FRANCJA | WŁOCHY | WIELKA BRYTANIA | |
|---|---|---|---|
Obszar | Zachodnia część Europy. Wyspy : niewielkie wyspy europejskie ; Korsyka. Terytoria zależne : Gujana francuska, Reunion, Polinezja Francuska Pow. 551,5 tys. km2 | Południowa część Europy. Wyspy : Sardynia, Sycylia ; [Elba, Capri, Wyspy Liparyjskie] Terytoria zależne : brak. Pow. 301,3 tys. km2 | Wyspy : Wielka Brytania, północ. część Irlandii, Man, archipelag wysp przybrzeżnych [ Hybrydy, Orkady, Szetlandy ]; Wyspy Normandzkie ; terytoria zależne : Giblartar, Malediwy, Pictairn, Kajmany, Turks i Caicos, Bermudy, Anguilla Pow. 244,1 tys. km2 |
Państwa graniczące | Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Luksemburg, Niemcy, Belgia, Wielka Brytania. | Francja, Szwajcaria, Austria, Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina | Irlandia, Przez morze / kanał La Manche : Francja, Belgia, Holandia. |
Ukształtowanie terenu. | Płaskie i pagórkowate niziny. Wyżyny i młode góry fałdowe, niektóre obszary w obrębie nizin ze wzgl. na charakterystyczną budowę są nazywane BASENAMI ( Paryski, Loary, Akwitański ) | Góry ( Alpy, Apeniny ), wyżyny, niziny (niz. Padańska) | Niewysokie góry, wyżyny oraz niezbyt rozległe, faliste niziny. Najbardziej górzysta cz. północna – Szkocja. |
Otaczające morza / Oceany / Kanały | Ocean Atlantycki, Morze Śródziemne, kanał La Manche | Morze Liguryjskie, Morze Tyrreńskie, Morze Jońskie, Morze Adrjatyckie, | Morze Północne, Ocean Atlantycki, Morze Irlandzkie, Kanał La Manche, Kanał Bristolski. |
Zatoki | Biskajska Lwia | Genueńska | Firth of Forth Firth of Clyde |
Rzeki | Sekwana, Loara, Ren, Rodan -> Atlantyk (ujścia lejkowate) Sprzyja budowie portów | Pad Jej nanosy stanowią podłoże żyznych gleb. [Amo, Adyga, Tyber ] | Gęsta sieć krótkich rzek : Tamiza, Severn, Mersey, Clyde |
Jeziora | - | - | Głównie tektoniczne, polodowcowe. Występowanie : Szkocja, Irlandia Północna : Lough Neagh, Loch Ness, Loch Lomond. |
Wulkany | - | Wezuwiusz ( nad zatoką Neapolitańską ) ; Etna (Sycylia) Wulkany i młode góry, wypiętrzające się pod naporem płyty afrykańskiej sprawią, że Włochy są jednym z najbardziej zagrożonych trzęsieniami Ziemi krajów Europy. | - |
Góry | Masyw Armorykański – „stare” góry, 400 m n.p.m Ardeny – również „stare”, Masyw Centralny – 1900 m n.p.m, pocięty dolinami rzek. Pireneje – „młode” góry – 2000-3000 m ( na granicy Francja – Hiszpania ) Alpy – 2000 – 4807 m n.p.m | Południowe Alpy 2000 – 4807 m n.p.m ; Apeniny – 1000 – 3000 m n.p.m | Góry Grampian – 500 – 1000+ m n.p.m ; Góry Kaledonskie – 200 – 500+ m n.p.m |
Najwyższy szczyt | Mont Blanc – 4807 m n.p.m (Alpy) | Mont Blanc ( Monte Bianco ) – 4807 m n.p.m ( Alpy ) [ Etna – 3323 m n.p.m ] | Ben Nevis – 1344 m n.p.m |
Gleby | Płowe Brunatne | Górskie Brunatne | Bielicowe Torfowe Brunatne [pod lasami liściastymi] |
Klimat | Umiarkowany – morski Południowe wybrzeża klimat śródziemnomorski z łagodną zimą i ciepłym bezdeszczowym latem. | Podzwrotnikowy – morski [ suche, ciepłe lata – łagodne zimy ] | Umiarkowany morski -> ciepły prąd Północnoatlantycki. |
Roślinność | Lasy zajmują ¼ powierzchni kraju. W Bretanii i Normadii – wrzosowiska, a na południu – roślinność Śródziemnomorska. Góry porastają lasy mieszane a wyżej iglaste. | Makia | Wrzosowiska i torfowiska. Lasy zajmują ok. 10% powierzchni. |
Surowce naturalne | Rudy żelaza [Loataryngia] Boksyty [Pensylwania] Rudy Uranu [Masyw Centalny i Wogezy] Gaz ziemny [Basen Akwitański] Węgiel kamienny [północ kraju, Mazyw Centralny oraz Loataryngia] Wydobycie zmniejsza się od lat i konieczny jest import. | Całkowicie pozbawiony surowców mineralnych Minimalne wydobycia : ropy naftowej i gazu ziemnego. | Węgiel kamienny Ropa naftowa Gaz ziemny [zalegający pod dnem Morza Północnego] |
Największe miasta | Paryż ( stolica ), Lyon, Lille, Bordeaux, Tuluza | Rzym ( stolica ), Neapol, Mediolan, Turyn, Palermo, Brescia, Genua | Londyn ( stolica ), Leeds, Brimingham, Manchester, Liverpool, Glasgow, Belfast. |
Ludność | Gęstość zaludnienia : 150 / km2 [ miejscami do 800 / km2 ] Jeden z najludniejszych krajów Europy. Mały przyrost naturalny Nierównomierne rozmieszczenie Urbanizacja – 73 % | Gęstość zaludnienia 190 / km2 Jedno z najludniejszych i najgęściej zaludnionych Państw Europy. Ujemny przyrost naturalny | Gęstość zaludnienia 238 / km2 Urbanizacja – 90% |
Gospodarka | 5 potęga gospodarcza świata Wykorzystuje się energię elektryczną wytwarzaną w elektrowniach jądrowych, w hydrocytrowniach oraz elektrowniach cieplnych. | 6 potęga gospodarcza świata Wykorzystuje się energię wód płynących, geotermiczną w okolicach wulkanów oraz atomową. | 4 potęga gospodarcza świata Nowoczesny, wysoko rozwinięty kraj Pod względem poziomu życia mieszkańców zajmuje czołowe miejsca na świecie Odgrywa znaczącą role w międzynarodowym handlu, transporcie, bankowości i ubezpieczeniach. |
Przemysł | Nowoczesny i zróżnicowany Energetyka Hutnictwo Hutnictwo : aluminium, cynk i ołów. Przemysł środków transportu High-tech – wybrzeże Morza Śródziemnego oraz w Okręgu Paryskim. | Słabo rozwinięty Dobrze rozwinięta północ i zacofane, słabo rozwinięte południe. Hutnictwo – miasta portowe ze wzgl. na import. Genua, Neapol oraz Turyn i Mediolan Mineralny Odzieżowy Włókienniczy | High-tech południowa Anglia, w małych miasteczkach przy autostradzie Londyn – Bristol oraz w okolicach Glasgow Elektroniczny Komputerowy Chemiczny |
Rolnictwo | Największy w Europie eksporter produktów rolnych Pszenica Jęczmień Kukurydza Buraki cukrowe Ziemniaki Ryż Winna latorośl -> produkcja win. | Mały udział w tworzeniu dochodu narodowego Winna latorośl Drzewa oliwne Drzewa cytrusowe Pszenica Kukurydza Ryż Oliwki Tytoń Słonecznik | Niewielka rola w gospodarce Wielkiej Brytanii Walia i Anglia Pszenica Jęczmień Buraki cukrowe Ziemniaki Produkcja pokrywa ok. 2/3 zapotrzebowania mieszkańców, reszta – import. |
Chów | Bydła Trzody chlewnej Owiec Drobiu Rybołówstwo morskie | Trzody chlewnej Bydła dróbiu | owiec bydła wypasanych przez cały rok na zielonych pastwiskach |
Inne | waluta – euro większość ludności jest zatrudniona w usługach dużą role odgrywa turystyka pociągi TGV (te że we) | waluta – euro dużą role odgrywa turystyka -> wiele zabytków, ciepły klimat dobrze rozwinięta sieć dróg Watykan w Rzymie | waluta – funt szterling |