Pisownia ó-u i ż-rz

"U" piszemy w zakończeniach rzeczowników:
- un
- unek
- uchna
- uszka
- uszek
- uch
- us
- usia
np.:zwiastun, podarunek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch, raptus, mamusia.

"U" piszemy w czasownikach zakończonych na:
- uj
- ujesz
- uje
np.: maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje.

"U" piszemy w czasownikach typu: czuć, kuć, kłuć, pruć, snuć, np.: czuje, kuję, kłuję, pruję, snuję.

*******

"Ó" piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: o, e, a; np.:
stół - stoły
wiózł - wiozę
trójka - troje
 
przyjaciółka - przyjaciel
niósł - niesie
siódmy - siedem
 
skrót - skracać
mówić - mawiać
powtórzyć - powtarzać

"Ó" piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów, np.:
- Julianów
- Tarłów
- Opatów
- z lasów
- chłopców

"Ó" piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka, np.:
- łamigłówka
- pocztówka
- złotówka
 Wyjątki!!!: skuwka, wsuwka, zasuwka.

"Ó" piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna, np.:
- Nowakówna
- Kucówna

"Ó" piszemy na początku wyrazów: ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie, ówdzie.

*******

"Rz" piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na r, np.:
- rowerzysta - rower,
- na komputerze - komputer,
- dworzec - dworca.
 
"Rz" piszemy w zakończeniach wyrazów:
- arz
- erz
- mierz
- mistrz
np.:
- bramkarz, pisarz,
- harcerz, rycerz,
- ciśnieniomierz, Sandomierz,
- burmistrz, zegarmistrz.
 
"Rz" piszemy po spółgłoskach: b, p, d, t, g, k, ch, j, w, np.:
- brzeg, brzoza,
- przebój, sprzedawca,
- drzewo, modrzew,
- trzeba, patrzeć,
- grzyb, pielgrzym,
- chrzan, chrząszcz,
- spojrzeć, ujrzeć,
- wrzesień, wrzeciono.

Wyjątki!!!:
wyrazy: bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża (nazwa ptaka), pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszenżyto,
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.: lepszy, nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy, najmocniejszy.

*********

"Ż" piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g, dz, h, z, ź, s; np.:
- książka - księga,
- wstążka - wstęga,
 
- mosiężny - mosiądz,
- pieniążek - pieniądz,
 
- drużyna - druh,
- watażka - wataha,
 
- każę (coś zrobić) - kazać,
- mażę (po czymś) - mazać,
 
- przerażenie - przerazić,
- zamrażać - mroźny, mróz,
 
- bliżej - blisko,
- niżej - nisko.
 
"Ż" piszemy w wyrazach zakończonych na: - aż, - eż; np.:
pejzaż, witraż, młodzież, odzież.
 
"Ż" piszemy po literach: l, ł, r, n; np.:
- lżej, ulżyć,
- małże, małżeństwo,
- rżysko, rżenie,
- rewanż, oranżada.