Lessy

Less, jest to skała osadowa należąca do grupy skał okruchowych. Składa się głównie z drobnych ziaren kwarcu (60-70%), węglanu wapnia (10-25%) oraz minerałów ilastych (10-20%). Zawiera także domieszki skalenia, miki oraz wodorotlenków żelaza i glinu. Less jest skałą zwartą, miękką, porowatą, nie wykazującą warstwowania. Jego struktura jest gruzełkowata, dominuje frakcja pyłowa. Barwa lessu jest żółta lub żółto-kremowa. W głębszych partiach profilu widoczne są często niewielkie konkrecje węglanu wapnia nazywane kukiełkami lessowymi, a także podłużne kanaliki będące śladami roślinności, wśród której się on osadzał. Powstaje w wyniku nagromadzenia pyłów niesionych przez wiatr (akumulacja eoliczna). Less zajmuje rozległe przestrzenie na terenach Azji Centralnej (szczególnie w Chinach, gdzie jego miąższość dochodzi do 300 m), Europy, Ameryki Północnej i Południowej. W Polsce występuje na północnych zboczach Sudetów, Wyżynie Lubelskiej, Wyżynie Małopolskiej i Pogórzu Karpackim. Stanowi skałę macierzystą dla żyznych gleb (m.in. czarnoziemów).