Przygotowywanie projektów do UE

Reforma polityki strukturalnej – 5 projektów rozporzązeń dotyczących funkcjonowania funduszy strukturalnych
i Funduszu Spójności w latach 2007-2013:
*projekt rozporządzenia Rady wprowadzającego ogólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności,
*projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
*projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego,
*projekt rozporządzenia Rady ustanawiającego Fundusz Spójności,
*projekt rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejskie Ugrupowanie Współpracy Transgranicznej (EUWT).

Do podstawowych założeń zaproponowanej reformy polityki spójności w latach 2007-2013 należą:
a) utrzymanie dotychczasowej wagi i budżetu polityki spójności (utrzymanie ukierunkowania polityki na wszystkie państwa członkowskie oraz utrzymanie budżetu polityki na wysokim poziomie;
b) koncentracja działań na trzech nowych celach:
1. Cel Konwergencja, wspiera wzrost i tworzenie nowych miejsc pracy w regionach Najbiedniejszych.
2. Cel Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, wspiera zmiany strukturalne w regionach, które nie kwalifikują się do celu Konwergencja oraz zmiany na rynku pracy.
3. Cel Europejska współpraca terytorialna, wspiera terytorialną konkurencyjność oraz promuje harmonijny
i zrównoważony rozwój UE w ramach trzech komponentów: transgranicznego, transnarodowego oraz międzyregionalnego.

Różnice pomiędzy okresami programowania 2000-2006 a 2007-2013. Cele polityki spójności.
Jednym z podstawowych celów traktatowych Unii Europejskiej jest „wzmocnienie spójności gospodarczej
i społecznej w rozszerzonej Europie w celu wsparcia harmonijnego, zrównoważonego i trwałego rozwoju Wspólnoty” (art. 158 TWE). Zmniejszanie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym między poszczególnymi regionami
i usuwanie opóźnień w rozwoju regionów najmniej uprzywilejowanych. Krokiem mającym zapewnić większą koordynację działań w ramach polityki spójności jest rezygnacja z kontynuacji Inicjatyw Wspólnotowych
i wprowadzenie zakresu ich interwencji do tzw. programów głównego nurtu (mainstreaming). w latach 2007-2013 działania w ramach polityki spójności finansowane są z dwóch instrumentów strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego, które wspiera Fundusz Spójności. w latach 2000-2006 finansowanie działań rozwojowych odbywało się w oparciu o Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnictwa zarówno w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (Sekcji Gwarancji) jak i w ramach polityki spójności (Sekcja Orientacji). Komisja Europejska podjęła decyzję o przesunięciu całości finansowania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich do Wspólnej Polityki Rolnej. Dla finansowania rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich ustanowiono nowy instrument w ramach WPR nazwany Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW). W przypadku finansowania rybołówstwa zdecydowano o przesunięciu całości finansowania dotyczącego tego sektora poza obszar nowej polityki spójnooeci i utworzeniu Europejskiego Funduszu Rybackiego.
Różnice: Będzie ona w znacznie mniejszym stopniu polityką pasywnej redystrybucji zasobów z obszarów zamożnych na rzecz terenów biednych, a w znacznie większym niż dotąd zakresie staje się działalnością zorientowaną na konkurencyjność regionów.
Cele polityki spójności:
- Cel Konwergencja (wspieranie wzrostu i tworzenie nowych miejsc pracy w państwach i regionach najbiedniejszych oraz regionach tzw. efektu statystycznego),
- Cel Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie (wspieranie zmian strukturalnych w regionach nie kwalifikujących się do uzyskiwania pomocy w ramach celu Konwergencja ze względu na przekroczenie wskaźnika 75% PKB per capita UE oraz wspieranie zmian na rynku pracy),
- Cel Europejska współpraca terytorialna (wspieranie terytorialnej konkurencyjności oraz promowanie harmonijnego
i zrównoważonego rozwoju terytorium Unii).


Zasady pomocy
Zasady udzielania przez Unię Europejską wsparcia można podzielić na trzy grupy. Większość z nich obowiązywała co prawda w poprzednich okresach programowania komplementarność, spójność, partnerstwo, dodatkowość), ale została zmodyfikowana, inne stanowią swoistą nowość (np. zasada proporcjonalności). Zasadę komplementarności, która mówi o tym, że fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe, w tym działania na poziomie regionalnym i lokalnym. Rozporządzenie definiuje zasadę spójności. Zgodnie z tą zasadą Komisja i państwa członkowskie muszą zapewnić zachowanie spójności pomocy funduszy z działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty oraz zachowanie komplementarności z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi. Nowością,
i jednocześnie konsekwencją powiązania celów polityki spójności z priorytetami Strategii Lizbońskiej jest tzw. earmarking funduszy. Chodzi o wyodrębnienie środków polityki spójności przyczyniających się do realizacji Strategii Lizbońskiej.

Działania nie kwalifikujące się do earmarkingu
*niektóre wydatki z zakresu infrastruktury transportu (m.in. drogi krajowe, regionalne i lokalne)
*infrastrukturę społeczną (m.in. edukacja, zdrowie, opieka nad dziećmi),
*wsparcie turystyki i kultury,
*rewitalizację obszarów miejskich i wiejskich oraz poprzemysłowych i powojskowych,
*ochronę środowiska i zapobieganie zagrożeniom (m.in. gospodarka wodna i odpadami, jakość powietrza),
*wzmocnienie zdolności instytucjonalnych i pomoc techniczną.

Zasada koordynacji, zgodnie z którą Komisja Europejska i państwo członkowskie zapewniają koordynację pomocy
z funduszy, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz interwencji Europejskiego Banku Inwestycyjnego i innych istniejących instrumentów finansowych. Zasada zgodności gwarantuje zgodność operacji finansowanych z funduszy z postanowieniami Traktatu i aktów przyjętych na jego podstawie. Zasada partnerstwa. W grupie potencjalnych partnerów umieszczono władze miejskie. Ponadto rozporządzenie ogólne dokładnie wskazuje inne odpowiednie podmioty, jakimi są: podmioty reprezentujące społeczeństwo obywatelskie, partnerzy zajmujący się zagadnieniami z zakresu środowiska naturalnego, organizacje pozarządowe oraz podmioty odpowiedzialne za wspieranie równości mężczyzn i kobiet. Realizacja programów operacyjnych, która należy do obowiązków państw członkowskich, powinna przebiegać – zgodnie z zasadą pomocniczości (subsydiarności) – na właściwym szczeblu terytorialnym, zgodnie z systemem instytucjonalnym właściwym dla każdego państwa członkowskiego. Zasada interwencji proporcjonalnej stanowi, że zasoby finansowe
i administracyjne wykorzystywane przez Komisję Europejską i państwa członkowskie dla wdrażania funduszy
w odniesieniu do: wyboru wskaźników, oceny, ogólnych zasad dotyczących systemów zarządzania i kontroli, sprawozdawczości. Zasada dodatkowości ma zapewnić, że wkłady funduszy strukturalnych nie zastępują publicznych lub równoważnych wydatków strukturalnych ponoszonych przez państwo członkowskie i w rzeczywisty sposób wpływają na gospodarkę.

Programy operacyjne w Polsce (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego i Europejski Fundusz Społeczny).
1. Infrastruktura i środowisko.
Celem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
W ramach programu realizowanych będzie 15 priorytetów:
1. Gospodarka wodno-ściekowa;
2. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi;
3. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska;
4. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska.
5. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych;
6. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T;
7. Transport przyjazny środowisku;
8. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe;
9. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna;
10. Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii;
11. Kultura i dziedzictwo kulturowe;
12. Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia;
13. Infrastruktura szkolnictwa wyższego;
14. Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego;
15. Pomoc techniczna - Fundusz Spójności.
Instytucjami odpowiedzialnymi za wdrażanie poszczególnych priorytetów (Instytucjami Pośredniczącymi) są: Ministerstwo Środowiska (priorytety I-V), Ministerstwo Infrastruktury (priorytety VI-VIII), Ministerstwo Gospodarki (priorytety IX-X), Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (priorytet XI), Ministerstwo Zdrowia (priorytet XII), Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (priorytet XIII). Instytucją Zarządzającą jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Instytucja Zarządzająca przekaże realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym, tj. ministrom właściwym. Tryb pozakonkursowy obejmie duże projekty, projekty systemowe, projekty indywidualne i projekty pomocy technicznej. Pozostałe projekty będą wybierane
w drodze konkursu.

itd.