Dziecko w obliczu holokaustu

Szczególnie wstrząsające są relacje dzieci holokaustu oraz utwory fabularne i poetyckie traktujące o losie tych dzieci. Proza Henryka Grynberga, dziecka wyratowanego z piekła holokaustu, reportaże Hanny Krall czy opowiadania Idy Fink pełne są faktów strasznych, Krall opisuje np. fakt zabijania niemowląt w getcie, wyrzucania ich przez okna przez rodziców, by nie trafiły w ręce hitlerowskich oprawców. Poruszające świadectwa Henryka Grynberga odzwierciedlają dramatyczne poglądy autora, iż po holokauście nie istnieje już żaden temat godzien opisania. Nie uważają tak Hanna Krall czy zwłaszcza Roma Ligocka, autorka Dziewczynki w czerwonym płaszczyku, kuzynka Polańskiego. Jej świadectwo opisuje dzieciństwo dziewczynki spędzone w krakowskim getcie, a potem w różnych „życzliwych” domach. Farbowanie włosów, udawanie chrześcijanki Polki to jeden z ważnych elementów tej biografii. Także walka o normalność i urok życia za wszelką cenę – w trudnych chwilach dziewczynka marzy o smaku czekolady, o którym jak o ambrozji opowiada jej matka (gdy ocalona dziewczynka w przyszłości pozna jej smak, będzie bardzo rozczarowana, zachwyci ją natomiast smak soku pomarańczowego). Kolejne rozdziały tej książki stanowi opis prób powrotu do normalnego życia i zmagania się z depresją. Tytuł pochodzi od bohaterki filmu Lista Schindlera, w której Ligocka rozpoznała siebie (swoje alter ego?). Kolejny tom prozy Ligockiej nosi tytuł Kobieta w podróży i oddaje doświadczenia kobiety po holokauście.
Dramatyczny los żydowskich dzieci opisuje też poezja, np. wstrząsający wiersz Broniewskiego Ballady i romanse, w którym poeta zestawia los rozstrzelanej przez hitlerowców „małej, chudej Ryfki” z... losem Chrystusa, też Żyda. Brutalny los dziecka żydowskiego dyskryminowanego przez inne dzieci odzwierciedla powieść Jerzego Kosińskiego Malowany ptak (mit tej książki zanalizowała, przeprowadzając jej konfrontację z rzeczywistością, Joanna Siedlecka w Czarnym ptasiorze).