i łaciński Zachód. Powstawały także nowe państwa, nowe ustroje, kształtował się feudalizm, formowały się rodzime sztuki, rodziły się języki narodowe wypierające łacinę. Powstało wiele wspaniałych, ponadczasowych dzieł zarówno w literaturze jak i architekturze. Zakładano zakony, niektóre z nich przetrwały do dziś. Przykładem może być zakon franciszkanów.

Podejmując się obrony średniowiecza stawiam sobie za cel przełamanie stereotypu "ciemnych wieków" i udowodnienie, że średniowiecze było jednym z najbarwniejszych i niezwykłych okresów w historii.
Najbardziej wymownym świadectwem potęgi i rozwoju każdej epoki jest architektura. Okres dynamicznego rozwoju budownictwa przypada na wiek XI-XIV, kiedy powstawały najbardziej wspaniałe i monumentalne dzieła architektoniczne epoki. Pod wpływem prądów religijnych rozwinął sie styl zwany romańskim, którego nazwa miała bezpośrednio kojarzyć z epoką antyku, który był niedoścignionym wzorem, a także inspiracją. Korzystano z dorobku starożytności. Dokładniej- kopiowano elementy składowe oraz zabytki antyczne, które stały się źródłem budulca i gotowych części, zwłaszcza kolumn. W okresie średniowiecza wykształcił się styl gotycki i romański. Pisząc o architekturze nie mogę zapomnieć o rzeźbie, czyli kolejnym dowodzie na rozwój i potęgę epoki średniowiecza. W stylu romańskim związana była z coraz bardziej rozbudowanymi portalami, gdzie główny akcent stanowiły wizerunki Chrystusa. Stosowano także rzeźby postaci symbolizujące zasady wiary i sceny przedstawiające historię zbawienia. W stylu gotyckim umieszczano pojedyncze rzeźby na filarach, chrzcielnicach czy drzwiach. Epoka średniowiecza posiada duży dorobek kulturalny w postaci zabytków malarstwa, które rozwijało się w Europie. Bujny rozwój malarstwa przyczynił się do utworzenia specyficznego i jak najbardziej charakterystycznego dla wieków średnich rodzaju tejże dziedziny, czyli malarstwa książkowego.
Drugim argumentem potwierdzającym moją tezę jest wybitność ludzi średniowiecza. Panował wtedy szeroki analfabetyzm, a mimo to zapoczątkowano wtedy rodzimą Polską kulturę, o czym powinniśmy pamiętać będąc polakami. To właśnie wtedy powstawały pierwsze teksty pisane w języku polskim. Było to możliwe, dzięki formowaniu się nowych państw i powstawania języków narodowych. Uważam że jest to największe i najważniejsze dziedzictwo. Choćby z tego względu nie można uznać epoki za ciemną i zacofaną. W tych ciężkich dla ludzi czasach zaczęto formować poszczególne grupy słowiańskie , które dały początki narodom. Wtedy też z jednej plemienno-językowej grupy Prasłowian utworzyły się suwerenne plemiona, o odrębnej administracji, kulturze, języku. Były to podwaliny pod ustrój, z którego cieszymy się dziś. Były to początki cywilizacji słowiańskiej. Powstanie języków narodowych spowodowało rozłam spójności kulturowej w Europie, która bazując na łacinie jako, języku uniwersalnym, była jak jedno wielkie państwo - miała wspólną kulturę, sztukę, myśl filozoficzną, polityczną i społeczną. Wykształcenie się języków narodowych spowodowało zamknięcie się państw, a więc tworzenie własnej, odrębnej kultury.

W renesansie często powtarzano, że średniowiecze zaprzepaściło dorobek kultury starożytnej. Kolejny raz się nie zgodzę. Dowodem na słuszność mego zdania jest to, że funkcjonuje ona w naszej kulturze do dziś. Cała kultura śródziemnomorska wywodzi się z antycznej kultury Grecji i Rzymu, więc występuje ona w każdej dziedzinie nauki, a także sztuki. Zarzut o zaprzepaszczeniu wydaje się przesadzony, gdyż średniowieczni ludzie także korzystali z ksiąg Arystotelesa, Platona czy innych twórców antycznych, nie tylko filozofów. Gdyby każda epoka inspirowała się tym samym, nie byłoby podziału na epoki co jest jednoznaczne z brakiem rozwoju. Oczywiście nie mogę pominąć faktu, że w czasie trwania średniowiecza zaginęło wiele wspaniałych antycznych dzieł, wiele zniszczonych zostało w pożarach. Ale nikt nie jest w stanie powstrzymać wojen, które po dziś dzień przynoszą nam straty.

Na uwagę zasługuje także anonimowość twórców. Praktycznie cała twórczość średniowiecza jest anonimowa. Skromność twórców nie pozwalała ujawniać swojego nazwiska, ponieważ prace były stworzone na chwałę Bożą, a nie ludzką. Obrazuje nam to jak wielką rolę w średniowieczu odgrywał kościół i Bóg. W żadnej innej epoce się to nie powtórzyło. Artyści posmakowali sławy i tworzyli dzieła nie dla Boga, nie dla ludzi, lecz dla sławy.

Nauka w okresie średniowiecza pozostawała pod pełną kontrolą Kościoła i dostosowana była do potrzeb religii. Przede wszystkim opierała się na autorytecie Biblii w interpretacji nakazanej przez Kościół rzymski, co oznaczało, że nie można było głosić żadnego poglądu z nią niezgodnego. Wszystkie inne poglądy były traktowane jako herezje i odpowiednio tępione. Przeznaczeniem i głównym celem nauki było rozumowe uzasadnienie prawd religijnych. Dlatego rozwijały się tylko niektóre nauki, np. teologia, filozofia, natomiast inne, jak medycyna, przyrodoznawstwo, miały niewielkie możliwości rozwoju. Nauka średniowieczna przejęła pewne poglądy filozoficzne i metody dowodzenia greckiego filozofa Arystotelesa i przekształcając je odpowiednio, aby były zgodne z religią - zastosowała do własnych badań. W oparciu o naukę Arystotelesa została wykształcona specjalna metoda naukowa zwana scholastyką, polegająca na rozumowym dowodzeniu wcześniej przyjętych twierdzeń. Właśnie w średniowieczu powołano do istnienia niezliczone szkoły i około czterdziestu pierwszych uniwersytetów. To średniowiecze stworzyło szkolnictwo dostępne dla wszystkich stanów.

Jednoznaczna ocena średniowiecza jest bardzo trudna. Wynika to z tego, że jest to epoka złożona. Podjąłem próbę obrony tych czasów, co jest zdecydowanie trudniejsze niż ich krytykowanie, ponieważ mam wielki szacunek dla kultury rodzimej, która wtedy powstawała. Należy pamiętać, w jakich warunkach się rodziła. Dziś trudno nam zrozumieć ile wysiłku kosztowały przełomy, które się wtedy dokonały. Uważam, że ludzie renesansu nazywali tak cenne i ważne w okresie rozwoju człowieka średniowiecze "wiekami ciemnymi" głównie poprzez rolę Boga w tej epoce. Kościół ogrywał ważną rolę w życiu średniowiecznych ludzi i stanowił motyw przewodni całej kultury. W okresie renesansu następuje załamanie wiary, na pierwszym miejscu znalazł się człowiek. Odrzucono ideał średniowiecznej ascezy, potępiając Boga ludzie potępili średniowiecze i automatycznie stali się jego przeciwnikami. Mam nadzieję, że moje argumenty są dowodem na to, że średniowiecze było okresem ważnym, w którym dążono do rozwoju. Myślę, że udało mi się także przełamać stereotyp o średniowieczu jako wiekach ciemnych.