1. ‘leżący naprzeciw, przeciwległy’; 2. ‘odwrotny’; 3. ‘niezgodnyz czymś, sprzeczny; odmienny, różny’; 4. ‘sprzeciwiający się’; 5. stpol. też ‘nieprzyjazny, wstrętny, przykry’; od XV w.; powstało z psłow. *protivьnъ, dialektalnie *pretivьnъ ‘znajdujący się po drugiej stronie, leżący naprzeciw, przeciwległy; przeciwstawny, odmienny; nieprzyjemny’ utworzonego od psłow. *protivъ ‘ts.’