Alkiny to węglowodory łańcuchowe zawierające w cząsteczkach jedno wiązanie potrójne między atomami węgla: –C≡C–
stan hybrydyzacji orbitali walencyjnych atomów węgla połączonych wiązaniem potrójnym | krotność wiązania pomiędzy atomami węgla | długość wiązania potrójnego węgiel–węgiel | energia wiązania potrójnego węgiel–węgiel |
sp | jedno wiązanie potrójne, pozostałe to wiązania pojedyncze | 120 pm | 830 kJ/mol |
Najprostszy w budowie alkin to etyn C2H2:
Alkiny tworzą szereg homologiczny o wzorze CnH2n–2, gdzie n – liczba atomów węgla w cząsteczce:
Właściwości fizyczne kilku wybranych związków szeregu homologicznego alkinów zestawiono w tabeli:
węglowodór | TT [°C] | TW [°C] | właściwości fizyczne |
etyn (acetylen) C2H2 |
–81,1 | –83,8 | bezbarwny, bezwonny gaz, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w acetonie |
propyn (metyloacetylen) C3H4 |
–104,7 | –23,2 | bezbarwny, bezwonny gaz, nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w etanolu |
but-1-yn C4H6 |
–126,0 | 8,6 | bezbarwny, bezwonny gaz |