ROMANIZM - w europie XI i XII wieku nastąpił potężny rozwój budownictwa. Stylem, który powszechnie dominował był styl romoański. Powstał z tradycji rzymskich. Podstawowym tworzywem był kamień. Dominował sklepienia krzyżowe i kolebkowe. Mury były...
Narodziny i zasięg Romanizmu Nie możemy z całą pewnością powiedzieć, gdzie narodziła się sztuka romańska. Francuzi twierdzą na ogół, że na ich ziemi. Francuscy uczeni ustalili też jej nazwę (dopiero w IV wieku) , wywodząc słowo „romański”...
Roland główny bohater "Pieśni o Rolandzie" jest francuskim hrabią, walczy u boku króla Karola Wielkiego, swojego wuja, w podbiciu Hiszpanii, zajętej wówczas przez muzułmańskich Arabów, a także w bitwie z Baskami, którzy zaatakowali wojska...
Roland jako rycerz, a jednocześnie bohater wojenny chciał umrzeć z honorem. Był on bardzo wierzącym chrześcijaninem i bal się o swój miecz zwany Durendalem. Chciał, aby nie trafił on w ręce poganów i postanowił go zniszczyć. Miecz ten był bardzo...
Jadwiga była trzecią i najmłodszą po Katarzynie i Marii córką króla Węgier i Polski, Ludwika Andegaweńskiego (Anjou) i Elżbiety, księżniczki Bośniackiej. Biła więc w niej krew węgierska i słowiańska. Urodziła się prawdopodobnie 18 lutego 1374...
Piekło – to słowo wielu ludzi przyprawia o dreszcze. Jednak czy nie ciekawi nas to, jakie ono jest naprawdę. Czy nie warto byłoby zobaczyć to, czego wszyscy się boimy i co jest tematem tak wielu legend i mitów? Taka szansa istnieje za jedyne 666...
Motyw maryjny był bardzo powszechny w literaturze średniowiecznej. Anonimowi autorzy często nawiązywali do sceny cierpienia Matki Boskiej pod krzyżem oraz zwracali się do niej z prośbą o wstawiennictwo u Syna. W Polsce również pojawił się bardzo...
1. ASCETA - żyje w ubóstwie - przyjmuje pogardę i cierpienie z pokorą - ucieka od sławy, rozgłosu - modli się do Boga - umartwia swoją duszę i ciało - anonimowość - pokora 2. ŚWIĘTY ALEKSY Rozdał swój majątek i ruszył na wędrówkę...
Każda epoka wnosi do niej coś nowego do historii istnienia człowieka lub rozwija już to, co kiedyś osiągnął. Każda następna epoka wnosi coś niepowtarzalnego, co odróżnia ją od innych. Nie inaczej jest również ze średniowieczem, choć przez...
Nazwę średniowiecze, czyli "wieki średnie" wprowadzili twórcy następnej w dziejach epoki - renesansu. Określili w ten sposób okres przejściowy, rozciągający się między epoką starożytną, a nowymi czasami odrodzenia. W renesansie uważano...
NAZWA: termin „średniowiecze” pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum - wiek średni. Właśnie tak pisarze XV i XVI w. określali epokę oddzielającą starożytność od renesansu. We współczesnej polszczyźnie używa się nazwy „mediewista” w...
Średniowiecze Terminem tym określa się epokę historii i kultury europejskiej między czasami starożytnymi a nowożytnymi. Początek średniowiecza wiąże się z 476 r.n.e., tj. upadkiem cesarstwa zachodnio-rzymskiego, schyłek zaś z wydarzeniami...
Legenda miłości Tristana i Izoldy funkcjonowała pierwotnie w przekazach ludowych. Jej zalążki sięgają nawet dwunastego wieku. Tytułowa bohaterka była królową w Irlandii. Jej ręka była odgórnie przeznaczona dla króla Marka z Kornwalii. Aby...
"Bogurodzica" jest to najstarsza polska pieśń religijna. Jej najdawniejszy przekaz pochodzi z 1407 r., ale czas powstania jest sporny. Analiza tekstu, budowy stroficznej i języka pozwala stwierdzić, że pochodzi ona z XIII w. Treścią pierwszej...
Hagiografia – to żywotopisarstwo świętych, żywoty świętych bardzo rozpowszechnione w epoce średniowiecza. Są to utwory przedstawiające dzieje świętego. Utwory hagiograficzne propagują wzór świętego – ascety, stawiają go jako ideał do naśladowania....
Hagiografia (żywoty świętych) Legendy o życiu świętych i męczenników oraz o ich czynach i cudach należą do najważniejszych gatunków piśmiennictwa średniowiecznego. Autorzy utworów hagiograficznych – najczęściej anonimowi – pisali swoje...
Najbardziej bodaj znanym w Polsce przykładem żywo pisarstwa jest "Legenda o św. Aleksym". Pierwotnie tekst ten powstał w Syrii około V w. Opowieść o synu bogatego patrycjusza, który w dniu ślubu porzuca małżonkę, rodziców i majątek, szybko...
W czasach Bolesława Chrobrego pojawiają się pierwsze utwory pisane w języku łacińskim. Są to teksty hagiograficzne (żywoty świętych) pisane przez cudzoziemców, między innymi: trzy żywoty św. Wojciecha, zakonnika pochodzenia czeskiego, który zginął...
Historia św. Aleksego przedstawia losy młodego człowieka, który był synem króla Eufamijana i w czas nocy poślubnej ze swoją "świeżo upieczoną" żoną - Famijaną, poczuł, że to właśnie teraz wzywa go Bóg. Tak więc św. Aleksy opuszcza swój rodzinny...
Głównym bohaterem "Pieśni o Rolandzie" jest tytułowy Roland, siostrzeniec króla Karola Wielkiego. Postać brała udział w podbiciu Hiszpanii, zajętej wówczas przez muzułmańskich Arabów, obejmując dowodzenie nad tylną gwardią. Oliwier był...
Roland to główny bohater "Pieśni o Rolandzie" jest francuskim hrabią i siostrzeńcem Karola Wielkiego. Pochodził z bogatego, świętego rodu. Był też prawą ręką cesarza. Arystokrata ten był dowódcą tylnego oddziału armii króla Francji. Żył w VIII...
Na podstawie fragmentu "Pieśni o Rolandzie" scharakteryzuj idealnego rycerza średniowiecznego. Przedstaw go jako wojownika, chrześcijanina i wasala. "Pieśń o Rolandzie" pochodzi z cyklu o Karolu Wielkim i jego dwunastu paladynach. Jest to...
Bosch Hieronymus to niderlandzki malarz religijny schylku sredniowiecza. Niewiele wiadomo o jego zyciu. Pochodzil z rodziny malarzy. Zyl i tworzyl w s'Hertogenbosch w Brabancji (obecnie Holandia). Jego tworczosc dzieli sie na trzy okresy: okres...
Literatura Średniowieczna jest nam znana jedynie z dzieł, które zachowały się do naszych czasów. Jest to zbiór niekompletny i bardzo często niepewnie datowany. Zachowane rękopisy sprawiają ogromne trudności w odczytaniu, stan ich jest zazwyczaj...
Średniowiecze przejęło wiele gatunków uprawianych już wcześniej, takich jak pieśń, tragedia, komedia, historia czy satyra. Jednak średniowieczna literatura stworzyła również kilka nowych gatunków: MISTERIUM Było to widowisko sceniczne,...
Twórcy średniowiecznej literatury byli najczęściej osobami duchownymi. Większość dzieł powstających w tym okresie miała funkcję dydaktyczną, twórcy dzięki nim ukazywali przykłady postępowania godne naśladowania. W ten sposób ukształtowały się dwa...
W średniowieczu literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu mówi się, że...
Literatura parenetyczna obejmuje utwory kształtujące i propagujące wzory postępowania związane z odgrywaniem określonych ról społecznych. Każda epoka tworzy własne, zgodne ze swą ideologią, wzory zachowań ludzkich i stara się je upowszechniać....
Romans wszech czasów. Dzieje Tristana i Izoldy, dwojga kochanków związanych uczuciem sięgającym poza grób. Opowieść o miłości i śmierci, wolności i przeznaczeniu, trudzie i radości... Legenda o dziejach Tristana i Izoldy powstała wieki temu....
Średniowiecze to okres rozwoju malarstwa przede wszystkim na desce. Tworzono przede wszystkim przy użyciu farb temperowych, później również farbą olejną. Powszechna była tematyka religijna. Malarstwo było w całości religijne. Chrześcijanie w...
Średniowieczny uniwersalizm oparty był na dominacji religii chrześcijańskiej w całej niemal Europie. Ze względu na to, iż wszystko w życiu podporządkowane było religii, światopogląd chrześcijański rządził myśleniem, odczuciami, postępowaniem i...
Architektura Bryły kościołów w Polsce znacznie różnią się od omawianych katedr zachodnich. Są zwarte, kubiczne, dość ciężkie. Gotyk w Polsce był gotykiem ceglanym ze względu na trudności materiałowe i wymagał innego rozwiązania konstrukcji,...
Na koniec pierwszego tysiąclecia utworzyło się nowe cesarstwo Rzymskie. Ten okres nazywamy średniowieczem właściwym. W X wieku krążyły pogłoski, że w 1000 roku nastąpi koniec świata. Nie stało się tak, wprost przeciwnie w Europie zaczęło przybywać...
Jednym z podstawowych obok ascety i władcy ideałów epoki średniowiecza był rycerz. Cechowały go : 1) honor 2) wierność Bogu 3) służba królowi - traktowana jak służba samemu Bogu i ojczyźnie 4) męstwo 5) odwaga 6) sprawiedliwość 7)...
Rycerze, czyli średniowieczni elitarni wojownicy, należący do uprzywilejowanej grupy społecznej musieli żyć według wcześniej ustalonych kanonów i zasad moralnych, etycznych (tak zwany etos rycerski). Każdy z nich szedł drogą wytyczoną przez...
Pareneza – uczenie za pomocą przykładu literatura średniowiecza miała pouczać i wychowywać. Propagowała określone wzorce osobowe: - Asceta - Rycerz doskonały - Ideał władcy Asceta był człowiekiem całkowicie oddanym Bogu i religii....
„Lament świętokrzyski”, jest to wiersz, znaleziony w XV wieku, w Górach Świętokrzyskich. Język jest trudny do zrozumienia, gdyż zawiera wiele archaizmów, zdrobnień, oraz środków stylistycznych. Treść „Lamentu” opisuje uczucia Matki Boga,...
ŚREDNIOWIECZE - termin “średniowiecze” pochodzi od łacińskiego sformułowania medium aevum- wiek średni. Nazwa ta nadana została 1469r przez papieża Giovanniego de Bussisjako określenie epok oddzielającej starożytność od renesansu. Ramy czasowe...
Nazwa epoki, która jest tematem referatu pochodzi z języka łacińskiego medii aevi (czyt. medi ewi) i znaczy tyle co średnie, kiepskie. Z pewnością nazwa średniowiecze jest stosowna do epoki, w której nie korzystano z odkryć starożytności, a...
Nazwę średniowiecze nadali epoce twórcy XVI wieku. Pod tą nazwą rozumieli oni okres między starożytnością a czasami nowożytnymi. Epoka ta trwała około 1000 lat. Za Jej początek przyjmuje się datę upadku cesarstwa...
Przez wielu ludzi była uważana za okres ciemnoty i zacofania. Jednak moim zdaniem w tym czasie wydarzyło się i powstało bardzo wiele ciekawych rzeczy. Po pierwsze. Największym zjawiskiem, które do dziś mnie zachwyca i inspiruje to postać...
Średniowiecze - celem życia jest dostanie się do nieba - anonimowe dzieła - dominująca rola Kościoła - szkoła tylko dla mnichów i księży - w literaturze i sztuce tylko tematyk religijna - łacina językiem uniwersalnym - Bóg doskonały,...
Dzisiejsza młodzież na każdym kroku potrzebuje ponad wszelką cenę zasad, wzorów i przykładów postępowania, tak niezwykle ważnych w dobie, tak "nieciekawych" czasów, które z biegiem lat, z biegiem dni dają o sobie coraz bardziej "znać"....
Epoka średniowieczna wykształciła wzorce postępowania, ideały, które były modne i uznawane w tym okresie. Określały mocno cechy wzorcowe idealnego władcy, rycerza i świętego. Średniowieczna konwencja prezentowała wzorce osobowe, które miały być...
Średniowiecze to epoka w historii europejskiej, obejmująca okres między starożytnością a renesansem. Wydarzeniem, które zapoczątkowało ten okres był upadek cesarstwa wschodniorzymskiego. Natomiast kres tej epoki nastąpił w wieku XV- w czasie...
W średniowieczu Matka Boska pełniła bardzo ważną rolę. Jej literacki wizerunki spowodowały rozpowszechnianie się kultu maryjnego. Przedstawiona jako osoba posiadająca szczególne względy u swojego syna, uciecha grzeszników, była adresatką wielu...
Pasowanie na rycerza, to najważniejsze wydarzenie w życiu każdego wojownika. By doświadczyć tego wyróżnienia, nie wystarczy pochodzić z bogatego i sławnego rodu, ale trzeba do tego również silnej woli i pokory. Każdy pasowany,...
Ważne Chanson de geste - pieśń o czynach, jest to francuski gat. Literacki dotyczący epiki opowiadający o wzniosłych dziejach rycerza. Pieśń o Roladzie jest jedną z pierwszych eposów Francji Epopeja - gatunek należący do epiki mimo, że...
RYCERSKI KODEKS HONOROWY 1. Bądź zawsze gotów, nie składaj broni, chyba że idziesz na nocny spoczynek. 2. Broń biednych i pomagaj tym, którzy sami bronić się nie mogą. 3. Nie czyń niczego, co by urażało lub krzywdziło bliźnich. 4. Bądź...
Bruckardt napisał: „Niewiele dochodzi do nas odblasków jaśniejszej strony owego życia. Wydaje się, jak gdyby cała łagodność i pogoda duszy piętnastowiecznej znalazły ucieczkę w ówczesnym malarstwie i skrystalizowały się w przejrzyście czystej i...