Buntownicy
Rewolucjoniści
Joanna d’Arc, bohaterka wielu utworów literackich i dzieł filmowych (choćby filmu Bessona), wiedzie szeregi przeciw wrogom Francji. Na czele innych społeczności stają rewolucjoniści francuscy, rosyjscy, polscy. Ich celem jest walka o sprawiedliwość społeczną. Upomina się o nią komunista Lulek, opisany w Przedwiośniu Żeromskiego, bezpardonowo sięgają po władzę pokazani w powieści jako bezduszne bestie rewolucjoniści z Baku. Waha się, czy nie przyjąć podobnej postawy, główny bohater...
Buntownicy
Pierwszy mitologiczny lekarz Asklepios, podobnie jak Prometeusz, okazał się buntownikiem, ponieważ pomagając ludziom, osłabiał władzę bogów. Ocalał ludzi od gnębiących ich chorób i śmierci. Został zresztą za to srodze ukarany, bo bogowie nie mogli pozwolić na to, by śmiertelnicy nie umierali. Lekarze przedstawiani w literaturze często noszą rysy buntowników. Za buntownika można uznać Tomasza Judyma – głównego bohatera Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego, który przeciwstawił się...
Powstańcy i żołnierze
Za buntowników uznawał car i inni zaborcy polskich powstańców i opozycjonistów, ukazanych w licznych utworach romantyków, pozytywistów, twórców młodopolskich. Losy tych buntowników poznajemy między innymi w III części Dziadów Mickiewicza (młodzież wileńska zbuntowana przeciw carskiemu terrorowi), Kordianie Słowackiego (zamach na cara), Nocy listopadowej i Warszawiance Wyspiańskiego (powstanie listopadowe), w Nad Niemnem i Glorii victis Elizy Orzeszkowej, Echach leśnych czy...