Wierność
Zemsta na niewiernym kochanku
O zemście na niewiernym (a może tylko skłonnym do zdrady) kochanku mówi też ballada znacząco zatytułowana Świtezianka . Ukarany zostaje za niewierność lekkomyślny młodzian, poddany przez tajemniczą dziewczynę (świteziankę) próbie. Zakochany w pięknej pannie, ślubuje jej wierność, a potem uwiedziony przez nią samą, ale w odmienionej postaci, łamie przyrzeczenie. Ponieważ strzelec naruszy przysięgę, zostanie wciągnięty pod wodną toń i odtąd jego duch zawodzić będzie pod modrzewiem. Zemsty na...
Zaloty femme fatale
Podobnie uwodzą mężczyzn kobiety fatalne, by potem ich porzucić, zdradzić, doprowadzić do klęski. Tak jest np. w przypadku Carmen, która najpierw uwodzi człowieka, by potem nie dotrzymać mu wierności i porzucić. Bardzo podobnie postępuje bohaterka Na wschód od Edenu wobec obu braci Trasków, jeden okazuje się jednak silniejszy, drugi ulega, by potem przeżyć zdradę żony, porzucenie i samotne wychowywanie dzieci oraz wiadomości o tym, iż żona została wyuzdaną kokotą, właścicielką cieszącego...
Żona piękna, dobra, wierna, troskliwa i... pokorna
Uosobieniem żony wiernej jest Penelopa – bohaterka Odysei Homera. Przez wiele lat czeka na swego męża walczącego na wojnie trojańskiej, a potem tułającego się za sprawą klątwy po morzach i lądach. Penelopa nie przyjmuje zniecierpliwionych zalotników i nie zdradza Odyseusza, podczas gdy ten maliczne kochanki (owocem romansu z Ki rke jest dziecko). Po jego powrocie wita małżonka z radością – tak przynajmniej chce mit i Odyseja. Po latach powstało wiele tekstów kultury podających w wątpliwość...
Miłość czy wierność zasadom?
Poważniejsze dylematy mieli średniowieczni kochankowie: Abelard i Heloiza, Tristan i Izolda. Obie pary wybrały początkowo grzeszną, namiętną miłość, sprzeciwiającą się przykazaniom Bożym. Potem jednak zakonnik rozstał się ze swą uczennicą, a Tristan z Izoldą. Skłoniła ich do tego wierność chrześcijańskim zasadom. Nie przestali się jednak kochać. Pozostali sobie wierni do końca, choć żyli z dala od siebie. Po śmierci krzak głogu połączył groby Tristana i Izoldy. Miłość okazała się silniejsza...