Cykl komórkowy obejmuje wzrost i podział komórki. Rozpoczyna się po podziale jądra i cytokinezie, czyli fazie M. Po zakończeniu fazy M komórka wchodzi w interfazę, podczas której przygotowuje się do następnego podziału mitotycznego. W czasie tej części cyklu komórkowego wyróżnia się trzy fazy.
Cykl komórkowy
Podczas fazy G1 następuje wzrost komórki uwarunkowany intensywnym wytwarzaniem materiałów budulcowych. Komórka osiąga rozmiary sprzed podziału. Niektóre z komórek po fazie G1 mogą przejść w fazę G0, zaprzestając aktywności podziałowej czasowo lub na stałe (np. komórki nerwowe). Uwarunkowane to jest specjalizacją komórek. Wszystkie pozostałe wchodzą w następną fazę cyklu. W fazie S następuje replikacja DNA (do ilości 4c) oraz synteza białek związanych z chromosomami. Syntezy innych związków zostają zahamowane. W fazie G2 komórka wytwarza białka potrzebne do zbudowania wrzeciona kariokinetycznego, powiększa się jądro, dzielą się centriole oraz mitochondria i chloroplasty.
W organizmie wielokomórkowym komórki dzielą się w ściśle dla nich określonym czasie, gdy są potrzebne organizmowi. Różne komórki w różnym stopniu zachowują zdolność do podziałów (np. komórki tkanek twórczych roślin dzielą się przez całe życie, a komórki nerwowe tę zdolność tracą). Równocześnie wiele komórek u zwierząt ginie na skutek procesu zwanego apoptozą, czyli programowaną śmiercią.
Apoptoza umożliwia dostosowanie liczby komórek do wielkości narządu, pozwala usuwać nieprawidłowo ukształtowane komórki, odgrywa istotną rolę w kształtowaniu się organizmu podczas jego rozwoju zarodkowego. Zaburzenie procesu apoptozy stanowi dla organizmu niebezpieczeństwo, stając się np. przyczyną rozwoju nowotworu lub niektórych chorób o podłożu immunologicznym.