Powstanie Stanów Zjednoczonych

Na przełomie XVII i XVIII wieku w Ameryce powstało z inicjatywy różnych kampanii handlowych, także emigrantów (religijnych i politycznych)13 kolonii angielskich. Koloniści od początku stanowili mozaikę stosunków narodowościowych, religijnych i społecznych, gospodarczych i politycznych. 2/5 ludności stanowili angielscy emigranci. Od początku rysowały się różnice gospodarcze między Północą i Południem. Na Południu rozwijało się niewolnictwo, powstawały wielkie latyfundia opierające się o niewolniczą siłę roboczą. Na Północy rozwijał się przemysł okrętowy, metalurgiczny, drzewny, wełniany, lniany; rozwijał się w formie manufaktur, a potem fabryk. Produkowano na potrzeby wewnętrzne i na eksport. Również każda kolonia miała odrębny ustrój, formę rządów, ale obowiązywały prawa angielskie. Administracją kierowali gubernatorzy mianowani przez Króla i kolonistów. Istniały też zgromadzenia ustawodawcze o charakterze doradczym, a prawo wyboru uzależnione było statusem majątkowym. Rozwój kolonii wiązał się z uciskiem Indian, którzy w następstwie ciężkiej pracy wymierali lub uciekali. Rozwój kolonii wiązał się z rozwojem niewolnictwa (zamiast Indian - Murzyni).

Przyczyny wojny o niepodległość kolonii tkwiły w sprzecznościach gospodarczych, także politycznych między koloniami, a Anglią, która uważała, że kolonie powinny być przede wszystkim bazą surowcową i rynkiem zbytu dla towarów angielskich. Stąd starano się hamować rozwój handlu i przemysłu. Takim celom polityki angielskiej służyły między innymi akty nawigacyjne z lat 1650/1651. Zabraniano w nich przywożenia do kolonii i wywożenia z nich towarów na innych niż angielskie statkach. Anglia utrzymywała politykę podporządkowania kolonii autorytetowi Parlamentu i korony, a społeczeństwo kolonii stawało się dość ekspansywne i dojrzewało do niepodległego bytu. Rząd angielski zakazał koloniom emitowania własnych banknotów i rozpoczął walkę z handlem przemytniczym i nielegalnym przemysłem. Poza tym rząd chciał dostać z kolonii fundusze potrzebne na utrzymanie dziesięciu pułków potrzebnych do pilnowania rezerwatów dla Indian. Temu służyć miały opłaty celne i uchwała w Parlamencie Anglii z 1764 roku. Według niej: W koloniach wprowadzano opłatę stemplową. Były to podatki obejmujące wszystkie akty prawne, druki, transakcje. Opłatami dotknięto wszystkie warstwy ludności. Dlatego doszło do rozruchów społecznych (Boston, Filadelfia, Nowy Jork). Momentami cały ruch protestacyjny wkraczał na tory legalne, tzn. Powstawały zgromadzenia ustawodawcze kolonii ogłaszające deklaracje, uchwały. Rząd angielski w 1766 roku zniósł opłaty stemplowe, więc nastąpiło odprężenie w stosunkach metropolia - kolonie. Było to jednak tymczasowe. W 1767 roku rząd angielski nałożył cło na szkło, ołów, herbatę, papier i inne artykuły importowane przez kolonie. Znowu napięcia narastają, zdarzają się napady na celników, dochodzi do znieważenia żołnierzy, kilka osób ginie. Wtedy Amerykanie zastosowali bojkot towarów angielskich. Kolonie chciały wykazać, że są samodzielne. Rząd brytyjski w obawie o swą pozycję cofnął cła na różne towary, zostawiając tylko na herbatę. W 1773 roku gdy do Bostonu przybyły okręty kompanii wschodnioindyjskiej załadowane herbatą, mieszkańcy Bostonu przebrani za Indian zatopili ładunek herbaty o ogromnej wartości 18 tys. funtów. Było to tzw. bostońskie picie herbaty. W reakcji na to rząd angielski uchwalił 4 ustawy represyjne m.in. zamknięcie portu w Bostonu. Wkrótce w 1774 roku w Filadelfii (stan Pensylwania) zebrał się kongres przedstawicieli kolonii. Kształtowała się sytuacja w której koloniści przygotowywali się do walki o niepodległość. Pierwsze strzały padły 19 kwietnia 1775 roku pod Lexington. Całą wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej dzieli się na dwa okresy:


I - 1775-1778 Już w atmosferze wojny w maju 1775roku zebrał się drugi kongres przedstawicieli kolonii. Powierzy on naczelne dowództwo Jerzemu Waszyngtonowi. Walki od początku toczyły się w różnych koloniach. Terenem głównych działań wojennych była Północ. Waszyngton przystąpił do oblężenia Bostonu, Amerykanie wstąpili do Kanady. W toku wojny dojrzewała decyzja o zerwani związku 13 kolonii z Wielką Brytanią. 4 lipca 1776 roku Kongres Kontynentalny ogłosił Deklarację Niepodległości. Przedstawiała ona zasady wchodzące w późniejszym czasie odegrali w skład konstytucji poszczególnych stanów. Jednocześnie Deklaracja była wypowiedzeniem wojny o charakterze międzynarodowym. Stwierdzała, że Anglików należy traktować jak pozostałe narody tzn. Jako wrogów w czasie wojny i przyjaciół w czasie pokoju. Najważniejszą rolę w tej wojnie dwaj politycy tzn. Jerzy Waszyngton i Beniamin Franklin. Stany Zjednoczone Ameryki prowadziły wojnę na kredyt opierając się na emisji papierowych pieniędzy, na rekwizycjach i pożyczkach. Największy ciężar wojny spoczywał na regularnej armii. Zimą 1776 roku sytuacja Waszyngtona była krytyczna. Zwrotnym momentem w dziejach wojny stała się bitwa pod Saratogą 17 października 1777 roku. W jej wyniku wojska brytyjskie ostatecznie skapitulowały. Wtedy Anglia straciła nadzieję na korzystne rozstrzygnięcie losów wojny na polach bitwy. Planowali zarządzić blokadę gospodarczo-morską i tą drogą doprowadzić kolonistów do klęski.
II - 1778 -1782 Do wojny przeciwko Anglii wystąpiła Francja, Hiszpania, Holandia. Wojnę w tym czasie prowadzono na różnych frontach (Ameryka Północna i Wschodnia, Indie, strefa kanawska).Zupełnie przełomową bitwą była bitwa pod Yorktown (stan Wirginia). Wtedy armia angielska Cornwalissa skapitulowała. W najbliższym czasie zaczęto pertraktować, doprowadzono do podpisania kilku preliminowanych traktatów pokojowych (wstępnych). W oparciu o nie po dodatkowych rozmowach wojnę zakończono pokojem w Wersalu 3 września 1783 roku. Według niego Stany Zjednoczone Ameryki uzyskały uznanie swej suwerenności, wytyczenie korzystnej dla siebie granicy z Kanadą, cały olbrzymi kraj na Południe od Wielkich Jezior oraz na Wschód od Missisipi. Francja i Hiszpania odzyskały część kolonii, które odzyskały w czasie wojny siedmioletniej. Podstawą funkcjonowania nowo powstałego państwa stała się konstytucja ogłoszona 17 września 1787 roku. (W 1789 roku została wprowadzona w życie, w 1791, wprowadzono ostatnie na ten czas poprawki, które dotyczyły wolności obywateli.) W 1789 roku została ostatecznie ratyfikowana. Konstytucję ogłoszono przez konwent zebrany w Filadelfii będący przedstawicielstwem wszystkich stanów Ameryki. Według niej Ameryka była państwem federacyjnym. Konstytucja pod wpływem oświecenia oparta była o monteskiuszowski trójpodział podział władzy.
Władza ustawodawcza - należała do Kongresu Ameryki. Składał się on z dwóch Izb - Senatu i Reprezentantów. Senatorów wybierano na 6 lat, po dwóch przedstawicieli z każdego stanu. (Co dwa lata odnawiano skład Senatu.) Członków Izby Reprezentantów wybierano na dwa lata proporcjonalnie do liczby ludności. Prawa wyborcze ograniczone były cenzusem majątkowym. Korzystali z niego tylko biali mężczyźni. W pierwszych wyborach z 3 milionów osób udział wzięło tylko 120 tys.

Władza wykonawcza - należała do prezydenta, gabinetu i rządu. Prezydent wybierany był co 4 lata z grona elektorów powołanych przez wyborców. Miał znaczną pozycję i kompetencje; głowa państwa, szef rządu, zwierzchnik sił zbrojnych. Prezydent korzystał z prawa veta do Kongresu. I prezydent i ministrowie nie byli odpowiedzialni przed Kongresem.

Władza sądownicza - należała do Sądu Najwyższego. Składał się on z dożywotnio powołanych sędziów. Sąd orzekał o zgodności prawa z konstytucją, rozwiązywał konflikty między różnymi organami władzy. Konstytucja była pierwszą w świecie konstytucją o charakterze burżuazyjno - demokratycznym. Mimo trójpodziału władzy zapewniała przewagę władzy wykonawczej - głównie prezydenta. Według konstytucji pierwszym prezydentem został Jerzy Waszyngton.