profil
  • Dodaj materiał
  • Zadaj pytanie

Baza wiedzy / /

Miasto
poleca b/d
Treść

Słyszę szum nocnych nalotów.
Płyną nad miastem. To nie samoloty.
Płyną zburzone kościoły,
Ogrody zmienione w cmentarze,
Ruiny, gruzy, zwaliska,
Ulice i domy znajome z dziecinnych lat,
Traugutta i Świętokrzyska,
Niecała i Nowy Świat.
I płynie miasto na skrzydłach sławy,
I spada kamieniem na serce. Do dna.
Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy.
Niech trwa!
(Antoni Słonimski, Alarm)

Dzięcioł w czerwonej czapce przypomniał mi nagle
zawiadowcę małej stacji w Starym Sączu
Nad stacją wznosiło się miasteczko,
to znaczy ogromny rynek i klasztor Klarysek;
w oknie każdego domu słoje z barszczem i z ogórkami
(Adam Zagajewski, Stary Sącz)

poleca 65% 14 głosów

Miasto grzeszne i zepsute

Już w Biblii grzech kojarzył się z życiem w mieście.Przeklęte przez Boga zostały zamieszkane przez rozpustnych mieszkańców Sodoma i Gomora (od nazwy jednego z nich pochodzi nazwa uważanej za grzech sodomii). Za miastami tymi wstawiał się do Boga Abraham,jednakże nie znalazło się w nich nawet dziesięciu sprawiedliwych, więc Bóg zrównał je z ziemią – ratując tylko Abrahama i jego przyjaciela Lota wraz z rodzinami. Niestety, przywiązana do swego miasta i majątku żona Lota, obejrzała się za...

poleca 42% 24 głosów

Warszawa Prusa

W powieści Bolesława Prusa Lalka mowa o Warszawie II połowy XIX wieku. Książka nie tylko oddaje zawikłaną biografię głównego bohatera, kupca Stanisława Wokulskiego, ale przede wszystkim portret miasta, i to zarówno jego bogatych, reprezentacyjnych dzielnic (Krakowskie Przedmieście, Łazienki, Aleje Ujazdowskie), jak i ubogich (Powiśle, dzielnica żydowska). Pisarz, jako realista, dbał o wierne oddawanie szczegółów. Wiedzę o Warszawie miał także jako felietonista, autor Kronik , w których...

poleca 40% 15 głosów

Dzielnice biedoty

Przed obrazami biednych dzielnic nie cofnie się też Stefan Żeromski w powieści Ludzie bezdomni . Opisze tam świat ulic Ciepłej i Krochmalnej, dobrze znany przez głównego bohatera Tomasza Judyma. Judym pochodzi bowiem z tego świata,z biednej dzielnicy, jest synem ubogiego szewca i choć zdobył wykształcenie i pozycję, jest lekarzem – stara się coś zrobić dla biedoty, zresztą bezskutecznie, koledzy nie podzielają bowiem jego społecznikowskich pasji.Biedne dzielnice Warszawy sportretuje też...

poleca 65% 14 głosów

Miasto moloch; przerażające wizje kopalń i fabryk

Ważną w epoce Młodej Polski kreacją jest kreacja miasta molochu. W Ludziach bezdomnych znajdziemy przerażający obraz kopalni Sykstus w Sosnowcu.Wizyta i praca doktora Tomasza Judyma w Zagłębiu utrwala jego wrażenie, iż świat ubogich od świata bogatych dzieli przepaść. Pałac dyrektora kopalni kontrastuje z biednymi domostwami robotników. Obraz miasta molochu i fabryk molochów to jednak przede wszystkim wizja Łodzi z powieści Ziemia obiecana Wład ysława Stanisława Reymonta. Tytuł jest...

poleca 18% 29 głosów

Miasto w czasie epidemii

Na uwagę zasługują też literackie kreacje miast nawiedzonych epidemią. Jedną z takich przerażających wizji odnajdziemy w Dekameronie Boccaccia (zaraza w XIV-wiecznej Florencji). Współczesnym obrazem epidemii jest Dżuma Alberta Camusa. Miasto Oran zostaje zamknięte i odcięte od świata. Szaleje w nim dżuma – śmiertelna choroba zakaźna, dla pisarza zapewne także symbol wszelkiego zła, może totalitaryzmu. W takim mieście w obliczu zarazy odwrócone zostają wartości: zbrodniarz przestaje być...

poleca 38% 8 głosów

Miasto okupowane

Miasto w warunkach ekstremalnych to także miasto wojenne, okupowane.Pierwsze bombardowania opisuje Antoni Słonimski: „Uwaga! Uwaga! Przeszedł! Koma trzy!” Ktoś biegnie po schodach. Trzasnęły gdzieś drzwi. Ze zgiełku i wrzawy Dźwięk jeden wybucha i rośnie, Kołuje jękliwie, Głos syren – w oktawy Opada – i wznosi się jęk: „Ogłaszam alarm dla miasta Warszawy!” (Antoni Słonimski, Alarm ) Akcentowana jest dynamika alarmu, zagrożenie i.. ogrom zniszczeń. Nieco mniej dynamicznie i bardziej...

poleca 29% 7 głosów

Miasta rewolucyjne, powstańcze

Miasto w chwili rewolucji, powstania, zrywu, buntu przedstawiają też np. utwory romantyków. W Kordianie Juliusza Słowackiego odnajdziemy obraz konspirującej Warszawy. Z jednej strony stolica oddaje cześć carowi koronowanemu właśnie na króla, z drugiej zaś spiskowcy spotykają się w podziemiach warszawskiej katedry. Klimat buntu odnajdziemy też w Kwiatach polskich Juliana Tuwima, przedstawiających rewolucyjną robotniczą Łódź. Miasta rewolucyjne przedstawiają także filmy – arcydzieła...

poleca b/d

Miasto magicznie przemienione

Warto też wspomnieć o miastach magicznie przemienionych piórem poetów i pisarzy. Do rangi magicznego urasta nocny Kraków ze znanego wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego: Zapytajcie Artura, daję słowo: nie kłamię, ale było jak ulał sześć słów w tym telegramie: ZACZAROWANA DOROŻKA ZACZAROWANY DOROŻKARZ ZACZAROWANY KOŃ. Cóż, według Ben Alego, czarnomistrza Krakowa, „to nie jest nic takiego dorożkę zaczarować (...) srebrne dachy Krakowa jak „secundum Joannem”, niżej gwiazdy i liście...

poleca 75% 4 głosy

Miasto utracone

W polskich tekstach kultury, ze względu na naszą historię funkcjonują też miasta utracone, takie jak Wilno czy Lwów. O Wilnie i małej miejscowości Kolonii Wileńskiej pisze np. w Kronice wypadków miłosnych Tadeusz Konwicki. To Wilno zmitologizowane, Wilno dzieciństwa i młodości, Wilno wielu kultur (oglądamy je też w adaptacji filmowej powieści, nakręconej przez Andrzeja Wajdę). Z odmitologizowaniem Kresów mamy do czynienia w powieści Teresy Lubkiewicz-Urbanowicz Boża podszewka i...

poleca b/d

Miasto groteskowe

Mówi się o miastach także w groteskowej konwencji.Warszawa z Pałacem Kultury, Komitetem Centralnymi tajemniczymi podziemnymi przejściami, Warszawa transparentów i walących się budynków, przemianowanych ulic i kin, Warszawa byle jaka – cieknących kranów i niepalących się zapałek – została przedstawiona w Małej apokalipsie Tadeusza Konwickiego. To Warszawa komunistyczna, zniewolona przez wschodnich sąsiadów, prawie już włączona do ZSRR. Totalitaryzm w stołecznym mieście oddał też za pomocą...

poleca 43% 7 głosów

Smutek blokowiska

Samotność człowieka na anonimowym miejskim blokowisku eksponował Krzysztof Kieślowski w Dekalogu . „Wiersze mieszkalne” Stanisława Barańczaka oddają atmosferę mieszkania w bloku z wielkiej płyty, nieprzyjaznego, akustycznego, w którym „cztery kąty, a szpieg piąty” i w którym mieszka się „kątem u siebie”. Niezbyt przyjaźnie wyraża się też o blokowisku na Saskiej Kępie Miron Białoszewski, nazywający w swej prozie swoje osiedle „Chamowem”. Współczesne filmy, takie jak Cześć, Tereska , także...

poleca 10% 10 głosów

Miasto zwiedzane

Oprócz miast rodzinnych artyści opisują też miasta zwiedzane, odwiedzane i wymarzone. Niekiedy poeci zwracają uwagę na to, iż w zabytkowych miastach nie sposób znaleźć śladów dawnej świetności. Już Mikołaj Sęp-Szarzyński, współczesny Kochanowskiemu, napisał Epitaphium Rzymowi , poruszający utwór o przemijaniu. W Rzymie współczesnym (Szarzyńskiemu!) trudno odkryć pośród ruin dawną świetność miasta. Z kolei współczesny poeta Ernest Bryll pisze: ... Miasto w którym zajadasz obiad jest...

poleca 60% 5 głosów

Urok małych miasteczek

Niekiedy poeci zwracają też uwagę na miasteczka, o których mało kto wie,którym mało miejsca poświęca się w przewodnikach, miasteczka symbole naszego niedostrzegania, niezatrzymywania się. Takim miastem jest w wierszach Herberta Rovigo (także tytuł tomiku) czy Orvieto... O prowincjonalnym Starym Sączu pisze Zagajewski, o rodzinnej Muszynie i Krynicy Adam Ziemianin. Urok Kazimierza, który już przed wojną przyciągał artystów, opisuje Maria Kuncewiczowa w Dwóch księżycach . Sandomierz...

Podoba się? Tak Nie
Więcej informacji:
Podobne teksty:

Materiał opracowany przez eksperta

Spis treści